دیابتی‌ها خودپایش باشند
مسوول واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی استان ایلام ادامه داد: دیابت به علت نبود یا عدم تاثیر انسولین در بدن ایجاد می‌شود که افراد بالای 30 سال در مقایسه با گروه کودک و نوجوان که انسولین در بدن ندارند، شایع‌ترین گروه مستعد برای ابتلا به بیماری قندی هستند که در این میان بی‌تحرکی و افزایش وزن نیز از عوامل مستعد ایجاد بیماری به شمار می‌آید.
احسان‌زاده، افرادی با عارضه پرفشاری خون و کسانی که اقوام نزدیک مبتلا به قندخون دارند را گروه مستعد ابتلا به این بیماری دانست و افزود: زنانی که سقط خودسرانه بیش از دو بار یا فرزند مردگی داشته یا زنانی که در بارداری نخست دچار دیابت بوده و نوزادی با وزن بیش از چهار کیلوگرم به دنیا آورده‌اند از دیگر افراد مستعد ابتلا به مرض قند هستند که حتی اگر برای دومین بار باردار نشوند، 50 درصد احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.
وی با بیان اینکه افرادی با چربی خون بالا در معرض ابتلا به بیماری دیابت هستند و با توجه به فراگیری بیماری، نیاز است از مصرف مواد غذایی پرکلسترول از قبیل فست‌فودها، ساندویچ، پیتزا، چیپس و پفک پرهیز کرد، گفت: ورزش و تحرک حداقلی (نیم ساعت فعالیت روزانه) در کنترل دیابت موثر است، اما باید مواد چرب و شیرین از رژیم غذایی معمول حذف شود.
این پزشک عمومی به دیابتی‌ها تاکید کرد: بیماران مبتلا به دیابت باید روزانه عمل خودپایشی بر روی اعضا و اندام‌های بدن بویژه انگشت‌ها و کف پا آن انجام دهند تا دچار عفونت نشوند؛ چرا که عفونت در این بیماری به سرعت به استخوان رسیده و منجر به قطع عضو خواهد شد. همچنین باید معاینات سالانه انجام شود؛ چراکه عفونت در این افراد سریعا به استخوان رسیده و به قطع عضو منجر می‌شود.
وی با اشاره به اینکه دیابت پیشرفته روده‌ها، معده، دردهای متفرقه، خارش، سکته‌های قلبی و مغزی و… را به دنبال دارد، تصریح کرد: درمان دارویی تنها راه کنترل بیماری دیابت است و قابل درمان نیست.
احسان‌زاده با بیان اینکه افراد مبتلا به دیابت بیشتر از هر فرد بیمار دیگری مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی هستند، خاطرنشان کرد: دیابتی‌هایی که با هدف کاهش دردهای عضلانی قصد انجام حجامت دارند باید در شرایطی درست و در وضعیتی که احتمال انتقال عفونت به او وجود نداشته باشد، این عمل را انجام دهد.
وی با تاکید بر اینکه خون‌دهی بهترین روش برای تخلیه خون از بدن نسبت به حجامت است، یادآوری کرد: حجامت کنندگان غیرقانونی در محیط استریل اقدام به حجامت نمی‌کنند و همین امر احتمال انتقال عفونت در افراد دارای دیابت را نسبت به سایر مراجعه کنندگان افزایش می‌دهد.
گلزار مولایی، مشاور تغذیه بیمارستان آیت‌الله طالقانی استان ایلام نیز در مورد نوع تغذیه بیماران دیابتی گفت: نان‌های سبوس‌دار مانند سنگک و بربری در مقایسه با نان‌هایی که با آرد سفید تهیه شده است به کنترل بهتر قند خون کمک می‌کنند. بنابراین دیابتی‌ها از مصرف نان لواش، باکت و نان سفید خودداری کنند؛ البته بهتر است نان را به همراه برنج استفاده نکنند و همچنین از مواد غذایی حاوی قندهای ساده همچون قند، شکر، مربا، شربت، عسل، نوشابه، دلستر، بستنی، شکلات و دسرهای شیرین پرهیز شود.
این مشاور تغذیه با بیان اینکه دیابتی‌ها مصرف سبزیجات و مواد حاوی فیبر را در برنامه غذایی بگنجانند، ادامه داد: حتما قبل از صرف غذا از سالاد یا مواد غذایی کم کالری مانند کاهو، کرفس و سوپ‌های ساده استفاده کنید.
وی مصرف میوه‌هایی همچون انگور، انجیر، آناناس، هندوانه، خربزه، طالبی، انبه، موز، خرمالو، لیموشیرین و کمپوت میوه‌ها را ممنوع اما استفاده از توت فرنگی، آلبالو، زردآلو، گیلاس، هلو، شلیل و گریپ‌فروت را مجاز عنوان کرد و گفت: نباید در مصرف میوه زیاده‌روی شود و حتی تعداد مصرف آنها مشخص شده باشد.
مولایی به صرف غذاهای کم حجم اما تعداد دفعات بیشتر تاکید کرد و افزود: حتما بین صبحانه و ناهار و ناهار تا شام میان وعده میل شود. همچنین از مصرف روغن‌ها و چربی‌های جامد پرهیز شود و جهت پخت و پز از روغن‌های گیاهی مایع استفاده کنند و از مصرف چربی گوشت‌ها، پوست مرغ و ماهی، لبنیات پرچرب، سس‌های سفید، کله و پاچه، کره، خامه، شیرینی خامه‌ای پرهیز کنند.
این مشاور تغذیه با اشاره به اینکه پیاز و سیر خام در غذاها یا به صورت خام 2 حبه در روز استفاده شود، افزود: از مصرف آب‌میوه در صبح و به صورت ناشتا خودداری شود و به جای آن در طول روز میوه تازه میل شود.
مولایی اضافه کرد: بیماران دیابتی مجاز به حذف هیچ یک از وعده‌های غذایی نیستند؛ چرا که حذف یک وعده غذایی باعث بالا رفتن قند خون به دنبال افت شدید قند و بروز نوسانات شدید قند می‌شود. البته نباید نادیده گرفت بیمارانی که از قرص‌های پایین آورنده قند خون استفاده می‌کنند، تلاش کنند در حد امکان زمان مصرف قرص‌های پایین آورنده قند خون با زمان مصرف وعده‌های غذایی دارای نظم باشد و از تغییر دادن آنها تا حد امکان خودداری شود.
وی بر مصرف حبوبات به میزان تعیین شده در رژیم غذایی و خوردن 2 تا 3 بار ماهی در هفته اشاره کرد و گفت: برای اینکه شخص دچار افت قند نشود باید نیم ساعت پس از تزریق انسولین صبحانه مصرف کند و در میان وعده‌ها از پسته و بادام خام به اندازه 20 تا 30 گرم در روز استفاده شود.
179/