کدام خوانندگان زیرزمینی مجوزدار می شوند؟
یکی از این خوانندگان «سینا حجازی بود» که با وجود خواندن چند تیتراژ تلویزیونی و سینمایی نتوانسته بود وارد دنیای آلبوم های مجوزدارها شود. روز گذشته سرانجام اولین آلبوم رسمی او با نام «رویا» منتشر شد و او از نقطه صفر مرزی مجوز به سلامت عبور کرد.
انتشار این آلبوم بهانه ای شد برای بررسی روزگار پر پیچ و تاب خوانندگانی که در این نقطه قرار دارند. از خوانندگان سرشناسی مانند «محسن چاوشی» و «محسن یگانه» که توانستند از این نقطه عبور کنند تا خوانندگانی مانند «یاس» و «آرمین» که مدت هاست برای اخذ مجوز تلاش می کنند. در اینجا با یک داستان دوگانه بدون انتها روبرو هستیم.
برخی خوانندگان نسل جدید و سبک های مورد استفاده آنها، دیگر تنها یک سبک موسیقی محسوب نمی شوند و به یک «پدیده اجتماعی» تبدیل شده اند. پدیده هایی که خوب یا بد وجود دارند و حذف شدنی نیستند. پدیده هایی مانند اهواره، فیس بوک، وایبر و … که در زیر پوست جامعه در جریان هستند و مقابله با آنها نتیجه چندان ملموسی نداشت.
وزیر ارشاد به صراحت از بی نتیجه بودن جمع آوری دیش های ماهواره ها صحبت می کند و کاربران بی شمار فیس بوک نیز از فیلترینگ بدون ثمر آن خبر می دهند. «خوانندنگان زیرزمینی» نیز جزو جدید و لاینفک این دست از پدیده های اجتماعی به شمار می روند که تعداغد بی شمار آنها و پیشرفت فناوری و ارتباطات باعث شده مقابله با آنها عملا نتیجه چندانی نداشته باشد.
اینجا با دو دسته نظر متفاوت روبرو هستیم. از یک سو با برخی منتقدان فرهنگی روبرو هستیم که خواستار حفظ خط کشی های مشخص در حوزه آلبوم های موسیقی هستند و هیچ گونه سبکی به جز سنتی و رگه هایی از پاپ را نمی پسندند. این افراد عقیده دارند نباید به هیچ عنوان اجازه گسترش چنین سبک هایی از موسیقی را داد و ورود آنها به چارچوب های مجاز باعث آلوده شدن فضای فرهنگی کشور خواهد شد.
از طرف دیگر برخی از کارشناسان اجتماعی و فرهنگی معتقد هستند با تعیین پارامترها و چارچوب های مشخص برای این دسته از خوانندگان و صدور مجوز برای آنها می توان فضای این سبک از موسیقی ها را ایزوله کرد و بار منفی آنها را کاهش داد. اتفاقی که در نیمه دوم هفتاد برای موسیقی پاپ رخ داد و صدور مجوزها برای این سبک از موسیقی آغاز شد. در این پرونده مروری کرده ایم بر سرنوشت 10 خواننده که در نقطه صفر مرزی مجوز قرار گرفته و برخی از آنها توانستند رسمی شوند و برخی دیگر هنوز در انتظار رسمی شدن هستند.
روی خط انتظار
* آرمین: شاید بتوان گفت او جزو اولین خوانندگان رپ ایرانی محسوب می شود که عاشقانه می خواند و تعداد بی شماری از متولدین دهه 70 به بعد جزو طرفداران او هستند. آرمین البته در چند سال اول کار خود از برخی واژگان خارج از عرف استفاده می کرد که سبب شد مورد تایید قرار نگرفت. آرام آرام اما او خودش را به هنجارهای فرهنگی و اجتماعی نزدیکتر کرد و در سال های گذشته نیز در برخی مراسم رسمی شرکت کرده است.
او به شدت برای گرفتن مجوز تلاش می کند و فعلا روی خط انتشار قرار گرفته است. چند روز پیش نیز ترانه ای مشترک از او با فریدون آسرایی منتشر شد.
* حمید و عماد طالب زاده: حمید طالب زاده از آن دست خواننده هایی است که با مجوز وارد مسیر خوانندگی در ایران شد. 14 سال پیش هم اولین آلبوم خود را منتشر و دومین آلبومش را هم در سال 82 روانه بازار موسیقی کرد که با همکاری گروه آریان بود اما فروش و موفقیت آنچنانی نداشت و برای همین بود که آن زمان دیگر تهیه کننده ای حاضر به همکاری با او نبود.
از آن به بعد حمید طالب زاده برای اینکه خودش را در این عرصه ثابت کند، اقدام به ساخت تک آهنگ و انتشار آن از طریق زیرزمینی کرد و دست به دست چرخید و او را بعد از سال ها بار دیگر به شکل مطرح تری به مردم معرفی کرد. این خواننده سال 91 بود که به آمریکا رفت و به نظر می رسد خودش را برای همیشه غیرمجاز کرد.
عماد طالب زاده برادر حمید طالب زاده هم خواننده شش و هشت خوانی است که چندین سال می شود با ترانه های زیرزمینی اش طرفدارانی پیدا کرده و در حال حاضر هم در تلاش است تا بتواند مجوز بگیرد و به شکل رسمی آلبوم هایش را روانه بازار کند.
* یاس: خواننده رپ خوان اجتماعی که طرفداران بی شماری دارد. شهرت او به دلیل تاکید مبالغه آمیزش بر مشکلات اجتماعی مانند فقر، اعتیاد و … است. از زمان انشتار تک آهنگ «سی دی رو بشکن» بود که بیشتر از گذشته شناخته شد. گمانه زنی ها حاکی از آن است که این تک آهنگ مجوز داشته است.
خواننده ای که در شعرهایش موضوعات اجتماعی و مشکلاتی از این دست را بیشتر از تمام موضوعات دیگر مطرح می کند. یاس از معدود خواننده های زیرزمینی است که کاری به عشق و عاشقی هم ندارد. حتی از تنها خواننده های رپ خوانی است که حرف خارج از عرف در شعرهایش دیده نمی شود. مجوز نمی گیرد؛ چون رپ می خواند و هنوز خواننده رپ خوانی به شکل کامل مجوز نگرفته است. شنیده ها حاکی از آن است به یاس برای گرفتن مجوز پیشنهاد داده شده اگر پاپ بخواند به او مجوز می دهند.
* امیر تتلو: تتلو از خواننده هایی است که اجر مجوز بگیرد، طرفدارانش غوغا خواهند کرد. صفحه شخصی بیش از یک میلیون طرفدار این خواننده در اینستاگرام شاهد قوی برای این پیش بینی خواهد بود. خواننده ای که از سال 86 آهنگ هایش بیشتر شنیده می شد. آهنگ های شش و هشت شاد و غمگینی که برخی از آنها واژه های خارج از عرفی را هم در خود جای داده است. همین موضوع بر مجوز نگرفتنش صحه بیشتری می گذارد.
گفتیم مجوز بگیرد غوغا می کند چون ترانه ها و سبک موسیقی که دارد مورد پسند شدید بچه های دهه 70 است؛ به طوری که خیلی از آنها شعرهایش را به عنوان ضرب المثل به کار می برند و از او به عنوان خواننده محبوب شان یاد می کنند. این در حالی است که برخی از کارشناس های موسیقی به هیچ عنوان سبک موسیقی اش را نمی پذیرند.
امیر تتلو چند وقتی می شود که به شکل مصرانه ای به دنبال دریافت مجوز است و چند باری هم در صفحه اینستاگرامش به این موضوع اشاره کرده. او از جمله خواننده هایی است که با وجود مجوز نداشتن اش به این راحتی ها حاضر به مصاحبه نمی شود و گفته شده هر رسانه ای از او درخواست مصاحبه کند حدود 20 میلیون تومان درخواست می کند چون اعتقاد دارد طرفداران زیادی دارد و وقتی روی جلد برود، فروش آن شماره بیداد خواهد کرد.
آنهایی که مجوزدار شدند
* محسن چاوشی: او قهرمان طرفداران خود است و همچنان در قله محبوبیت ایستاده است. چاوشی یکی از بنیانگذاران ترانه های تلخ و سیاه بود که با صدای اعتراضی و خش دار خود توانست طرفداران زیادی پیدا کند. ترانه «نفرین» با استفاده از تلخ ترین واژه ها راه شهرت را برای او هموار کرد.
چاوشی در آلبوم های مجازش از میزان تلخی و اعتراض ترانه هایش به شدت کاست اما باز هم یکی از افراد شماره یک موسیقی پاپ کشور محسوب می شود.
* محسن یگانه: تحریرهای متفاوت و منحصر به فرد محسن یگانه یکی از وزنه های برتری او به حساب می آید. البته نباید از نظر دور داشت محسن یگانه دنباله رو سبک «ش.ع» خواننده محبوب آن روزهای موسیقی پاپ کشور بود و همین موضوع نیز بر محبوبیت او اضافه کرد. محسن یگانه که در ترانه «نفرین» محسن چاوشی او را همراهی کرده بود، مانند چاوشی چند سالی در پشت خط مجوز ایستاد تا سرانجام رسمی شد.
* سینا حجازی: خواننده ای که بالاخره توانست از تونل پر دست انداز مجوز عبور کند. حجازی قبل از گرفتن مجوز بود که تک آهنگ هایی برای سریال های تلویزیون مانند «مسیر انحرافی» و «مسافرخونه سعادت» را خواند و تقریبا از این طریق بود که توانست مسیر ورود به جمع خواننده های مجوزدار را هموار کند.
نوع موسیقی که سینا حجازی می خواند تقریبا سبک ابتکاری، تلفیقی و تا قسمتی آوانگارد است. شعرهایش هم بیشتر تم عاشقانه با چاشنی کوچک اشاره ای به مسائل اجتماعی و طنز است که باعث می شود مخاطبان را به سمت خود جذب کند. سینا حجازی یکی از دوستان صمیمی محسن چاوشی است.
* فریدون: با تک آهنگ «آهای خوشگل عاشق» اش گل کرد و هنوز هم که هنوز است خیلی ها اعتقاد دارند بهترین آهنگی که خوانده همان است. خواننده ای که تا قبل از ورود به ایران، در کانادا کار موسیقی و خوانندگی اش را پیش می گرفته و وقتی که متوجه می شود فضای موسیقی پاپ در ایران مساعد است به ایران می آید و کارش را هم از همان ابتدا با دریافت مجوز آغاز می کند. یکی از دلایل محبوبیت این خواننده هم کمک های بهروز صفاریان در بخش تنظیم آهنگ و ترانه هایش بود.
* زانیار خسروی: این خواننده در ابتدای کار خود تلاش کرد تا نوعی از سبک «هیپ هاپ» را کار کند و در برخی ترانه ها نیز نشانه هایی از اجرای سبک هایی نزدیک به رپ را عرضه کرد. همین موضوعات و وارد کردن واژه های جدید به ترانه ها توسط او باعث شد طرفداران زیادی پیدا کند. زانیار برای اخذ مجوز سرانجام خود را به سبک پاپ نزدیک کرد.
* بابک جهانبخش و مازیار فلاحی: خواننده هایی که ترانه و آهنگ هایشان سوزناک عاشقانه است و دوستداران شان طرفداران سبک عاشقانه تلخ هستند. بابک جهانبخش از وقتی که ترانه ای به نام «منه و بارون» با رضا صادقی خواند توانست به مخاطبان بیشتر معرفی شود.
مازیار فلاحی هم با ترانه هایی که در سریال شبکه خانگی «قلب یخی» خواند توانست در بین بیشتر مردم نام خود را بر سر زبان ها بیندازد. این خواننده ها زمانی وارد عرصه موسیقی شدند که خواننده هایی مانند خشایار اعتمادی، حمید حامی، علیرضا عصار، بابک رهنما و …در آن زمان پرکار بودند و تن صدایشان با آنها تفاوت داشت. گفته می شود همین تفاوت در صداهایشان یکی از دلایلی بود که برای دریافت مجوز دو سال منتظر ماندند؛ در صورتی که موسیقی ها و ترانه هایی که می خواندند تمامی در چارچوب درست بود و هیچ خط قرمزی نداشتند و خارج از عرف نمی خواندند.
