روغن‌های گیاهی جایگزین کره شوند؛ مطالعه جامع این موضوع را تایید می‌کند
در حالی که به طور کلی توافق شده است که روغن زیتون و سایر چربی‌های گیاهی سالم‌تر از کره هستند، دانشمندان اکنون به طور جامع این موضوع را بدون تردید تایید کرده‌اند. آنها چندین مطالعه مداخله غذایی و تحقیقات گروهی قبلی را ترکیب کرده‌اند که همگی نشان می‌دهند چگونه این انتخاب سبک زندگی بر خطر ابتلا به بیماری‌های جدی تأثیر می‌گذارد.
اخبار بازار ایران؛ فرحناز زرین‌تیغ – کلمنس ویتنبچر، رهبر تحقیق در دانشگاه فناوری چالمرز سوئد و نویسنده ارشد این مطالعه، می‌گوید: “مطالعه ما با اطمینان بیشتری مزایای سلامتی رژیم غذایی غنی از چربی‌های غیر اشباع گیاهی مانند رژیم مدیترانه‌ای را تایید می‌کند و می‌تواند به ارائه توصیه‌های غذایی هدفمند به افرادی که بیشترین سود را از تغییر عادات غذایی خود می‌برند، کمک کند.”
با این حال، رژیم مدیترانه‌ای تنها یک جنبه از این مطالعه است. دانشمندان از دانشگاه فناوری چالمرز سوئد، موسسه تغذیه انسانی آلمان و چندین کالج دیگر به طور مستقیم ارتباط بین روغن‌های گیاهی باکیفیت و کره با سطح چربی خون و در نتیجه تغییر خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع 2 را بررسی کرده‌اند، بدون در نظر گرفتن سایر انتخاب‌های سبک زندگی.
این تیم بین‌المللی برای رفع محدودیت‌هایی که مطالعات فردی را تحت تأثیر قرار داده و ارتباط بین چربی‌های “خوب” و سلامت خوب را تضعیف کرده‌اند، اقدام کردند. با استفاده از “لیپیدومیکس” برای تمرکز بر پروفایل‌های خون لیپیدی گرفته شده از یک آزمایش مداخله غذایی کنترل شده تصادفی، محققان یافته‌ها را به یک امتیاز چند لیپیدی (MLS) خلاصه کردند که می‌توان آن را بر روی بسیاری از مطالعات اعمال کرد.
آنچه آنها دریافتند این بود که روغن‌های گیاهی باکیفیت تأثیر قابل توجهی بر MLS شرکت‌کنندگان داشتند، با امتیازات بالا در سراسر هیئت مدیره. نمرات پایین، که نشان دهنده سطح چربی خون مشکل‌ساز بود، در گروه‌هایی دیده شد که لبنیات حاوی چربی حیوانی مانند کره مصرف می‌کردند.
تاکنون، دستورالعمل‌هایی مانند دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) و انجمن قلب آمریکا توصیه‌های “متوسط” برای جایگزینی اسیدهای چرب اشباع شده (SFA) با اسیدهای چرب غیر اشباع گیاهی (UFA) به دلیل محدودیت‌های مطالعه و نتایج و عوامل مخدوش‌کننده داشته‌اند.
محققان خاطرنشان کردند: “با وجود داده‌ها از بیش از 56000 شرکت‌کننده آزمایشی و تقریباً 3.7 میلیون شرکت‌کننده مطالعه مشاهده‌ای، ناهمگونی قابل توجهی در سطوح کل چربی و SFA، مواد مغذی و منابع غذایی جایگزین SFA و مدت زمان در مطالعات پایه و داده‌های محدود از آزمایش‌ها در مورد نقاط پایانی سخت وجود دارد. “
“بنابراین، قطعیت شواهد برای این توصیه‌های WHO از بسیار کم تا متوسط متغیر است و راهنمایی در مورد کیفیت چربی‌های غذایی را در معرض اختلافات مداوم قرار می‌دهد.”
این مطالعه جامع چندین بخش داشت که در آن محققان ابتدا بر یک آزمایش مداخله غذایی دانشگاه ردینگ (DIVAS) با 113 شرکت‌کننده در طول 16 هفته تمرکز کردند. یک گروه به رژیم غذایی پرچرب حیوانی و دیگری به رژیم غذایی پرچرب گیاهی غیر اشباع پایبند بودند. در پایان 16 هفته، نمونه‌های خون تحت درمان لیپیدومیکس قرار گرفت تا شیوع 45 مولکول اسید چرب خاص کلاس را مشخص کند.
فابیان ایچلمن، نویسنده اول این مطالعه از موسسه تغذیه انسانی پتسدام-رهبروکه آلمان، توضیح داد: “ما اثرات را بر چربی‌های خون با یک امتیاز چند لیپیدی خلاصه کردیم. امتیاز MLS بالا نشان‌دهنده پروفایل چربی خون سالم و مصرف بالای چربی‌های غیر اشباع گیاهی و مصرف پایین چربی‌های اشباع حیوانی می‌تواند به دستیابی به چنین سطوح MLS مثبت کمک کند.”
MLS سپس بر روی سایر مطالعات مشاهده‌ای بزرگ اعمال شد – مطالعه EPIC-Potsdam آلمان، که رژیم‌های نوردیک، مدیترانه‌ای و خطر بیماری‌های مزمن را در 27548 شرکت‌کننده بررسی کرد، مطالعات سلامت پرستاران هاروارد (NHS) که عوامل خطر بیماری‌های مزمن عمده را در 121701 زن ارزیابی کرد و آزمایش PREDIMED که مزایای سلامتی رژیم مدیترانه‌ای تقویت شده با روغن زیتون فوق بکر یا آجیل را با 7447 شرکت‌کننده بررسی کرد. نتیجه یکپارچه بود، از این نظر که MLS بالا “به طور قابل توجهی” خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی متابولیک را کاهش داد.
“رژیم غذایی بسیار پیچیده است و اغلب دشوار است که شواهد قطعی را از یک مطالعه به دست آورید”، ویتنبچر گفت. “رویکرد ما در استفاده از لیپیدومیکس برای ترکیب مطالعات مداخله‌ای با رژیم‌های غذایی بسیار کنترل شده و مطالعات همگروهی آینده‌نگر با ردیابی سلامت بلندمدت می‌تواند محدودیت‌های فعلی در تحقیقات تغذیه را برطرف کند.”
علاوه بر این، با استفاده از MLS به عنوان شاخص اصلی برای بیماری، محققان توانستند نشان دهند که جایگزینی چربی‌های اشباع با چربی‌های گیاهی تأثیر بسیار بیشتری بر امتیازات نسبت به سایر تنظیمات رژیم غذایی دارد. در مطالعه EPIC-Potsdam، محققان همبستگی ضعیفی بین MLS و سن، شاخص توده بدنی (BMI)، دور کمر و فشار خون یافتند، اما ارتباط قوی‌تر با تری گلیسیریدها و کل کلسترول، با مارگارین تقویت‌کننده MLS و کره تأثیر منفی بر آن.
در این مطالعه، با استفاده از تحلیل آماری توسعه‌یافته برای آزمایش DIVAS، محققان دریافتند که شرکت‌کنندگان با MLS تحت تأثیر UFA بالا، میانگین 32 درصد خطر کمتر بیماری قلبی عروقی و میانگین 26 درصد خطر کمتر ابتلا به دیابت نوع 2 در پایان دوره آزمایش داشتند.
در مطالعه NHS، آنها نتایج مشابهی یافتند: میانگین 28 درصد خطر کمتر ابتلا به دیابت نوع 2 و 24 درصد خطر کمتر در زیرمجموعه‌ای که در یک دوره 10 ساله آزمایش شده بود.
در گروه PREDIMED، دانشمندان کاهش میانگین 42 درصدی خطر ابتلا به دیابت را در شرکت‌کنندگانی یافتند که این آزمایش را با MLS ضعیف آغاز کردند. رژیم مدیترانه‌ای تأثیر کمی بر افرادی که قبل از مداخله غذایی امتیازات لیپیدی سالم‌تری داشتند، داشت.
در حالی که محققان خاطرنشان کردند که با وجود کنترل‌های قوی، همچنان محدودیت‌هایی وجود داشت – مانند ماهیت اروپایی محور مطالعات – با این وجود، این موضوع برجسته می‌کند که روغن‌های گیاهی باکیفیت چه نقش بزرگی در کاهش خطر بیماری دارند.
محققان نتیجه‌گیری کردند: “امتیازات لیپیدومیکس که منعکس‌کننده مصرف پایین SFA و مصرف بالای UFA گیاهی هستند، به طور مداوم با کاهش شیوع T2D (دیابت نوع 2) و CVD (بیماری قلبی عروقی) در مطالعات همگروهی آینده‌نگر مرتبط بودند.” “ارتباط امتیازات لیپیدومیکس با رژیم غذایی و خطر بیماری قوی‌تر از نشانگرهای جایگزین تثبیت‌شده است و منجر به مزایای متابولیک قلبی عروقی برآورد شده بزرگ‌تر از بهبود کیفیت چربی‌های غذایی می‌شود.”
این تحقیق در مجله Nature Medicine منتشر شد.