کشف ۵۹ ژن عامل توانایی در نژاد مختلف سگها
موبنا – مقایسه حداکثر سرعت دویدن در سگهای گله شِتلند با سگهای گله برنارد به خوبی تفاوت سرعت حرکت آنها را نمایان میکند و این مسئله نشان میدهد ژنهای موجود در بدن سگها نقش بسیار مهمی در توانایی بدنی آنها برعهده دارد. هم اکنون در «نشست جهانی زیست شناسی ژنوم» گروهی از محققان گزارشی را منتشر کردند که طی آن فهرستی از ۵۹ ژن مرتبط با توانایی دویدن در سگها شناسایی شده است و مطالعات جدید محققان نشان داده است این ژنهای روی بخشهای مختلف بدن سگ از ضربان قلب گرفته تا قدرت عضلانی تاثیر میگذارد. نتایج اولیه مطالعه روی این ژنها به محققان کمک کرد تا بتوانند نقشه کاملتری از توالی ژنتیکی در بدن انسان داشته باشند و در نهایت متوجه شوند که چطور یک فرد میتواند توان بدنی بیشتری داشته باشد یا نسبت به دیگر انسانها سریعتر بدود.
«الکساندر گادفری» از متخصصان ژنتیک در موسسه فناوریهای وایتهِد منچستر در دانشگاه کمبریج در این خصوص گفت: «در بین گونههای مختلف سگ، انواع صفات و تواناییهای آنها که قابل آموزش و ارتقا است به دقت مورد بررسی قرار گرفت». این بررسیها روی ژنوم سگها «یک سیستم بسیار منحصر بهفرد و قدرتمند» برای بدن آنها را نمیایان کرد و نشان داد چگونه ژنوتایپها یا مجموعه ژنها در کنار یکدیگر میتوانند منجبر به فِنوتایپها یا مجموعه ویژگیهای شخصیتی تبدیل شوند و این اتفاق چگونه میتواند در بین انواع مختلف حیوانات دنبال شود.
مطالعات قبلی روی سگها در زمینه سیستم ژنتیکی آنها برای برقراری دوستی با انسانها انجام شده بود و طی آن دانشمندان نوع مو و سایر ویژگیهای نسبتا ساده در این حیوانات را بررسی کردند. ولی مطالعه جدید یک منبع پیچیدهتر در بدن سگها را تحلیل کرد. پایگاه اطلاعاتی جدیدی که محققان در این بررسیها شناسایی کردند و به زودی به صورت عمومی منتشر میشود، توالی ژنوم در ۷۲۲ سگ در ۴۵۰ نژاد مختلف را نمایان میکند و همچنین توالی بستگان سگ از جمله گرگ، روباه و شغال را نیز ارایه میدهد.
«جیمین کیم» یکی از محققانی که در حوزه سیستم ژنتیکی سگها در «موسسه ملی تحقیقاتی ژنوم انسانی» در مریلند روی توانای جسمی این حیوانات متمرکز شده است. او چندی پیش به یک نکته عجیب برخورد کرد و این سوال برایش مطرح شده بود چرا در ورزش بسکتبال که بسیار به آن علاقمند است، دیگر نمیتواند به خوبی عمل کند. دکتر کیم تصمیم گرفت مطالعهای را روی سیستم ژنتیک سگهای اسپورت از جمله پوینترها و ستِرها که سریعترین دونده در بین سگها هستند، انجام دهد. او و همکارانش ژنوم ۲۱ گونه سگ مجزا در ۱۰ نژاد مختلف سگهای اسپورت را با ژنوم ۲۷ سگ متعلق به ۹ خانواده تریرها مقایسه کردند.
دکتر کیم در «نشست جهانی زیست شناسی ژنوم» اعلام کرد که در جریان مطالعات خود در نهایت ۵۹ ژن یا منطقه ژنتیکی بدن سگها را شناسایی کرده است که تواناییهای بدنی آنها را کنترل میکند و همچنین نسخههای ویژهای از DNA بسیار شایع در سگهای ورزشی کشف شده است که روی تواناییهای فیزیکی آنها تاثیر میگذارد. او و همکارانش هنوز نمیتوانند به طور دقیق علت توانایی یا عدم توانایی در فعالیتهای ورزشی اثبات کنند، ولی به این نتیجه رسیدهاند که بیشتر ژنهای کشف شده با صفاتی شامل جریان خون، ضربان قلب، قدرت عضلانی و حتی درک درد مرتبط هستند. او همچنین توضیح داد یکی از دلایلی که باعث میشود سگ پس از شنیدن صدای گلوله بدون حرکت باقی بماند و آرامش خود را حفظ کند، یا اینکه با شنیدن این صدا به دنبال شکار بدود و آن را برای صاحب خود بیاورد، به سیستم ژنتیکی آن بستگی دارد. این تفاوت بین خانواده سگهای اسپورت و تریر به خوبی دیده میشود.
به منظور بررسی نقش این ژنها در دیگر نژادها، دکتر کیم یک روش استاندارد برای ارزیابی تواناییهای فیزیکی سگها را ارایه کرد. او تصمیم گرفت سگهای کوچک و چابک را به همراه صاحبانشان مورد بررسی قرار دهد تا از آنها خواسته شود در فاصله زمانی مشخص، بتوانند در مسیر از پیش تعیین شده بدوند. در این میان دادههای «انجمن بررسی مهارت سگها در ایالات متحده» به او امکان داد تا بتواند محاسبات دقیقتری روی تواناییهای نژادهای مختلف انجام دهد. او بر اساس این بررسی مشخص کرد کدام یک از سگها به واسطه سیستم ژنتیکی خود میتوانند توانایی بدنی بالاتری داشته باشند.