آیا رابطه ایران و عربستان بحرانيتر ميشود؟
او درباره اعدامهای اخیر این کشور که به اعتقاد بیشتر تحلیلگران در برهه زمانی حساسی انجام شده است، نیز اظهار نظر کرد. «بنسلمان»، در پاسخ به سوال خبرنگار این نشریه، درباره اینکه چرا ریاض، سالها پس از حملات تروریستی در خاک این کشور، اکنون این حکمها را اجرا کرده است؟ از روندهای رسیدگی به پروندههای مورد نظر، دفاع کرد.وی مدعی شد،همه اعدام شدگان در دادگاههای قانونی محکوم شده و از سه لایه رسیدگیهای قضایی عبور کردهاند. اظهارات پسر شاه سعودی در حالی مطرح میشود که واشنگتن از نزدیک ترین متحدان عربستان نیز میگوید، از روالهای قانونی رسیدگی به پرونده متهمان در دادگاههای این کشور نگران است.بنسلمان، در مصاحبه با اکونومیست، از همین «اقدام نمایشی» (به گفته تحلیلگران) برای دفاع از غیرفرقهای بودن دادگاههای صادرکننده این احکام استفاده کرد.وی گفت: «دادگاه، در هیچ مرحلهای تمایزی بین اینکه فرد مورد نظر شیعه یا سنی بود قائل نشد؛ آنها جرایم را بررسی میکنند، بعد دادرسی، بعد دادگاه، بعد احراز جرم و بعد اجرای حکم.»
«بنسلمان» در واکنش به سوال خبرنگار «اکونومیست» درباره اعتراضات در ایران پس از اجرای حکم شیخ نمر، گفت: «ما اینها و اینکه در ایران علیه عربستان تظاهرات برگزار شود را پدیدهای عجیب میدانیم.»
«بنسلمان» با بیان اینکه شیخ نمر شهروند عربستان بوده و در این کشور مرتکب جرم شده، ایران را به تلاش برای گسترش نفوذ در خاورمیانه متهم کرد. خبرنگار اکونومیست از بنسلمان پرسید: «آیا شما با قطع روابط دیپلماتیک با ایران، به نحوی غیرمنصفانه به تنشها دامن نزدید؟»
جانشین ولیعهد عربستان در پاسخ به این سوال گفت: «برعکس، ما فکر میکردیم که تنشها (در صورت عدم قطع رابطه) بیشتر تشدید میشدند. تصور کنید اگر یک دیپلمات سعودی یا یکی از خانوادهها و فرزندان آنها در ایران مورد حمله قرار میگرفت. وضعیت ایران خیلی سختتر میشد. بنابراین، ما از اینکه ایران مجبور به تحمل این شرمساری شود، جلوگیری کردیم.»
بنسلمان در بخش دیگری از این مصاحبه، احتمال درگیری مستقیم با ایران بر سر تنشهای فعلی را رد کرد.
خبرنگار اکونومیست: منظور شما این است که درگیری بین ایران و عربستان – درگیری مستقیم- احتمال دارد؟
بنسلمان: به خاطر این ماجرا؟
خبرنگار اکونومیست: و پیامدهای ناشی از آن.
بنسلمان: اگر به خاطر این ماجرا است، فکر نمیکنم که بتواند عامل تشدید تنشها بین عربستان سعودی و ایران شود. چون تشدید تنشها با ایران، همین الان هم به سطوح بسیار بالا رسیده است و ما تا آخرین حد ممکن برای دامن نزدن به تنشها تلاش میکنیم. ما تنها با اتفاقات و گامهایی که علیه ما برداشته میشودف مقابله میکنیم. بنسلمان، در ادامه همچنین احتمال جنگ مستقیم بین ایران و عربستان را هم رد کرد و گفت کسانی که این موضوع را القاء میکنند، عاقل نیستند.پسر شاه سعودی گفت: «این چیزی است که ما اصلا پیشبینی نمیکنیم و هر کسی که اوضاع را به این سمت هدایت میکند، عقل سالم ندارد.»
بنسلمان اضافه کرد: «چون جنگ بین عربستان سعودی و ایران، آغاز فاجعهای عظیم در منطقه است.»
تحلیل
مهدي دل روشن
حالا دیگر یک هفته ای هست که ایران و عربستان، وارد قهری دیپلماتیک شدهاند و البته چند کشور دیگر خاورمیانه ای هم، پشت ملک سلمان در آمده و هم نوا با ریاض، روابط خود را با تهران کات کردهاند! این اواخر، ميرفت تا خاستگاه اهل تسنن با خاستگاه اهل تشیع، روابطشان را اصلاح کنند و حتی خبر رسیده بود که عربستان از دکتر ظریف برای سفر به ریاض دعوت کرده است. ناگهان اما همه چیز با اعدام روحانی برجسته شیعی عوض شد و ورق برگشت. خیلیها دوست دارند که عربستان و ایران را وارد جنگی تمام عیار کنند؛ آنهایی که از این جنگ احتمالی، سود ميبرند! اما باید به آنها گفت اگرچه ایران و عربستان، با هم تعارضات سیاسی – عقیدتی دارند اما هیچگاه دست به اسلحه نخواهند برد. وضعیت تهران – ریاض شباهتهای زیادی به دوران جنگ سرد دارد. دورانی که با وجود داشتن آمادگی برای جنگ و حتی در اختیار داشتن انواع و اقسام سلاحها، هرگز جنگی صورت نميگیرد. جنگ ایران و عربستان، هیچگاه برنده ای نخواهت داشت. مگر ميشود، دو کشور مسلمان با هم بجنگند و آخر سر یکی از آنها ادعای پیروزی کند؟ از همان روز آغاز جنگ، اسلحه کشی روی سر کشوری مسلمان فارغ از مذاهب، عین شکست است. شکست در عرصه دیپلماسی و انسانیت. دنیا درباره جنگ دو کشور مسلمان چه فکر ميکند؟ ایران و عربستان دو همسایه قدیميتاریخی هستند؛ آنها دو کشور مهم خلیج فارس محسوب ميشوند که هر کدام به نوبه خود، وزنه ای برای ثبات در منطقه به شمار ميآیند. در برخی مسائل هم ما کار ساکنان کاخ شماره یک ریاض را قبول نداریم و هم آنها نسبت به برخی اقدامات ما، نقطه نظر دارند. ایران و عمان را نگاه کنید؛ آیا عمان کشوری شیعی است؟ خیر. عمان هم مثل عربستان دارای اکثریت مطلقی از اهل تسنن است. آیا روابط ما با مسقط همواره قابل تحسین و تمجید نبوده است؟ حرف حساب ما با دوستان و برادران مسلمان در عربستان این است که دست از حمایت از تروریستها بردارند، بگذارند خاورمیانه نفس بکشد. حرفهای این روزهای اروپا را گوش کنید آنها چه ميگویند؟ چطور شده که فرانسه، آلمان، ایتالیا و انگلیس بهعنوان متحدان استراتژیک عربستان در طول سالهای اخیر حالا در کنار ایران قرار گرفته اند و بدون اغماض به روند اعدامها در شبه جزیره ميتازند؟ دیگر چه کسی است در دنیا که نداند در سال 2016، نميشود کشوری با سلطنت مطلقه اداره شود و خبری از پارلمانی مردمينباشد. کدام وزیر سعودی، انتخابی است؟ چرا نباید یک نخست وزیر اوضاع را در ریاض مدیریت کند. آیا ميشود بدون در نظر گرفتن خواست مردم، وزیر امور خارجه انتصاب کرد؟ برگردیم به حرفهای محمد بن سلمان؛ جوانی جویای نام که این روزها با بهدست آوردن رگ خواب پدرش، یکه تاز سیاست در حکومت سعودی شده است. هیجان در زمان حرف زدنش، کاملاً مشهود است. شاید اگر سال 2020 شود، آنگاه به اقدام خودش در حمله به یمن بخندد! یک انتقاد درونی! او تجربه ندارد و شاید جنگ یمن ، درسهای خوبی به او داده باشد. او از بچگی نام ایران را شنیده است. کشوری بزرگ با فرزندانی برومند که در جنگی هشت ساله با عراق، یک وجب از خاک شان را از دست ندادند. محمد بن سلمان خیلی خوب ميداند که ایران یمن نیست، ایران سوریه نیست، ایران عراق نیست. ایران، ایران است و هرگونه در افتادن با مملکت پارسی، شاید به خداحافظی با تاج و تخت منتهی شود. پس خیلی روشن است که جنگی بین ایران و عربستان رخ نخواهد داد. ما هم با برادران خود در عربستان وارد جنگ نميشویم چون ایرانیها، اهل تعامل و مدارا هستند و مشکلات شان را با منطق «ظریف» حل ميکنند.
179/