گربه سیاه، عامل کشف ویروس جدید انسانی در فلوریدا: «پپر» برای دومین بار دانشمندان را شگفت‌زده کرد!
اخبار بازار ایران؛ مهرداد تیموری – در حالی که گربه‌های سیاه در بسیاری از جوامع غربی بدشانسی تلقی می‌شوند، یک گربه سیاه خاکستری به نام «پپر» برای تیمی از دانشمندان بخت‌آور بوده و نقش محوری در کشف ویروسی جدید با قابلیت آلوده کردن انسان ایفا کرده است. این دومین عامل بیماری‌زای نوظهوری است که پپر موفق به شناسایی آن شده است.
کشف اتفاقی: از شکار یک جونده تا شناسایی پاتوژنی ناشناخته
ماجرا از این قرار است که پپر، در حین انجام کارهای گربه‌ای‌اش، یک حشره‌خوار دم‌کوتاه اورگلیدز (Blarina peninsulae) را که پستانداری کوچک و سمی بومی ایالت فلوریدا است، شکار کرده بود. «جان لدنیکی»، صاحب پپر و ویروس‌شناس دانشکده بهداشت عمومی و علوم بهداشتی دانشگاه فلوریدا، سپس حشره‌خوار را برای بررسی به آزمایشگاه برد.
این اقدام ممکن است عجیب به نظر برسد، اما در دنیای علم کاملاً عادی است. لدنیکی برای مدتی در حال مطالعه انتقال ویروس آبله گوزن بود و این حشره‌خوار فرصت تحقیقاتی غافلگیرکننده‌ای را در ارتباط با کار تیمش فراهم کرد.
لدنیکی می‌گوید: “این یک مطالعه فرصت‌طلبانه بود. اگر با یک حیوان مرده روبرو شدید، چرا آن را آزمایش نکنید به جای اینکه فقط دفن کنید؟ اطلاعات زیادی می‌توان به دست آورد.”
«اورتورئوویروس» جدید: یک پاتوژن با پتانسیل آلودگی انسانی
آنچه محققان دریافتند این بود که حشره‌خوار میزبان یک پاتوژن ناشناخته از جنس «اورتورئوویروس» (Orthoreovirus) بود. ویروس‌های پستانداران در این گروه قادر به آلوده کردن میزبان‌های زیادی از جمله انسان‌ها هستند. در بیشتر مواقع، عفونت منجر به مشکلات خفیف تنفسی فوقانی یا روده‌ای می‌شود، اما موارد شدید می‌تواند منجر به بیماری سیستم عصبی مرکزی (CNS)، ذات‌الریه و موارد دیگر شود.
تأثیر کامل آن‌ها بر انسان هنوز به خوبی شناخته نشده است، اما آن‌ها با آنسفالیت، مننژیت و گاستروانتریت در کودکان نیز مرتبط بوده‌اند. و مانند آنفولانزا، دو نوع مختلف اورتورئوویروس می‌توانند یک سلول میزبان را آلوده کنند که می‌تواند منجر به اختلاط ژنتیکی و ایجاد عوامل بیماری‌زای جدید شود.
امیلی ده‌رویتر، نویسنده اصلی و محقق دانشگاه فلوریدا، گفت: “اورتورئوویروس‌های پستانداران زیادی وجود دارند و اطلاعات کافی در مورد این ویروس تازه شناسایی شده برای نگرانی وجود ندارد. اورتورئوویروس‌های پستانداران در ابتدا به عنوان ویروس‌های ‘یتیم’ در نظر گرفته می‌شدند که در پستانداران از جمله انسان‌ها وجود داشتند، اما با بیماری‌ها مرتبط نبودند. اخیراً، آن‌ها در بیماری‌های تنفسی، سیستم عصبی مرکزی و گوارشی دخیل بوده‌اند.”
«پپر»؛ گربه‌ای که قبلاً هم ویروس کشف کرده بود!
سال گذشته، اهدای یک موش توسط پپر به صاحبش، منجر به اولین کشف ویروس جدید او شد که اکنون با نام «جیلونگ ویروس جوندگان گینزویل ۱» (Gainesville rodent jeilongvirus 1) شناخته می‌شود. این اولین بار بود که هر نوع جیلونگ‌ویروس – یک پارامیکسوویروس مرتبط با عفونت‌های تنفسی – در خاک ایالات متحده شناسایی می‌شد.
لدنیکی در ماه اکتبر گفت: “[جیلونگ‌ویروس] به همان اندازه در سلول‌های جوندگان، انسان و پستانداران غیرانسانی به خوبی رشد می‌کند، که آن را به کاندیدای عالی برای یک رویداد سرایت تبدیل می‌کند.”
سلامت پپر و پیامدهای علمی و زیست‌محیطی
در همین حال، پپر تحت تأثیر هیچ یک از ویروس‌های جدید قرار نگرفت و بدون شک در خانه خود در گینزویل مشغول گشت‌زنی است. تیم تحقیقاتی نیز از آن زمان توالی‌های کدگذاری ژنومی کامل ویروس جدید را – اورتورئوویروس پستانداران حشره‌خوار گینزویل نوع ۳ سویه UF-1 – منتشر کرده است.
لدنیکی پس از شکار موش توسط پپر گفت: “گربه‌ها به طور کلی برای خوردن جوندگان تکامل یافته‌اند و از ویروس‌های منتقل شده توسط جوندگان بیمار نمی‌شوند. اما ما باید آزمایشاتی را انجام دهیم تا ببینیم آیا ویروس بر حیوانات خانگی و انسان‌ها تأثیر می‌گذارد یا خیر.”
و بله، باید اذعان داشت که گربه‌های اهلی و وحشی برای تنوع زیستی جهان فاجعه‌بار بوده‌اند و از دهه ۱۶۰۰ تاکنون به انقراض ۴۰ گونه پرنده و ۲۱ گونه پستاندار – ۲۶ درصد از انقراض‌ها در این گروه‌ها – کمک کرده‌اند. با این حال، با توجه به سهم پپر در پیشرفت علم، حداقل در این داستان او را به عنوان یک شرور نقاشی نخواهیم کرد.
ده‌رویتر گفت: “ما می‌دانیم که ویروس‌های ناشناخته زیادی در اطراف ما وجود دارند و احساس می‌کنم در ردیابی آن‌ها یک کارآگاه هستم.”
لدنیکی اضافه کرد: “نتیجه نهایی این است که باید به اورتورئوویروس‌ها توجه کنیم و بدانیم چگونه به سرعت آن‌ها را شناسایی کنیم.”
این تحقیق در مجله Microbiology منتشر شده است.