خلازیر بزرگ‌ترین بازار دستفروشان شد
اخبار بازار ایران؛ محمود مولایی – پیرمرد خنزرپنزری می‌گوید که «اینجا قرار بود کرکره بزنند تا بتوانیم اجناس خود را داخل غرفه بگذاریم و کرکره را بکشیم، اما این کار را نکردند.» برای همین، برخی از دستفروشان گلایه‌مند هستند؛ درحالی‌که شهرداری شرکت صنایع و مشاغل شهر تهران و شهرداری منطقه 19قصد ندارند برای غرفه‌ها «در» تعبیه کنند. شهردار منطقه 19معتقد است که اگر برای غرفه‌ها چنین کاری را انجام دهند، ممکن است در آینده با مشکلاتی روبه‌رو شوند: «اگر برای غرفه‌ها کرکره تعبیه شود، احتمال دارد به نوعی حس مالکیت ایجاد شود و این مشکل‌ساز است؛ چراکه غرفه‌ها به‌طور موقت در این محل احداث شده و بعد از تصویب طرح بازنگری، دستفروشان جای ثابتی پیدا خواهند کرد. اگر کرکره و در برای غرفه‌ها بگذاریم، دیگر جابه‌جا کردن دستفروشان سخت می‌شود.»
مهدی هدایت از اسکان موقت دستفروشان در غرفه‌های فعلی خبر می‌دهد؛ غرفه‌هایی که هم‌اکنون ساخت 500عدد از آنها به پایان رسیده و در اختیار دستفروشان قرار گرفته و 500غرفه دیگر در دست احداث است. این غرفه‌ها در فضای 50هکتاری حد فاصل میدان خلازیر تا بزرگراه آزادگان قرار دارد و پیش از اینها، این محدوده و به‌طور کلی 180هکتار ناحیه 3شهرداری منطقه 19فضای ناامن با معتادان متجاهر محسوب می‌شد. البته کم‌کم با ساماندهی نهایی دستفروشان در بزرگ‌ترین بازار اجناس دست‌دوم کشور، فضای امن به‌طور کامل برای دستفروشان و مردم ایجاد خواهد شد.
جمعه‌بازار نیست
خلازیر، جمعه‌بازار نیست، اما جمعه‌ها کاسبی برای دستفروشان لذتبخش است. عصر پنجشنبه و به‌خصوص روز جمعه، روز شلوغ و پررونق برای آنها محسوب می‌شود؛ برای آنها که از اطراف خلازیر گرفته تا پاکدشت و قلعه‌حسن‌خان به این بازار می‌روند تا اجناس خود را بفروشند. دستفروشی که از قلعه‌حسن‌خان آمده، با حسرت می‌گوید که کاش همه روزها، جمعه بود. شهردار منطقه 19معتقد است خرید و فروش جنس دست دوم برند خلازیر است: «جنس دست دوم هم در تمام دنیا خرید و فروش می‌شود و حتی در پاریس هم هست. در تمام دنیا می‌بینیم که یکسری اجناس دست دوم را در یک روز خاص به فروش می‌رسانند و این مختص شهر تهران و منطقه 19 نیست. دستفروشان جنس دست دوم از گذشته در منطقه 19حضور داشتند، ولی متأسفانه به مرور در کل ناحیه 3دستفروشان رویت می‌شدند. همین موضوع، چهره نابسامانی به منطقه داده و منظر شهری را خراب کرده بود. مردمی هم که برای خرید مراجعه می‌کردند، امنیت انتظامی نداشتند و دچار مشکل می‌شدند.»
اگرچه روز جمعه برای دستفروشان مناسب کار و فعالیت بیشتر است، اما روز پرریسکی هم محسوب می‌شود. به‌دلیل شلوغی بیش از اندازه بازار در این روز، افراد سودجو نیز در کمین هستند تا با یک سهل‌نگاری دست به سرقت بزنند. مرد میانسال می‌گوید: «روز جمعه با اینکه بازار خوب است، اما خطرناک هم هست. همین جمعه هفته پیش نزدیک به 20ماشین سرقت شد. باید پارکینگ بدهند.» او اضافه می‌کند که در پایان کار، نگران از دست رفتن اجناس خود می‌شود؛ زیرا تمام اجناس خود را یکجا نمی‌تواند به خودرویش منتقل کند: «یک بار این کار را کردم و در بازگشت دیدم که به غرفه دزد زده است.»
منحصربه فرد
«هر چیزی که در دنیا پیدا نمی‌شود، اینجا هست!» جمله اغراق‌آمیز یک دستفروش سالخورده به‌نظر می‌رسد نظر اغلب دستفروشان است. بازاری که پیش‌تر به نام شیطان بازار معروف بود، بازار اجناس دست دوم است، ولی تعداد غرفه‌هایی که اجناس دست اول می‌فروشند، کم نیست. اینجا پر از خنزر پنزر فروشی است؛ درحالی‌که یک چرخ دستی از میان جمعیت عبور می‌کند و فریاد می‌زند: «هندوانه کوچک 10هزار تومان و هندوانه بزرگ 25هزار تومان.» هندوانه فروش ترازو ندارد و می‌گوید به ترازو هم نیازی ندارد. گویی خلازیر مخوف در گذشته با داشتن معتادان متجاهر، بازار منحصر به فردی دارد که نوع دیگری از دستفروشی را هم ارائه می‌دهد. مردی با انبوه ریش می‌گوید که «نیازی به ترازو ندارم. هندوانه کوچک 10هزار تومان و هندوانه بزرگ 25هزار تومان است. هندوانه را به شرط چاقو می‌دهم. هندوانه را دانه‌ای می‌فروشم تا هم بار هندوانه زودتر تمام شود و هم مشتری با قیمت ارزان‌تر خریداری کند.» او اضافه می‌کند که «دستفروشی با چرخ‌دستی برای من به‌صرفه است؛ چون پول آب و برق و مالیات نمی‌دهم. پول بنزین هم نمی‌دهم. علاوه بر هندوانه، به‌زودی طالبی و خربزه هم به خلازیر می‌آورم.»
در نزدیکی هندوانه‌فروش، فردی با موتورسیکلت به سمت غرفه‌ای می‌رود و با دقت اجناس دست دوم جوان 17ساله‌ای را نگاه می‌کند: «معمولا به اینجا سر می‌زنم. چون بازار خوبی است و گاهی هم خرید می‌کنم. در خلازیر همه چی هست و قیمت آن هم مناسب است.» جوان فروشنده محصل است و پیش‌تر در خیاطی کار می‌کرده و حالا علاوه بر اینکه قصد دارد در دانشگاه رشته برق بخواند، می‌گوید که به‌طور موقت در خلازیر دستفروشی می‌کند.
اتمام فاز نخست
شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران، دستفروشان خلازیر را شناسایی می‌کند تا کسی از قلم نیفتد. چنان‌که دستفروشان بعد از احداث 500غرفه دیگر جای مشخصی در این بازار داشته باشند. شهردار منطقه 19به همشهری می‌گوید: «خوشبختانه بعد از شناسایی دستفروشان، شرکت صنایع و مشاغل شهر تهران غرفه‌هایی را برای آنها ایجاد کرد تا به این راسته نظم دهد. در کنار غرفه‌ها، سرویس بهداشتی تعبیه شد و بحث تامین امنیت دستفروشان بود که نیروی انتظامی زحمت آن را کشید. الان شهروندان در فضای آرامی به خلازیر می‌روند و خرید خود را انجام می‌دهند.» مهدی هدایت تأکید می‌کند که «فاز اول ساماندهی دستفروشان خلازیر انجام شده و امیدوار هستیم فازهای بعدی هم اجرا شود. علاوه بر این، ساماندهی میدان خلازیر هم در دستور کار ما قرار دارد. قرار است المان مناسبی هم از ایده تلاش و کوشش دستفروشان در میدان نصب شود. درواقع سفارش آن داده شده و کم‌کم میدان هم ساماندهی خواهد شد؛ البته پهنه‌ای که دستفروشان قرار دارند، فضای سبز است و به همین دلیل، برق ندارد. با تصویب طرح نهایی مطمئنا برق و خدمات دیگری هم به دستفروشان تعلق خواهد گرفت.» او همچنین از اجرای طرح درازمدت در ناحیه 3شهرداری منطقه 19خبر می‌دهد: «طرح درازمدتی هم داریم که ساماندهی کل ناحیه 3منطقه 19است. قرار است طرح بازنگری آن انجام شود و خوشبختانه این طرح در کمیسیون ماده 5در حال تصویب است. اگر این طرح تصویب شود، ناحیه 3، محرک توسعه منطقه 19می‌شود. درواقع این ناحیه که یک تهدید برای منطقه شده بود، سروسامان پیدا خواهد کرد.»
منبع: همشهری