کشف کلید ژنتیکی کوچکی که نسل مردها را منقرض میکند!
موبنا – به نظر شما چقدر این اتفاق شدنی بود که میتوانستید با دستکاری یک DNA بسیار کوچک دنیا را از تمام آقایان پاک کنید تا کره خاکی سرزمین خانمها شود؟ این سوال علمی-تخیلی به زودی میتواند به حقیقت نزدیک شود و چنین دکمه کوچکی که بتواند جنسیت را به راحتی مونث کند، در یکی از آزمایشگاه مراحل نهایی را پشتسر میگذارد. سوئیچ کوچک مذکور نزدیک به ژنی قرار دارد که رشد قسمتهای مختلف بدن انسان در مرحله جنینی را باعث میشود و دانشمندان پس از انجام بررسیهای فراوان آن را در بدن موشها کشف کردهاند.
این یافته جدید میتواند به صورت علمی توضیح دهد که چرا بعضی از نوزادن انسان با کروموزوم مرد تولد میشوند و برخی دیگر زن هستند. روش جدیدی که دانشمندان برای پیشبرد بررسیهای علمی خود دنبال میکنند در آینده نه چندان دور میتواند در قالب یک سوئیچ کاربردی جنسیتی مورد استفاده قرار بگیرد تا دانشمندان به کمک آن بتوانند انواع مختلف بیماریها را شناسایی و درمان کنند.
«وینسِنت هارلی» یکی از متخصصان علوم ژنتیک مولکولی در موسسه تحقیقات پزشکی هادسون در شهر کلایتون استرالیا که البته در این تحقیقات علمی حضور نداشت در این خصوص گفت: «شناسایی این DNA دقیقا مشابه پیدا کردن سوزن در انبار کاه است. این اتفاق را میتوان یکی از بزرگترین کشفیات علم ژنتیک در سالهای اخیر دانست». این طور که محققان میگویند، این سوئیچ کوچک همان بخش ژنتیکی در بدن انسان محسوب میشود که تبدیل شدن نطفه به جنسیت مرد را باعث خواهد شد.
دانشمندان با بررسیهای خود دریافتند که اگر این سوئیچ ژنتیکی غیرفعال شود، تمام جنینهای انسانی مونث به دنیا میآیند. با این وجود یک ژن در کروموزوم Y که با نام SRY ناخته میشود، تغییرات جنسیتی محسوس در شکلگیری بدن انسان ایجاد میکند و اندامهای مردانه را در بدن جنین به وجود میآورد. این ژن به صورت غیرمستقیم ژن دیگری را با نام Sox9 فعال میکند این ژن در اصل تستسترون را در بدن انسان شکل میدهد. البته باید توجه داشت که برای سالهای طولانی دانشمندان بر این باور بودند که شکلگیری بیولوژیکی بدن انسان با یک یا چند ژن تقویتکننده که روی ژن Sox9 تاثیر میگذارند آغاز میشوند و با این وجود هرگز مشخص نشده بود که پس از این مرحله چه اتفاقی صورت میگیرد تا جنسیت جنین به طور کامل مشخص شود. در ژنوم انسان حدود یک میلیون تقویت کننده کنترلی عملکرد ۲۱ هزار ژن را مدیریت میکنند. این قطعه کوچک DNA به تازگی خارج از محیط ژن کشف شده است و با این وجود مشخص شده است که برای فعال و غیرفعال کردن ژن مربوطه به صورت مستقیم تاثیر میگذارد.
تقویت کنندههای مربوط به ژن Sox9 در دو میلیون نقطه پراکنده شدهاند. با این توضیح «ریبون لاوِل-بَج» از متخصصان زیستشناسی شکلگیری بدن انسان در موسسه «فرانسیس کریک» لندن که با «دانیله ماتوک» و گروهش در دانشاگه نورثوسترن در شیکاگو همکاری میکند، تکنیکهای مختلفی را مورد استفاده قرار داد تا دو میلیون نقطه مذکور را شناسایی کند و در جریان بررسیهای صورت گرفته، آنها روشهای جدید را به کار بردند تا تقویت کنندهها و فعال کنندههای ژن برای اتصال به پروتئینهای DNA به درستی شناسایی شوند و از این طریق محل همانندسازی DNA مشخص گردد.
محققان در پایان بررسیهای خود ۱۶ نمونه مناسب برای افزایش دهندههای Sox9 را شناسایی کردند. با دیگر آزمایشهای صورت گرفته ۵۵۷ موقعیت دقیق تقویت کنندهها شناسایی شد و سپس دانشمندان توانستند نحوه عملکرد بیش از نیم میلیون تقویت کننده که در اطراف ژن پراکنده شدهاند را زیر نظر بگیرند تا در نتیجه نحوه شکل گیری جنسیت در جنین مشخص شود.
این طور که آمارهای جهانی نشان میدهد از هر ۵۵۰۰ کودک انسانی تنها یک نفر همراه با مشکلات جنسیتی متولد میشود. برخی آنها در بخش کروموزوم مردانه مشکل دارند و پزشکان هم اکنون میتوانند به خوبی دریابند که علت این اختلالات چه بوده است و چطور میتوانند این بیماریها را برطرف کنند. دانشمندان این تحقیقات را روی موشهای آزمایشگاهی انجام دادند و در مرحله جدید قصد دارند آنها را در بدن انسان دنبال کنند.