سهمیه بندی جنسیتی منع‌قانونی ندارد
سينا رحيم پور
بیش از صد سال از تاسیس مجلس شورای ملی در کشور می گذرد و در این سال‌ها این مرجع قانونگذاری با فراز و نشیب های مختلفی روبه‌رو بوده است. تاریخی که برای رسیدن به افقی روشن، نیازمند بررسی و واکاوی است. در اين ميان ، سهم زنان در داشتن مجلس اثرگذار در كشور حائز اهميت بوده و از اين رو سمینار« زنان در تاریخ مجالس ایران» با هدف بررسي نقش زنان در مجلس روز گذشته در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. در اين همايش، برنامه ريزي براي آينده حضور زنان در مجلس مورد بررسي قرار گرفت تا مسير رسيدن زنان به حقوق خود در مجلس هموارتر شود.
پیام آیت ا… هاشمی و رئیس دولت اصلاحات به همایش زنان
در ابتدای اين همايش، پیام رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و نيز رئیس دولت اصلاحات قرائت شد. در بخشی از پیام آیت ا… هاشمی رفسنجانی آمده است: «آنچه انقلاب اسلامی را در مقوله توجه به توانایی‌های بالقوه زنان و به فعلیت رساندن آنها در مسیر درست از همه مقاطع تاریخ ایران و حتی از مکاتب فکری و بشری دنیا متمایز می كند، نگاه جامع و اسلامی رهبران و بزرگان آن در سطوح عالی به جایگاه زن است و اوج زمینه‌سازی برای حضور موثر آنها در جامعه، بستر سازی تحصیلات آنان در همه مقاطع است وخداروشکر که زنان نیز با موفقیت‌های چشمگیر در کنکور‌ها و المپیادهای علمی ثابت کرده‌اند که منفی‌بافی‌های سابق خرافه‌ای بیش نبود. اگر میدان‌های برابری برای اثبات توانایی‌ها مخصوصا در ابعاد آموزشی، مدیریتی و سیاسی فراهم شود، ثابت می‌کنند علاوه بر مادران و دخترانی شایسته که باعث تحکیم پایه‌های جامعه در خانواده هستند معلمان، استادان، مدیران، نمایندگان و وزرای خوب برای جامعه می‌شوند. البته آنچه امروز مطالبه اصلی زنان در جامعه است فعالیت‌های سیاسی و حضور در مصادر قانونگذاری است که خدا ر وشکر این امر در روند تدریجی حرکت دنیا به سوی دموکراسی در ایران پس از انقلاب هم با برگزاری انتخابات فراهم شده و نگاهی از سر تامل به حضور زنان در انتخابات ۹ دوره مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد که آنچه امروز باعث ناخرسندی زنان شده به خودشان آن هم به عنوان نیمی از جامعه مربوط می‌شود که هنوز به باور میدانی برای توانایی زنان نرسیده است که اگر چنین می‌شد زمینه‌های منطقی و عقلانی برای اصلاح قوانین یا تصویب قوانین جدید فراهم می‌شد.»
نگاه به گذشته، برنامه برای آینده
«الهه کولایی» دبیر علمی این همایش بود که به عنوان نخستین سخنران بر ای قرائت گزارش با اشاره به دلایل برگزاری این سمینار گفت: این سمینار کمک خواهد کرد تا حضور زنان و مشارکت سیاسی آن ها در عرصه های قانونگذاری، تصمیم گیری و نظارت در دوره های گوناگون مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد. وي افزود: یکی از دغدغه های جامعه جهانی در فضای سیاسی به خصوص فعالیت زنان امروز مورد بررسی قرار گرفته است و تلاش می کنیم با نگاه به آینده گذشته را چراغ راه خودمان قرار دهیم. سهیلا جلودار زاده، نماینده‌اسبق مجلس سخنران بعدی این همایش بود که با اشاره به پیام هاشمی و خاتمی بیان کرد: پیام خاتمی و هاشمی ضرورت مشارکت فعال زنان در سطح قانونگذاری را نشان می‌داد و از اين رو در تلاش هستیم یک مشارکت ۳۰ درصدی زنان را در مجلس آینده پیش‌بینی کنیم.
قانون اساسی با سهمیه‌بندی جنسی در مجلس مخالف نیست
اما ساعتی از شروع برنامه نگذشته بود که «شهیندخت مولاوردی» معاون رئيس‌جمهور در امور زنان وارد سالن و بعد از دقایقی در مقام سخنران حاضر شد. وي با بیان اینکه قانون اساسی با سهمیه‌بندی جنسی در مجلس مخالف نیست، گفت: شرایط نابرابر در رقابت سیاسی پدیده‌ای است که محصول تاریخی بلندمدت است. مولاوردی با بررسی تاریخی حضور زنان در فعالیت های سیاسی و مجالس سخنانش را ادامه داد و به نقش مهم زنان در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی در صد سال اخیر اشاره کرد و گفت: اگر جنبش مشروطه‌خواهی را مقدمه‌ای برای آغاز و تحقق دولت-ملت بدانیم، این خیزش و جنبش با مشارکت زنان و مردان با هم پیش رفت و سرانجام به نتیجه رسید. زنان پس از انقلاب مشروطه هیچگاه خواسته‌های صنفی خودرا مطرح نکردند اما بعد از آن خواستار به رسمیت شناختن تشکل‌های سیاسی خود بودند.
تابوهای حضور زنان در سیاست جهانی است
معاون رئيس جمهور با بررسی سیر تاریخی فعالیت زنان به آسیب شناسی فعالیت زنان پرداخت و با بیان این مطلب که تابوهای ممنوعیت حضور زنان در حوزه‌های سیاسی و قدرت را یک موضوع جهانی می‌دانیم و این موضوع بستگی به توسعه‌یافتگی کشور‌ها دارد گفت: در دنیا صدای زنان در فرآیند تصمیمات کشور نشنیده گرفته می‌شود و حضور موثر چندانی ندارد. مولاوردی فقر، ترس از بر عهده گرفتن شغل‌های مردانه، فرهنگ سیاسی که تلاش می‌کند حضور سیاسی زنان را منع کند و همچنین عدم تمایل زنان در فضای سیاسی را از جمله مهم‌ترین عوامل عدم حضور زنان در فضاهای سیاسی عنوان کرد.
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده افزود: اكنون در برخی از کشور‌ها راهکارهایی از جمله قانونی کردن تعداد زنان در مجلس و یا کرسی‌های رزرو شدن برای زنان وجود دارد و کشور‌ها بنا به تناسب وضعیت خود تلفیقی از این راهکار‌ها را برای تحقق وضعیت خودشان انتخاب می‌کنند.وی با تاکید بر اینکه باید پارلمانی داشته باشیم که تعادل جنسیتی در آن وجود داشته باشد، اظهار داشت: در ۱۱۰ کشور دنیا حضور زنان تاثیرات بسزایی داشته است. زنان آمادگی بیشتری برای همکاری بین حزبی دارند و بر روی موضوعات مختلف، توافق احزاب مخالف را کسب می‌کنند.وی با اشاره به اینکه زنان بیشتر از مردان متعهد به صلح هستند ، گفت: در برخی مواقع مطرح می‌شود که در نظر گرفتن سهمیه‌بندی جنسی در مجلس و تبعیض مثبت به نفع زنان نیست و خلاف قانون است در حالی که با استناد به مقدمه قانون اساسی این موضوع رد می‌شود، چرا که در مقدمه قانون اشاره شده؛ زنان به علت ستم بیشتری که از نظام طاغوتی دیده‌اند ، استیفای حقوق آنها هم بیشتر خواهد بود. معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده بیان کرد: در هیچ کجای دنیا این اتفاق نمی‌افتد که ما در شرایط نابرابر و در رقابت نابرابر بتوانیم به تعداد معقولی از زنان و مردان دسترسی پیدا کنیم چون شرایط نابرابر در رقابت سیاسی پدیده‌ای است که محصول تاریخی بلند مدت است.در اين همايش، 18 مقاله در خصوص بررسي نقش و سهم زنان در مجلس شوراي اسلامي ارائه شد.
179/