قاتلهای خاموش زنان
طول عمر زنان در سال 1900 حدود 50 سال بود ولی در حال حاضر با توجه به پیشرفت علم پزشکی و اهمیت بیشتر زنان به سلامتی خود، طول عمر آنها به 82 سال افزایش یافته و این روند رو به رشد همچنان ادامه دارد و کیفیت زندگی در زنان نیز بیشتر از قبل شده است. به دلیل اهمیت سلامت زنان، از 22 تا 28 مهر به نام هفته سلامت زنان نامگذاری شده تا آگاهی در این زمینه بالاتر رود.
از بین بردن استرس یکی از مهمترین راههای حفظ سلامت زنان بهشمار میرود. استرس در واقع یکی از زمینههای بروز بیماریهایی چون افسردگی، اضطراب و بیماری قلبی است. از گرفتن رژیمهای سخت خودداری کنید. قرار دادن ترکیبی از پروتئینها، چربیهای سالم، کربوهیدراتها و فیبر برای حفظ سلامت ضروریاند.
مصرف کلسیم برای استحکام استخوانها امری ضروری است، اما این مساله زمانی مشکلساز میشود که کلسیم بیش از حد نیاز بدن مصرف شود. این کار خطر بروز سنگهای کلیوی و حتی خطر بروز بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. افراد زیر 50 سال باید روزانه 1000 میلیگرم کلسیم مصرف کنند و افراد بالای 50 سال به روزانه 1200 میلیگرم نیاز دارند که میتوانند از منابعی چون شیر، ماهی سالمون و بادام کلسیم مورد نیاز بدن را تامین کنند. زنان تا جایی که میتوانند باید در راستای حفظ سلامت قلب گام بردارند؛ انجام ورزشهای مقاومتی و ورزشهایی مانند وزنهبرداری بین 3 تا 5 بار در هفته به جلوگیری از پوکی استخوان، بیماریهای قلبی، سرطان و دیابت کمک میکند.
بیماریهای شایع بین زنان
بسیاری از بیماریها مردان و زنان را به یک اندازه تحت تاثیر قرار میدهد اما در گروهی از بیماریها، شمار مبتلایان خانم بیشتر به چشم میخورد یا برخی بیماریها نیز مختص زنان است. به عنوان مثال، سنگ کلیه در زنان 3 تا 4 برابر بیشتر از مردان اتفاق میافتد. شیوع میگرن و سردرد در زنان 18 درصد و در مردان 6 درصد است که به ازای هر مرد، 3 زن را در برمیگیرد. علاوه بر این، سندروم روده تحریکپذیر و عفونت مجاری ادراری نیز از دیگر بیماریهای شایع زنان بهشمار میرود. بیماریهای کلیوی یکی از عوامل اصلی بالا رفتن فشار خون است و بعد از 50 سالگی، فشار خون بالا در زنان بیشتر از مردان رخ میدهد. بیماریهای خودایمنی از قبیل اماس و لوپوس نیز در زنان شایعتر است. در این بیماریها، سیستم ایمنی به بافتهای بدن حمله میکند. طبق آمار به دست آمده، از هر دو زن بالای 50 سال، یک زن از شکستگی استخوان مرتبط با پوکی استخوان رنج میبرد.
سرطان در زنان
به طور کلی، شیوع سرطان در زنان بیشتر از مردان است و در ایران سرطان ریه شایعترین علت مرگ زنان به شمار میرود. سرطان سینه، گردن رحم، رحم و تخمدان و نیز سرطانهای پانکراس و روده بزرگ در زنان بیشتر رخ میدهد.
سرطان سینه: سرطان سینه دومین عامل مرگ و میر زنان ناشی از سرطان به شمار میرود و تا سال 2012 در جهان حدود 1.2 میلیون مورد ابتلا به این بیماری در زنان به ثبت رسیده است. زنان بهویژه کسانی که در خانواده خود سابقه ابتلا به سرطان سینه دارند، باید به طور مرتب تحت نظر پزشک باشند و در صورت مشاهده علائم بیماری، اقدامات لازم درمانی را انجام دهند. شواهد حاکی از آن است که تشخیص و درمان زودهنگام احتمال درمان بیمار را تا حد قابل توجهی افزایش میدهد.
سرطان تخمدان: سرطان شایع دیگر در میان زنان، سرطان تخمدان است که در مراحل ابتدایی بیماری تشخیص آن بسیار دشوار بوده و نوعی قاتل خاموش محسوب میشود. باوجود اینکه سرطان تخمدان در هر سنی ممکن است بروز کند، ولی با افزایش سن خطر ابتلا بالاتر میرود. همچنین وجود سابقه خانوادگی شانس ابتلا را افزایش میدهد و این افراد باید بیشتر مراقب علائم احتمالی باشند و با مشاهده اولین نشانهها باید به پزشک مراجعه کنند. آمارهای جهانی در سال 2012 نشان از شناسایی 239 هزار مورد جدید ابتلا به سرطان تخمدان میدهد. در آمریکا از هر 70 زن، یک مورد به سرطان تخمدان مبتلا میشود.
آندومتریوز: این بیماری از جمله مشکلات خاص زنانه است که به موقع باید به داد آن رسید. آندومتر بافت داخلی رحم را تشکیل میدهد و هرگاه این بافت از پوشش اصلی خود خارج شود و به قسمت پشتی یا دیواره عقبی رحم گسترش یابد، به آن بیماری آندومتریوز گفته میشود. زمانی که این سلولها به تغییرات هورمونی ماهانه واکنش نشان میدهند، خون در این بافت ماهیچهای به دام افتاده و باعث بزرگتر شدن بافت رحم میشود. آندومتریوز بیشتر در اواسط دهه 40 زندگی در زنان رخ میدهد که اغلب با عدم تعادل هورمونها بهویژه ذخیره بیش از حد استروژن در ارتباط است. بافت آندومتر در این حالت بیشتر در ناحیه لگن خاصره گسترش مییابد. آندومتریوز یکی از عوامل سقط جنین در دو ماهه دوم و سوم بارداری است. قاعدگیهای دردناک و خونریزی زیاد، دفع لختههای خونی، نفخ شکم، کمردرد، نزدیکیهای دردناک، درد شدید شکمی در طول ماه از جمله علائم آندومتریوز به شمار میرود.
سرطان رحم: این سرطان یکی از شایعترین سرطانهای زنان است که سیستم تناسلی زنان را تحت تاثیر قرار میدهد. خونریزی غیرعادی ناحیه واژن یکی از عمدهترین علائم بیماری محسوب میشود. حتی مشاهده خونریزی بین قاعدگیها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و با اولین مشاهده علائم باید پزشک معالج را در جریان بگذارید. علاوه بر عدم تعادل هورمونها، چاقی، دیابت و استفاده از روشهای درمان جایگزینی هورمونی خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش میدهد. رعایت یک رژیم غذایی متعادل و حفظ وزن بدن در حد متعادل میتواند به جلوگیری از ابتلا به این بیماری کمک کند. به دلیل احتمال بالای تخلیه رحم به دنبال این بیماری، ممکن است زندگی زناشویی زوجین تحت تاثیر قرار گیرد. این بیماری بیشتر در زنانی که در دوره یائسگی حضور دارند بیشتر مشاهده میشود. بالاترین مبتلایان به این بیماری را زنان 40 تا 74 سال تشکیل میدهند و 3 درصد سرطانهای شایع بین زنان سرطان گردن رحم را تشکیل میدهد.
سرطان گردن دهانه رحم: این نوع سرطان، نوع بدخیمی از سرطان زنان به شمار میرود که پایینترین بخش از رحم را درگیر میکند. طبق آمارهای به دست آمده، سالانه بین 20 تا 200 هزار مورد از این سرطان در زنان یافت میشود. بهترین روش برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری و تشخیص زودهنگام آن، انجام مرتب تست پاپاسمیر به منظور شناسایی سلولهای غیرعادی در ناحیه گردن رحم است. در تشخیص سریعتر آن پزشک میتواند پیش از سرطانی شدن سلولها، آنها را درمان کند.
179/