مرثیه‌ای برای خانه به دوشان
اخبار بازار ایران؛ کیمیا نجفی – این روزها در میان گلایه و اعتراض بسیاری از خانوارها نسبت به نرخ اجاره‌بها و وضعیت نامناسب بازار اجاره گهگاهی انتشار یک خبر نمکی می‌شود بر روی زخم مستاجرانی که کابوس جابه‌جایی خواب را از چشمان‌شان ربوده است.
اظهار نظر عجیب رئیس اتحادیه املاک درباره اجاره‌بها
بر اساس گزارشی از باشگاه خبرنگاران جوان، مصطفی قلی‌خسروی گفته است: «بازار اجاره آرام است و من تمامی شایعات در خصوص افزایش چشمگیر نرخ اجاره را رد می‌کنم، چراکه هنوز مصوبات ستاد ملی مقابله باکرونا در خصوص بازار اجاره در کشور اجرا می‌شود و هیچ مالکی حق ندارد، اجاره را بیش از نرخ مصوب افزایش دهد و یا حکم تخلیه برای مستاجر دریافت کند.»
به گفته رئیس اتحادیه مشاوران املاک کشوری پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن و افزایش میزان تسهیلات در سال جدید خود می‌تواند نقش بسیار موثری در آرام‌تر شدن بازار اجاره داشته باشد.
صحبت از آرام بودن بازار اجاره در حالی مطرح می‌شود که مستاجران از شرایطی متفاوت برای ما می‌گویند.
نمی‌دانم به کجا بروم..
با یک جست‌وجو ساده در بنگاه‌های املاک به راحتی می‌توان از اجاره‌های سر به فلک کشیده و درماندگی مستاجران با خبر شد. ما سری به برخی از بنگاه‌های املاکی در منطقه 10 تهران زده‌ایم و پای صحبت مستاجران نشسته‌ایم.
خانومی 70 ساله را دیدم که با دختر خود بر روی صندلی بنگاه املاک نشسته و به دنبال خانه‌ای مناسب می‌گردد. می‌گوید 120 میلیون تومان پول دارد و نهایتا می‌تواند 2 میلیون تومان اجاره بدهد. مشاور املاک نگاهی به فایل‌ها می‌کند و به او پیشنهاد می‌دهد که در مناطق پایین‌تر به دنبال خانه باشد و زن با نگاهی درمانده روبه من می‌گوید نمی‌دانم به کجا بروم که خانه‌ای پیدا کنم.
بعد از آن زوج جوانی را می‌بینم، خستگی در چهره‌شان موج می‌زند. وقتی از شرایط‌شان می‌پرسم می‌گویند از پایان تعطیلات عید تا کنون به دنبال خانه می‌گردند. مرد جوان می‌گوید: «نه اینکه خانه‌ای نباشد نه! اما اجاره‌ها تناسبی با درآمد من ندارد. اگر بخواهم حقوقم را به پای اجاره بدهم پس با بقیه هزینه‌ها چه کنم.»
مستاجر دیگری می‌گوید: «امروز با صاحب‌خانه قرار دارم تا بالاخره قولنامه خانه را را بنویسیم. باورتان می‌شود باید ماهانه 4 میلیون تومان برای یک خانه 40 متری بدهم و به هربنگاه‌داری هم که می‌گویم می‌گویند شانس آورده‌ای که این خانه را پیدا کردی.»
تعیین نرخ اجاره می‌تواند اجاره‌بها را کاهش دهد؟
علاوه‌بر مستاجران، برخی از مسئولان نیز منتقد شرایط به وجود آمده در بازار اجاره هستند. سید البرز حسینی، عضو کمیسیون عمران مجلس در جلسه علنی روز (یکشنبه، ۲۸ فروردین ماه) مجلس شورای اسلامی در تذکری شفاهی، گفته است: «بازار اجاره‌نشین‌ها رها شده و ۳۰ میلیون اجاره‌نشین در این بازار دچار مشکل هستند و مدیریت بازار اکنون مشخص نیست، هر کسی به هر میزان می‌خواهد اجاره را بالا می‌برد و مردم در این بخش به شدت در معرض خطر هستند.»
از سوی دیگر عضو کمیسیون عمران مجلس، با بیان اینکه بازار مسکن در کشور هیچ مسئولی ندارد، درباره بازار اجاره‌بها و عدم توانایی مسئولان برای کنترل این بازار انتقاداتی را نیز مطرح کرده است. اقبال شاکری؛ به خانه ملت گفته است: «چرا از اینکه به موضوع اجاره‌بهای مسکن ورود کرده و قیمت تعیین کنیم نگران هستیم؟»
در این راستا با یک کارشناس حوزه مسکن به بررسی تاثیر تعیین قیمت در بخش اجاره مسکن پرداخته‌ایم. احمدرضا سرحدی، به «ابتکار» گفت: واقعیت این است که دستور نمی‌تواند هیچکدام از بازارهای اقتصادی به خصوص بازار اجاره را آرام کند. بازار اجاره تابع عرضه و تقاضا بوده و دستور شاید تنها بتواند برای یک مقطع کوتاهی بازار را کنترل کند. اما با این حال در شرایط فعلی تعیین نرخ اجاره یک اهرم برای تعادل بخشیدن به بازار اجاره خواهد بود. نمونه این کار را سال گذشته داشتیم. آن زمان اعلام کردند که حداکثر ۲۵ درصد افزایش اجاره‌بها را داشته باشیم.
وی افزود: در آن موقع مالکانی بودند که انتظار داشتن نرخ اجاره را تا ۵۰ درصد افزایش بدهند اما این قانون باعث شد که مقدار کمی تب و تاب به بازار اجاره کاهش پیدا کند.
این کارشناس بازار مسکن اظهار کرد: البته افرادی بودند که خارج از متن اجاره نامه رسمی میزان اجاره خود را افزایش می‌دادند اما به هر حال همانطور که اشاره کردم تعیین نرخ در آن شرایط کمی توانست بازار را آرام کند و اکنون نیز می‌توانیم با تعیین نرخ اجاره بازار را از تب و تاب فعلی به دور کنیم.
سرحدی گفت: من با کنترل بازار به روش دستوری موافق نیستم اما اکنون دولت چاره‌ای ندارد چراکه ما زیر ساخت‌های لازم برای تاثیر‌گذاری در بخش مسکن را نداریم. بنابراین تعیین نرخ در حوزه اجاره می‌تواند یک مُسکن مقطعی برای مستاجران باشد.
این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این پرسش که با چه راهکاری می‌توان بازار اجاره را کنترل کرد گفت: کنترل بازار اجاره نیازمند برنامه‌های دقیق در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است. در کوتاه‌مدت همین تعیین سقف افزایش اجاره یک راهکار است که می‌توان به آن توجه کرد. راهکار دیگر در کوتاه‌مدت حمایت دولت از مستاجران به وسیله پرداخت وام‌های ودیعه است.
وی افزود: در میان‌مدت و بلندمدت دولت باید شروع به برنامه‌ریزی برای ساخت خانه‌هایی مختص به اجاره کند. متاسفانه ما در بخش استیجار هیچ زیرساختی نداریم این در حالی است که تمام دنیا خانه‌هایی را می‌سازند که تنها مختص به مستاجران است. این خانه‌ها قابلیت فروش و واگذاری ندارد و فقط نیاز مستاجران را تامین می‌کنند. ما باید هرچه سریع‌تر به فکر ساخت اینگونه خانه‌ها برای مستاجران باشیم.
منبع: ابتکار
