خوشحالی مردم از ادامه رکود مسکن!
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد عموم متقاضیان مصرفی مسکن از وضعیت رکود، ثبات و حتی کاهش قیمت‌ها راضی و خرسند هستند و امیدوارند که با ادامه‌ی این وضعیت بتوانند خانه‌دار شوند. رضایتی که شاید چندان مورد تایید قشر متخصص این زمینه نباشد.
بررسی‌های میدانی از بازار مسکن حاکی از تمایل متقاضیان به ادامه‌ی رکود مسکن است. عموم مردم امیدوارند که رکود مسکن تا بیش از یک سال آینده تداوم یابد؛ چرا که ادامه‌ی این وضعیت مسکن می‌تواند منجر به تخلیه حباب قیمت در طی زمان شود و در انتهای این بازه زمانی، متقاضیان مصرفی را وارد بازار کند.
یکی از مراجعه کنندگان به دفاتر مشاور املاک در این‌باره می‌گوید: من از یک سال پیش به دنبال خرید آپارتمان چند سال ساخت در شرق تهران هستم اما نصف مبلغ خرید مسکن را هم ندارم و از طرفی نمی‌خواهم از وام استفاده کنم؛ چون سود تسهیلات سر به فلک می‌زند. با این وجود طی مدت یک سال که قیمت‌ها را رصد می‌کنم قیمت مسکن هیچ افزایشی نداشته و این در حالی است که تورم 15 درصد بوده است. این یعنی شاید در سال آینده با افزایش پس‌انداز بتوانم یک واحد مسکونی بخرم.
اما یک کارشناسان مسکن، دلگرم بودن به زمان‌های کوتاه برای خرید مسکن را نوعی دلخوشی می‌داند. احمدرضا سرحدی معتقد است: پیش‌بینی رونق معاملات مسکن قبل از سال 1396 و رونق ساخت و ساز قبل از سال 1397 دور از ذهن است.
وی می‌گوید: این‌که بیان می‌شود مسکن وارد دوره رونق یا پیش‌رونق شده یا از رشد 11 درصدی معاملات صحبت می‌شود شاید برای دلگرمی خوب باشد اما یک واقعیت را نمی‌توان از نظر دور داشت و آن این‌که مسکن با یک بی‌تعادلی در عرضه و تقاضا مواجه است.
هم‌چنین یک متقاضی خرید مسکن به ایسنا گفت: من به تازگی آپارتمان 60 متری در تهران خرید کردم. از نظر من قیمت خانه‌ها فقط به دلیل سودجویی سازندگان به شدت بالا رفته و دو برابر قیمت واقعی است. این مشکل از طرف بساز بفروش‌ها ایجاد می‌شود که قیمت‌ها را بدون هیچ نظارتی بالا می‌برند و به اصطلاح هرچه تیغشان ببرد، می‌برند. با بساز بفروش‌های زیادی برای خرید مذاکره داشتم. ابتدا می‌گفتند متری 5 میلیون و 200 هزار تومان بعد که می‌گفتم ندارم می‌گفتند 4 میلیون و 800 هزار تومان که البته باز هم نداشتم. به نظر من این رکود مفید است، زیرا باعث منطقی شدن قیمت‌ها خواهد شد.
یک فرد دیگر هم با بیان این‌که امیدوارم چنین وضعیتی برای همیشه در بازار مسکن تداوم داشته باشد بیان می‌کند: از دولت و کارشناسان و کلیه افراد مسوول در این زمینه عاجزانه تقاضا داریم خیلی مساله مسکن را حساس نکرده و به مقوله‌های دیگری بپردازند. قیمت زمین و مسکن در ایران بی نهایت بالا رفته و کسانی که در خواب افزایش قیمت مانند چند سال قبل و در نتیجه یک شبه چند برابر پولدار شدن بسر می برند، انشاالله فقط خوابش را خواهند دید.
پس از امضای برجام، برخی کارشناسان به کاهش قیمت مسکن در سال آینده معتقدند و برخی نیز هشدار شوک قیمت می‌دهند. در این بین گروه سومی معتقدند قیمت مسکن در سال آینده بین 5 تا 10 درصد بالا می‌رود.
فارغ از این‌که کدام‌یک از سه احتمال در سال آینده رنگ واقعیت به خود می‌گیرد، به نظر می‌رسد انگیزه‌های پنهان در پیش‌بینی‌های کارشناسی بی‌تاثیر نیست. به طور مثال افرادی که توان خرید مسکن ندارند از ادامه‌ی رکود حرف می‌زنند. از سوی دیگر سازندگان مسکن دلشان می‌خواهد خانه‌های دپو شده را بفروشند، به همین دلیل غالب آنها از عباراتی همچون “شوک” یا “سونامی” قیمت در سال آینده صحبت می‌کنند. البته تحلیل‌های بانک مرکزی از “رسیدن قیمت مسکن به کف” ظاهرا با وضعیت مطلوب این گروه، همنوایی می‌کند.
با این‌که در این فضا پیش‌بینی از بازار سال آینده‌ی مسکن کمی سخت به نظر می‌رسد اما شاخص‌های کلان اقتصادی، کف ترازو را به نفع ثبات قیمت و ادامه‌ی رکود مسکن در سال 1395 سنگین‌تر کرده است.
تاثیرپذیری مسکن از کاهش درآمدهای نفتی و بودجه انقباضی دولت در سال آینده، سرمایه‌گذاری منفی بخش خصوصی طی سال‌های اخیر و احتمال ادامه‌ی این وضعیت، کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی و روند نزولی ارزش افزوده بخش ساختمان طی سه سال اخیر از جمله تنگناهایی است که بخش مسکن را محاصره کرده و به نظر نمی‌رسد تقویت عوامل درون‌بخشی همچون توسعه‌ای شدن بانک مسکن و افزایش 5000 میلیارد تومانی نقدینگی این بانک بتواند تاثیر شگرفی در خروج از رکود مسکن ایجاد کند.
