نابودی سرمایه ۳۰ساله لنجداران دیری طی ۳ ساعت
نبود امکانات نامناسب اطفای حریق در یکی از بزرگترین اسکله‌های صیادی کشور در بندر دیر باعث شد تا آتش‌سوزی گسترده در بین لنج‌های پارک شده در این اسکله به سرعت گسترش یابد و خسارات بسیار زیادی به لنجداران این شهرستان وارد شد.
در این حادثه که روز جمعه پنجم تیرماه روی داد، با آتش گرفتن یکی از شناورهای پهلو گرفته در حوضچه لنج‌های صیادی و باری، آتش به دیگر لنج‌ها سرایت کرد و طی آن ۱۹ فروند لنج طعمه حریق شدند.
بعد از شعله‌ور شدن لنج، فرد حاضر در آن برای جلوگیری از سوختن سایر شناورهای پارک شده در کنار آن اقدام به بریدن طناب می کند و پس از آزاد شدن لنج سرعت باد باعث انتقال این شناور به سمت لنج های شرق اسکله شده و به تبع آن ۱۹ شناور در آتش می‌سوزند.
طبق برآوردهای به عمل آمده، فقط خسارت لنج‌های صیادی بالغ بر ۱۲۰ میلیارد ریال تخمین زده شده است؛ هر چند در این میان هفت لنج باری نیز طعمه حریق شدند.
لنجداران بر این باورند که ظرفیت پایین ایمنی و محدودیت های اسکله موجود باعث بروز چنین اتفاقی شده و اکنون کسی خسارت بوجود آمده را بر عهده نمی گیرد.
آنها اعتقاد دارند که نبود وسایل آتش‌نشانی و بی‌توجهی مسئولان به خواسته‌های آنها از دیگر مواردی است که آنها را نسبت به وضعیت و آینده صید و تجارت نگران کرده است.
به منظور بررسی این حادثه، کمیته تخصصی متشکل از مسئولان کشوری و استانی یک هفته پس از حادثه تشکیل شد تا به مشکلات لنجداران رسیدگی شود.
آتش مهار نشد/پرداخت حق پارکینگ در ازای خدمات ناچیز
یکی از صاحبان لنج‌هایی که در این حادثه خسارت دیده بود در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: در همه رسانه‌های داخلی و برون مرزی اعلام کردند که « آتش مهار شد»؛ در صورتی که آتش خاموش شد و ظرفیت‌های موجود توان کنترل آتش را نداشتند.
محمد مومنی با بیان اینکه هیچ ارگانی پشتیبان لنجداران نیست، افزود: در ازای پرداخت حق پارکینگ در اسکله، خدمات چندانی به ما ارائه نمی‌شود.
وی افزود: این اسکله نیز از امکانات خاصی برخوردار نیست و تنها یک شیر آب دو اینچی در آن وجود دارد و با این امکانات محدود هم نمی‌توان انتظار بیش از این داشت.
وی گفت: تسهیلات برای خرید یا ساخت شناور نیز با سود بسیار بالایی ارائه می‌شود و متاسفانه هم اکنون شرایط سختی دامن‌گیر لنجداران شده است.
زندگی از هم پاشیده ما را احیاء کنید
یکی دیگر از لنجداران گفت: نگاه ما به دست مسئولان و نماینده مجلس است تا زندگی از هم پاشیده ما را احیاء کرده تا سنگینی بار و سختی‌های این روزها را پشت سر بگذاریم.
سید عدنان منیری با بیان اینکه این شناورها تمام سرمایه برخی لنجداران جنوبی است که بعضا با ۳۰ سال تلاش به دست آمده، گفت: هیچ راه امرار معاش و ارتزاقی برای ما وجود ندارد و خانواده‌های ما در سخت‌ترین شرایط به سر می‌برند.
وی صیادی و تجارت فلج شده این روزهای بندر دیر را حاصل بی‌تدبیری برخی دانست و اظهار داشت: انتظار داریم دولت با استثنا قرار دادن شرایط ما وام‌های بدون سود یا با سود کم در اختیارمان قرار داده تا بتوانیم به شرایط قبل بازگردیم.
وی افزود: این اتفاق باعث بیکار شدن قشر زیادی از مردم شریف دیر و به تبع آن قطع راه امرار معاش صدها خانوار شده است.
بزرگترین بندر صیادی فاقد هر گونه آتشخور است
مالک یکی دیگر از لنج‌های سوخته در این خصوص اظهار داشت: وضعیت صیادان در خصوص بیمه مشخص است ولی جای سوال باقی است چرا پارکینگ بیمه نبوده که این همه خسارت را متحمل شود.
محمد حاجیانی افزود: اسکله بزرگترین بندر صیادی فاقد هر گونه آتشخور است و به خاطر نبود آینده نگری در این خصوص، سرمایه ۳۰ ساله یک شهروند که با رنج و زحمت به دست آمده ظرف سه ساعت از بین می رود و کسی هم پاسخگو نیست.
وی افزود: همه صیادان برای کم کردن بار و فشار مالی که به‌خاطر خرید شناور متحمل شده‌اند، چشم انتظار فصل صید میگو هستند ولی امروز تمام سرمایه ما از بین رفته و تا فصل صید نیز فرصت کمی باقی است.
وی ادامه داد: بهترین راهکار برای سرعت بخشی به جبران این قضیه خرید شناور دست دوم است که آن هم نیاز به اعتبار دارد که متاسفانه همه ما از هستی ساقط شده‌ایم و اگر از لنجدارن خسارت دیده حمایتی نشود، نابود خواهند شد.
خودرو آتش نشانی بدون سوخت رسید
یکی از مالکان شناور باری نیز گفت: وقتی می‌بینیم که مسئولی بدون هیچگونه دغدغه در آن شرایط در حال فیلم‌برداری از صحنه آتش‌سوزی است چه باید گفت.
درویشی گفت: وقتی حوضچه فاقد امکانات اولیه ایمنی و بیمه است، نباید توسط بهره‌بردار تحویل گرفته شود و امروز با این بی تدبیری شاهد این اتفاقات ناگوار هستیم.
وی گفت: متاسفانه مسئولان شهرستان دیر در حادثه آتش‌سوزی بسیار ضعیف عمل کردند و مسلما آینده‌نگری برای چنین شرایطی صورت نگرفته بود به همین دلیل آمادگی کاملی برای مقابله با آن وجود نداشت..
وی با بیان اینکه متاسفانه خودرو آتش نشانی شهر دیر سوخت نداشت و با هل دادن به محل حادثه رسید، گفت: اگر سطل به دست مردم حاضر در صحنه که جمعیت زیادی داشتند، داده می شد امکان خاموش کردن آتش وجود داشت؛ اما سطلی هم برای خاموش کردن آتش وجود نداشت.
اسکله های استان بوشهر آبستن حوادث است
نائب رییس تعاونی صیادان بندر دیر نیز گفت: این اتفاق چند سال پیش نیز در اسکله بندر عامری رخ داد ولی متاسفانه کسی از آن تجربه تلخ عبرت نگرفت تا امروز مجددا شاهد یک حادثه بزرگ دیگر باشیم.
عیسی فولادی گفت: بیشتر اسکله‌های استان بوشهر آبستن حوادث این چنینی است و متاسفانه استاندارهای اولیه در آن رعایت نشده است.
وی افزود: حتی اصول اولیه پارک شناور، تجهیز شناور ها به وسایل ایمنی و … در این اسکله ها رعایت نمی‌شود.
ابعاد سنگین و عظیم حادثه
وی با بیان اینکه ابعاد حادثه بسیار سنگین و عظیم است، گفت: در حال حاضر بیش از ۳۰۰ خانوار از شاغلین در این شناورهای سوخته اعم لنج‌های باری و صیادی دچار مشکلات معیشتی شده‌اند و دولت باید در این خصوص با سرعت، تصمیمی مناسب با وضعیت این قشر بگیرد.
فولادی تنها راهکار اثرگذار برای حمایت از حادثه دیدگان را اختصاص تسهیلات با سود کم عنوان کرد و افزود: وقتی جایی از کشور دچار حادثه‌ای می شوند تمام کشور برای حمایت از آنها بسیج شده و با سرعت وارد عمل می شوند و مسلماً این اتفاق نیز دست کمی از آن بلایای طبیعی ندارد.
وی افزود: بسیاری از صیادان برای خرید شناور از تسهیلات قبلی با سودهای بالا استفاده می کنند و شایسته است در پرداخت اقساط آنها امهال صورت پذیرد.
گرفتن خسارت حق آسیب دیدگان است
رئیس شورای اسلامی شهرستان دیر نیز گفت: همه جای دنیا رسم است وقتی اتفاقی با این وسعت رخ می دهد مسئولان مرتبط با امر استعفا می دهند.
حسین دهجان گفت: حوضچه‌ای با این تعداد شناور نیازمند آتشخوار است و امروز، مسئولین بخاطر نبود این تجهیزات باید پاسخ دهند.
وی با بیان اینکه پرداخت خسارت به آسیب دیدگان از حقوق مسلم آنها است؛ افزود: چرا سطح توقعات مردم را تا گرفتن تسهیلات پایین آورده اید و آنها را راضی به این امر کرده اید در صورتی که باید به آنها خسارت پرداخت شود.
وی گفت: انتظار می رود مسئولان ارشد شهرستان و استان با صلابت بیشتری به دنبال احقاق حق مردم باشند و برای پرداخت تسهیلات بر آنها منتی نگذارند.
دولت برای این گونه حوادث اعتبار خاصی ندارد
فرماندار شهرستان دیر گفت: حادثه دیر با تمام تبعات آن جزو حوادث و بلایای طبیعی محسوب نمی‌شود، چون انسان در آن دخیل است.
حمزه اعتماد گفت: احساسات همه عزیزان را درک میکنیم ولی نباید با این مسئله به صورت احساسی برخورد کرد.
وی تخصیص اعتبارات بلاعوض از سوی دولت به این حادثه را غیر ممکن دانست و اظهار داشت:دولت برای این گونه حوادث اعتبار خاصی ندارد و طبق قانون هر کمکی از دست مجموعه دولت در شهرستان برآید انجام خواهیم داد و از هیچ تلاشی دریغ نخواهیم کرد.
فرمانار دیر با بیان اینکه ۱٫۵ درصد از ارزش هر شناور برابر با مبلغ بیمه‌ای آن است، افزود: تا سال ۸۰ بیمه شناورها اجباری بود اما پس از اعتراضات لنجداران این موضوع اختیاری شد و اکثراً نسبت به آن بی توجه شدند.
خروج لاشه لنج های سوخته از اسکله
وی با بیان اینکه روحیه مطالبه‌گری مردم در سال های گذشته می‌توانست بخشی از امکانات این اسکله را تامین کند، افزود: مطالبات مردمی باید پشت تجهیز اسکله وجود داشت تا امکانات مورد نیاز اسکله تامین شود.
اعتماد گفت: از ۱۹ لنج آسیب دیده در این حادثه، راه امرار معاش خانواده‌های زیادی مسدود شده و از این به بعد باید به دنبال راهکاری برای رفع این آسیب جدی باشیم و با تشویش فضا و تحریک احساسات مردم چیزی را از پیش نمی‌بریم.
فرماندار دیر گفت: پاکسازی وضعیت کنونی اسکله دیر از لاشه ۱۹ شناور سوخته از اولویت‌هاست و باید برای تردد دیگر لنج ها این کار هر چه سریعتر انجام شود.
بیمه اسکله ربطی به شناورها ندارد
معاون صید و بنادر ماهیگیری شیلات استان بوشهر گفت: تا کنون هشت صورتجلسه در خصوص پیشبینی حوادث اینچنینی در فرمانداری دیر انجام شده است.
عباس آهنگر مقدم با بیان اینکه بنادر صیادی در چند سال اخیر به بخش خصوصی(بهره بردار) واگذار شده، گفت: این واگذاری با اولویت تعاونی لنجداران شهرستان است و اگر اتفاقی رخ دهد این تعاونی باید جوابگو باشد.
وی افزود: بیمه تجهیزات بندری و اسکله ارتباطی به بیمه لنج ها و شناورهای موجود در آن ندارد.
وی گفت: در بحث مجوزهای صیادان؛ با توجه به نبود موتورهای یکسان با حجم شناورهای سوخته شده در بازار، اگر این عزیزان اقدام به خرید موتور با حجم بالاتری کنند، این مشکل را نادیده میگیریم.
آهنگر مقدم گفت: امکان تخصیص آتشخواری برای اسکله از سوی ما وجود ندارد و طبق دستورالعمل باید این تجهیزات توسط بهره بردار تامین شود.
منابع مالی ما محدود تر شده است
معاون دفتر بنادر ماهیگیری شیلات ایران با بیان اینکه دیر بزرگترین اسکله و بندر صیادی کشور نیست، گفت: بندر دیر یکی از ۷۰ بنادر ماهیگیری و ۱۲۰ مرکز تخلیه صید است و بزرگترین بندر به شمار نمی‌رود چون اسکله و بنادر بزرگتر از آن نیز وجود دارد و باید با واقعیت به موضوعات مطرح شده بنگیریم.
عباس جاودانی با بیان اینکه منابع مالی شیلات روز به روز رو به کاهش است و حد معینی از اعتبارات در اختیار ما است، گفت: در سال ۸۰ که طرح ارتقا و بهره وری در دستور کار قرار داشت، اعتباری بالغ بر ۵ میلیارد ریال در اختیار ما قرار گرفت ولی امروز اعتبارات تخصیص یافته زیر ۱۰۰ میلیون تومان است.
وی افزود: استان بوشهر همچنان در صدر استان‌های حادثه خیز در این زمینه قرار دارد و طی چند سال، سه حادثه بزرگ در بندر رستمی، بندر عامری و اکنون در بندر دیر پشت سر گذاشته‌ایم و این نشان از مهیا بودن بستر حوادث و نبود امکانات مناسب و جاری نبودن قوانین مدون و قاطع برای جلوگیری از این اتفاقات در اسکله های استان است.
وی گفت: با کمک تعاونی‌ها و با حداقل امکانات در استان‌های دیگر دستگاه‌هایی را برای مهار و کنترل چنین وضعیت‌هایی خریداری کرده‌ایم ولی در استان بوشهر با مجموعه شیلات همکاری مناسبی صورت نگرفته است.
جاودانی شناورهای از نوع لنج و مخصوصا فایبرگلاس را یک نوع بمب خنثی دانست و گفت: شناورهای موجود در اسکله مانند یک بمب خنثی عمل می کنند و باید مداوم تحت نظارت باشند تا اتفاق ناگواری رخ ندهد.
وی افزود: باید همواره ۲ نفر برای مراقبت روی عرشه شناورها قرار گرفته و تجهیزات اطفای حریق و ایمنی کاملی را نیز در دسترس داشته و بیمه باشند.
استمهال وام‌های قبلی لنجداران را دنبال میکنیم
نماینده مردم جنوب استان بوشهر نیز اسکله دیر را برای تعداد زیاد شناورهای مستقر در آن مناسب ندانست و اظهار داشت: خرید تجهیزات آتش نشانی و آتش خوار به دلیل ممنوعیت‌های موجود امکان‌پذیر نیست و بهره‌بردار باید با اخذ تسهیلات به این کار مبادرت ورزد.
حجت‌الاسلام موسی احمدی گفت: تمام تلاش خود را برای خروج لنجداران و صیادان از وضعیت کنونی انجام خواهیم داد؛ ولی عبور از این بحران نیازمند پشتیبانی و حمایت مجموعه های مختلف و درگیر در این ماجرا است.
وی با بیان اینکه باید با همفکری و همراهی راهکاری ارائه شده که کمترین خسارت به لنجداران وارد شود؛ گفت: بحث استمهال وام‌های قبلی لنجداران را در سریع‌‌ترین وقت ممکن دنبال خواهیم کرد.
وی افزود: خروج لاشه شناورهای سوخته نیازمند مجوز مالکان این شناورها است و امیدواریم در این زمینه از سوی لنجداران با مجموعه استان همکاری لازم به عمل آید.
همه مقصر بودند/ به فکر آینده باشید
اتفاق رخ داده در اسکله دیر با تمام موارد ریز و درشت آن، کوتاهی در این زمینه را متوجه شخص خاصی نمی‌کند. چون از طرفی لنجداران موارد لازم نظیر مجهز کردن شناور خود به تجهیزات ایمنی و استفاده از نفرات زبده برای فرار لنج در این این وضعیت و همچنین بیمه شناور را مد نظر قرار نداده و از طرفی هم بهره بردار اسکله با عملکرد ضعیف خود، بدون داشتن آینده نگری و مجهز نکردن اسکله به وسایل ایمنی لازم در این حادثه نقش داشته اند.
اسکله چند منظوره دیر با محدودیت‌های موجود میزبان تعداد زیادی از لنج‌های باری، صیادی و قایق‌های تفریحی و صیادی است.
متاسفانه در چنین فضایی نمی توان انتظار کنترل و مدیریت بحران داشت و به تعبیر معاون شیلات ایران هر لحظه امکان انفجار این بمب های خنثی وجود دارد. البته بهره بردار اسکله می‌توانست با اخذ تسهیلات از شیلات ایران از اتفاق پیش آمده پیشگیری کند و مسلماً کوتاهی در این زمینه چنین مواردی را به وجود آورده است.
تمام تلاش مجموعه مسئولان کشوری، استانی و شهرستانی رسیدن به نتیجه‌ای مثبت و نهایتا رضایت کامل لنجداران است ولی عملا مشکل لنجداران تخصیص اعتبار برای خرید یا ساخت مجدد شناورهای خود است.
البته اکثر این لنجداران تسهیلات کلانی را برای خرید شناور اخذ کرده‌اند و ملزم به پرداخت اقساط سنگین آن هستند.
لنجداران خواهان تخصیص تسهیلات جدید با سود کم و استمهال در پرداخت اقساط وام‌های قبلی خود هستند تا بتوانند از گردنه کنونی مشکلات خارج شده و مجددا به چرخه تولید بازگردند
