خداحافظی با نسخه‌های بدخط
وقتی قرار شد به فراخور شغل و حرفه، اکثر افراد تا حدودی کار با کامپیوتر و دنیای مجازی را بیاموزند آموزش و پرورش و وزارت بهداشت در این طرح پیشاهنگ شدند. انگار قرار است معلمان و پزشکان بیش از بقیه مشاغل وارد دنیای مجازی شده و با آن ارتباط بگیرند. الکترونیکی‌شدن نسخه‌های پزشکان بخشی از این فرآیند است.
الکترونیکی‌شدن نسخه‌های پزشکان طرحی است که از سال قبل در وزارت بهداشت مطرح شده و این طرح در راستای الکترونیکی شدن کلیه پرونده‌های پزشکی و بیمارستانی قرار بود به اجرا درآید. این طرح بنا به دلایل مختلفی تا امروز به‌طور کامل اجرا نشده و به صورت پایلوت عملی شده است. روز گذشته معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو درباره اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک گفت: نتایج این پایلوت تا پایان سال ارزیابی و آنالیز خواهد شد و بر اساس تصمیمی که مشترکاً در سطح وزارت بهداشت انجام می‌شود اعلام می‌شود.
همه چیز احصا و قابل بررسی می‌شود
با وجود تلاش مسئولان وزارت بهداشت برای همگام کردن کار و فعالیت پزشکان و مدیران عرصه سلامت و بهداشت کشور با تغییرات جهانی، باید گفت این تلاش‌ها هنوز به بار ننشسته است. الکترونیکی کردن همه کارها نیازمند سواد و دانش است و بدون برگزاری دوره‌های آموزشی نمی‌توان انتظار داشت همه حتی پزشکان بتوانند به راحتی با کامپیوتر کار کنند و اموری را که تا پیش از این به شکل دستی انجام می‌دادند کامپیوتری کنند. این درحالی است که کامپیوتری شدن و ثبت اطلاعات در این فضا کاری مثبت و مفید است که نمی‌توان منکر فواید بی‌شمار آن شد، باید به این نکته توجه داشت همه پزشکان، جوان و تازه مدرک گرفته نیستند و خیلی از این افراد بالای 50 سال با روش‌هایی کار کرده‌اند که تغییر یک‌باره آنها ممکن نیست.
الکترونیکی شدن نسخه‌ها در حقیقت فرایندی است که از طریق آن نسخه دیگر به بیمار مستقیما ارائه نمی‌شود بلکه از طریق شبکه اینترنت و از طریق ارسال نسخه برای داروخانه مبدا، فرد می‌تواند به آنجا مراجعه کرده و داروهایش را دریافت کند که این روش مزایای زیادی دارد. صرفه‌جویی در زمان، هزینه و کنترل بیشتر داروها و تجویز داروهای کمتر بخشی از این فواید است که نمی‌توان منکر آن شد.
رئیس انجمن متخصصان داخلی کشور درباره این طرح به «آرمان» می‌گوید: چند سال پیش هم قرار بود این طرح اجرا شود ولی موانعی داشته که تاکنون اجرایی نشده است. ایرج خسرونیا می‌افزاید: یکی از این معایب این بوده است که نباید انتظار داشت پزشکی که هشتاد سال سن دارد و سواد کامپیوتری کافی نداشته و دسترسی به کامپیوتر ندارد بتواند به‌راحتی وارد سیستم شده و نسخه‌هایی را که تا پیش از این دستی صادر می‌کرده کامپیوتری کند. او درباره فواید این طرح می‌گوید: بدخطی پزشکان باعث می‌شد اشتباهاتی از سوی داروخانه‌ها در دادن داروها به بیماران پیش بیاید و همچنین هیچ امکان نظارتی بر نسخه‌هایی که پزشکان صادر می‌کردند وجود نداشت در حالی که با این روش همه چیز احصا و قابل بررسی می‌شود.
خسرونیا معتقد است: حتی با برگزاری دوره‌های آموزشی هم نمی‌توان انتظار داشت پزشکان به این راحتی سواد اینترنتی پیدا کنند وبتوانند به آسانی با این حوزه ارتباط برقرار کنند درحالی که باید استارت شروع این کار از یک جایی زده شود. او عنوان می‌کند: شاید نسل پزشکان بعدی و افراد جوان‌تری که تازه پا به این حوزه می‌گذارند بهتر از پزشکان قدیمی بتوانند وارد این فضا شده و با آن کار کنند.
استقرار طرح در کل کشور در برنامه 5ساله
سال گذشته برای اولین‌بار مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و موادمخدر سازمان غذا و دارو، برنامه الکترونیکی شدن نسخ تجویزی پزشکان را تشریح کرد. مهدی پیرصالحی درباره برنامه الکترونیکی شدن نسخ تجویزی پزشکان اظهار کرد: از آنجا که بررسی نسخ تجویز پزشکان یک بررسی کاغذی، زمان‌بر و طولانی است، برای کنترل بهتر تجویزها و مصرف منطقی دارو و همچنین به منظور پایش و آمارگیری از مصرف منطقی دارو در کشور، در پورتال دارویی قسمتی را به‌عنوان نسخه الکترونیکی
در نظر گرفتیم، البته اجرای نسخه الکترونیک کاری سخت و سنگین است چرا که باید تمام پزشکان قبول کنند که به‌صورت کامپیوتری نسخ را وارد کنند.
تسنیم نوشت؛ پیرصالحی عنوان کرد: این امر تعاملی میان ارگان‌های بیمه‌ای و درمانی کشور را می‌طلبد. با وجود این بعد از اینکه این طرح در دو استان به صورت پایلوت اجرا شد، هنوز عزم جدی برای اجرای سراسری این طرح وجود ندارد و به همین دلیل قرار شد تا چند سال به‌صورت منطقه‌ای این طرح به اجرا گذاشته شود تا نقاط مثبت و منفی آن بررسی شود. رسول دیناروند دلیل طولانی شدن اجرای این برنامه را ضعف زیرساخت‌های الکترونیکی آن عنوان کرده است.
روز گذشته او درباره اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک در کشور اظهار کرد: اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک یکی از برنامه‌های بزرگ وزارت بهداشت است که در سال 93 به صورت آزمایشی و پایلوت در سه شهر انجام شد.او افزود: این طرح در سال گذشته و به صورت آزمایشی در سه شهر ساوه، پاوه و جهرم انجام شد که در سال جاری نیز سه شهر به این طرح اضافه خواهد شد که در مازندران شهر بابلسر، در استان فارس شهر استهبان و در استان خراسان‌رضوی نیز به احتمال زیاد شهرستان چناران است.دیناروند با بیان اینکه نتایج این پایلوت تا پایان سال ارزیابی و آنالیز خواهد شد، گفت: اجرای این طرح برای بیمه‌ها، حوزه درمان وزارت بهداشت و حوزه آتی وزارت بهداشت نیز مهم است یعنی آنها نیز از این طرح بهره‌مند خواهند شد. ایسنا نوشت؛ دیناروند اظهار امیدواری کرد طرح نسخه‌نویسی الکترونیک در یک برنامه چهار یا پنج‌ساله در کل کشور استقرار یابد.
الکترونیکی‌شدن، جلوی قاچاق را می‌گیرد
یکی از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس در مورد این طرح به «آرمان» می‌گوید: الکترونیکی شدن نسخه‌های پزشکان جلو قاچاق را می‌گیرد، این کار بزرگی است و قول داده بودیم که امسال در دو تا سه شهر کشور پایلوت شود. سیامک مره‌صدق دلیل عملیاتی نشدن الکترونیکی شدن نسخ را اینگونه اعلام می‌کند: این برنامه فقط یک نرم‌افزار نیست که تهیه شود و پزشکان از آن استفاده کنند، بلکه تمام فرایندهای حوزه سلامت را شامل شده، به همین دلیل به زیرساخت الکترونیکی نیاز دارد.
او می‌افزاید: در واقع با اجرای این طرح زمانی که پزشکی نسخه‌ای می‌پیچد، توسط نرم‌افزار باید انجام شود و در دیتابیس دانشگاه‌ها و وزارت بهداشت جمع‌آوری شده و به بیمه‌ها و داروخانه‌ها منتقل شود. مره‌صدق عنوان می‌کند: الکترونیکی شدن نسخ پزشکی، صرفه‌جویی عظیمی را برای بیمه‌ها و نظام سلامت خواهد داشت و تاکنون برای پایلوت این برنامه اعتباری که پیش‌بینی شده، تأمین شده است. او درباره درصدی از پزشکان که ممکن است کار با این نرم‌افزار را بلد نباشند می‌گوید: آشنایی با اینترنت جزء الزامات پزشکی است و همه این افراد باید سواد این کار را یا داشته و یا کسب کنند.