خسارت نجومی و دوگانه فیلترینگ
اخبار بازار ایران – بر اساس بررسی‌ها و تحقیقات سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، ۵۳درصد مشاغل اعلام کردند که در پی فیلترینگ و کاهش سرعت اینترنت، روزانه ۵۰میلیون تومان ضرر می‌کنند. علاوه بر این سازمان ملی اقتصاد دیجیتال در گزارشی اعلام کرد، شبکه‌های اجتماعی و در رأس آن‌ها اینستاگرام تا ۸۰درصد در بازار نفوذ دارند و ۵/۳ میلیون شغل مرتبط با اینستاگرام با مشکل روبه‌رو شده‌اند.
بنا بر ادعای اتاق بازرگانی، قطعی و فیلترینگ اینترنت در یک ماه اخیر، مجموعا ۸۰ هزار میلیارد تومان به کسبوکارها خسارت وارد کرده است. یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که روزی ۲۶۰۰ میلیارد تومان خسارت؛ ساعتی ۱۱۰ میلیارد تومان خسارت و دقیقه‌ای دو میلیارد تومان خسارت به کسبوکارها وارد می‌شود.
۱۵۰ هزار میلیارد تومان خسارت به کسب و کارها
رئیس مرکز بهبود محیط کسبوکار اتاق بازرگانی ایران نیز اخیرا گفته است که محدودیت ۲ ماهه اینترنت بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان به کسبوکارها خسارت زده است. به گفته محسن عامری، با قرار گرفتن اینستاگرام و واتساپ در لیست شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده، عملا هیچ شبکه اجتماعی بین‌المللی در اختیار کسبوکارها نیست.به گزارش اتاق ایران آنلاین، عامری با اشاره به اینکه تا یک هفته آینده دو ماه است که با محدودیت اینترنت در اتصال به شبکه‌های اجتماعی مواجه هستیم، گفت: «بالغ بر ۵۰ میلیون کاربر ایرانی از این شبکه‌های استفاده می‌کردند. همچنین بر اساس گزارش مراجع تخصصی، ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار کسبوکار در شبکه‌هایی مثل اینستاگرام فعالیت می‌کردند.
در همین خصوص احسان سلطانی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو عنوان کرد: «به طور کلی آمار‌ها در خصوص بیکاری کاملاً غیرواقعی است. واقعیت این است که حدود ۳۷ درصد از مردم که بالای ۱۵ سال سن دارند، مشغول به کار هستند. این به شدت آمار ضعیفی است و اگر با باقی کشور‌های جهان مقایسه کنید، می‌بینید که این عدد بسیار پایین است و نشان دهنده آن است که ما در شرایط بحرانی در خصوص نرخ بیکاری قرار داریم.»
کسب و کارهای اینترنتی در محاق و نابودی
اولین و مشهودترین تاثیر فیلترینگ و محدودسازی اینترنت طی یک و نیم گذشته، تاثیر منفی مستقیم، عمیق و البته مخرب بر کسب‌وکار‌های اینترنتی است. از همان روز‌های ابتدایی آغاز دور جدید فیلترینگ در کشور آینده کسب‌وکار‌های اینترنتی به دغدغه‌ای جدی در کشور تبدیل شد.\
در همان هفته‌های ابتدایی گزارشی از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد که در آن عنوان شده بود: «۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار فروشنده اینترنتی در ایران فعال و معیشت ۱۱ میلیون نفر وابسته به کسبوکار مجازی است.» در این بین، بر اساس گزارش‌های ارائه شده، بیشترین تاثیرات فیلترینگ بر اینستاگرام بوده است؛ چرا که این پلتفرم تا ۸۰ درصد (۹ میلیون) بر بازار دیجیتال مارکتینگ را در اختیار دارد.
در همان هفته‌های اول گزارش «سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران» از کاهش فروش تمامی شرکت‌ها در نتیجه فیلترینگ خبر داد. به‌گونه‌ای که عنوان شد بیش از ۴۱ درصد شرکت‌ها ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمدشان را از دست داده و ۴۷ درصد آن‌ها بیش از ۵۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند. همچنین، ۵۳ درصد مشاغل از ۵۰ و ۲۱ درصد ۵۰ تا ۱۰۰ و ۱۸ درصد از خسارت بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومانی در روز گزارش داده بودند.
در همین مقطع برآورد شد که فیلترینگ‌های اخیر اشتغال سه ونیم میلیون نفر را با چالش و بر زندگی ۱۰ میلیون نفر اثر‌گذار بوده است. حتی «نت بلاکس » مرجع جهانی رصد اینترنت نیز ضرر هر ساعت قطع دسترسی به اینترنت بین‌الملل در ایران را تا ۱.۵ میلیون دلار ارزیابی کرد که اگر این رقم ضرب در ۲۴ ساعت شود به رقم بزرگ ضرر ۳۶ میلیون دلاری در روزه خواهیم رسید.
بنا بر ادعای اتاق بازرگانی، قطعی و فیلترینگ اینترنت در یک ماه اخیر، مجموعا ۸۰ هزار میلیارد تومان به کسبوکارها خسارت وارد کرده است. یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که روزی ۲۶۰۰ میلیارد تومان خسارت؛ ساعتی ۱۱۰ میلیارد تومان خسارت و دقیقه‌ای دو میلیارد تومان خسارت به کسبوکارها وارد می‌شود. هر چند این اعداد و ارقام را سکان‌داران اقتصادی باور ندارند و به نظر می‌رسد با وجود ارائه چنین گزارش‌هایی راهکارهای کارشناسانه‌ای هم برای نجات کسبوکارها ارائه نمی‌دهند. آنطور که شاه میرزایی معاون وزیر صمت می‌گوید آمارهای ارائه شده درباره تعداد آنهایی که زندگی‌شان به اینستاگرام گره خورده دروغ است و سهم فروشندگان محصولات اینستاگرامی فقط سه درصد از کل اقتصاد دیجیتال ایران است.
احسان سلطانی در همین باره گفته است که: «مسئله که این روز‌ها با آن روبرو هستیم این است که طی دو ماه اخیر شاهد آن هستیم که تعداد زیادی از افراد که به دلایل مختلف و به صورت رسمی یا غیررسمی از خانه خودشان مشاغلی را از طریق اینترنت و پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و واتس اپ ایجاد و هدایت می‌کردند، به طور کلی فعالیتشان تعطیل شده است. به عنوان مثال در حوزه پوشاک که همین چند وقت پیش با تولیدکنندگان صحبت می‌کردم، تولید حدود ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است.»
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: «از طرف دیگر شاهد این هستیم که به دلیل حذف ارز ترجیحی و افزایش هزینه‌های خانوار که مسکن یکی از علل این افزایش افسارگسیخته است، بخشی از تولید در کشور کاهش قابل توجهی پیدا کند. زیرا وقتی به عنوان مثال هزینه مسکن برای خانوار بسیار سنگین می‌شود و قیمت کالا‌های مصرفی چند ده برابر می‌شود، قاعدتاً آن‌ها دیگر توان هزینه کردن در بخش‌های دیگر را ندارند. یعنی همین مسئله هم طی یک سال گذشته باعث شده تولید آسیب ببینیده و تبع آن برخی افراد از کار بی کار شوند. حتی در بخش‌هایی از تولید مواد غذایی هم دچار آسیب شده‌ایم. زیرا مردم دیگر مثل قبل نمی‌توانند گوشت و برنج و مرغ و امثال این‌ها استفاده کنند.»
سلطانی تصریح کرد: «درمجموع این‌ها را گفتم تا بگویم که ما تا پیش از دوماه اخیر در حوزه اشتغال با مشکلات بسیار زیادی مواجه بودیم و عملاً حالا این اتفاقات اخیر و فیلترینگ شرایط را به مراتب بدتر کرده است. البته من معتقدم که این عدد ۱۰ میلیون درست نیست. زیرا ما به طور کلی ۲۳ تا ۲۴ میلیون شاغل داریم و این عدد غیرممکن است که درست باشد، اما فکر می‌کنم درست این است که بگوییم فیلترینگ روی شرایط کاری حدود ۱۰ میلیون نفر تاثیر منفی خواهد گذاشت که با توجه رکود تورمی که در کشور حاکم است، باید آن را یک زنگ خطر تلقی کرد.»
تبعات بحران اشتغال و دامنه فیلترینگ
او تاکید کرد: «متاسفانه طی این سال‌ها تلاش شده که رکود تورمی در کشور انکار شود، در حالی که خیلی ساده می‌توان به وجود این رکود پی برد. زیرا این پدیده سه فاکتور مهم دارد. یکی نرخ تورم بالا، دوم رشد اقتصادی صفر یا منفی و سوم کاهش نرخ اشتغال؛ بنابراین نمی‌توانیم مدعی شویم که رکود تورمی ما در کشور از نوعی است که می‌توان اشتغال‌زایی کرد. مشخصۀ رکود تورمی همین نرخ بالای بیکاری است. مسئله سخت و پیچیده‌ای نیست و بسیار ساده است. ما دچار رکود تورمی و نرخ بالای بیکاری هستیم.»
وی با اشاره به وعده‌های دولت در حوزه اشتغال عنوان کرد: «مسئله این است که دولت می‌خواهد با استفاده تورم مالیاتی، هزینه‌های خود و سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به خود را تامین کند. اما در نظر نگرفته است که تورم مالیاتی منجر به رکود تورمی و این رکود زمینه ساز کاهش نرخ اشتغال می‌شود؛ بنابراین وعده‌های دولت و رئیس جمهوری حتی نزدیک به واقعیت هم نیستند. این‌ها بدیهیات اقتصاد است و نیاز به تحقیق و بررسی و… ندارد. من نمی‌دانم چرا دولتمردان به ویژه تیم اقتصادی دولت متوجه چنین مسئله ساده‌ای نمی‌شوند.»
این پژوهشگر اقتصادی در خصوص تبعات ادامه روند فیلترینگ در کشور گفت: «ادامه روند تبعات پراکنده و بسیار متنوعی خواهد داشت. به عنوان مثال از یک سو در نظر بگیرید که یک پژوهشگر برای تحقیقات خود نیازمند دسترسی به اطلاعات و منابع مناسب و ارتباط با موسسات کشور‌های دیگر است. اگر قرار باشد این دسترسی محدود شود، خب ترجیح می‌دهد از ایران برود و در کشور به تحقیق و پژوهش بپردازد که حداقل دسترسی به اطلاعات این همه دردسر و محدودیت نداشته باشد؛ بنابراین یکی از تبعات ادامه این روند، مهاجرت نیرو‌های متخصص و کارآمد در حوزه‌های مختلف است.»
این اقتصاددان با اشاره به هزینه تامین ملک برای کسب و کار اظهار کرد: «از سوی دیگر باید در نظر داشت که هزینه تامین فضای مناسب برای کسب و کار بسیار بالا است. الان اگر در شهرستان بخواهید یک فلافل فروشی راه اندازی کنید حداقل نیاز به حدود ۵۰۰ میلیون تومان دارید. این صرفا در شهرستان است و اگر قرار باشد در تهران کاری راه اندازی کنید نیازمند سرمایه چندمیلیاردی است. زیرا هزینه مغازه در تهران بسیار زیاد است. خب در چنین شرایطی اگر مردم نتوانند در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی فعالیت اقتصادی کنند، قطعا با حجم بسیار زیادی از بیکاری مواجه خواهیم شد. نباید فراموش کرد که این پلتفرم‌هایی که این روز‌ها فیلتر هستند، هزینه اجاره ملک را حذف کرده‌اند و شرایط فعالیت اقتصادی به مردم داده اند.»
سلطانی در پایان تاکید کرد: «مشکل اساسی‌تر در ایران این است که اصلا گوش شنوایی وجود ندارد. یعنی آقایان اصلا نمی‌خواهند بشنوند که ما چه می‌گوییم. وضعیت اقتصاد ایران بسیار نگران کننده است و در یک شرایط بحرانی قرار دارد و مداوم راهکارهای آقایان بر مشکلات می‌افزاید. همین فیلترینگ و سرعت پایین اینترنت، نرخ بیکاری را بالا خواهد برد، ولی اصلا مسئولان توجه نمی‌کنند که کارشناسان چه می‌گویند. آن‌ها کار خودشان را انجام می‌دهند مداوم به اقتصاد کشور آسیب می‌زنند و هیچ کدام از اشتباهاتشان را قبول نمی‌کنند و بر ادامه این روند اصرار دارند.»
منبع: ابتکار