روش تركيبی در بورس جذاب‌تر است

اخبار بازار ایران؛ محمدسیاح – عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس ارشد بازارسرمایه در این‌باره به «آرمان‌ملی» گفت: روش ترکیبی عرضه اولیه روشی است که در دنیا بیشتر اجرا می‌شود در این روش؛ در زمان عرضه اولیه، سهم را به سهامداران عمده آن شرکت یا نهادهایی که در سرمایه‌گذاری حرفه‌ای و تخصصی هستند عرضه می‌شود و یکسری از این نهادها یعنی شرکت تامین سرمایه یا بانک سرمایه‌گذاری یا شرکت سبدگردان متعهد پذیره‌نویسی می‌شود. او ادامه داد: این عرضه همانطور که گفتم ابتدا به نهادهایی که کارشان مدیریت سرمایه‌گذاری یا سرمایه‌گذاری است؛ صورت می‌گیرد. نهادهایی که کارشان مدیریت سرمایه‌گذاری است یکی شرکت‌های سبدگردان و دیگری صندوق‌های سرمایه‌گذاری نامیده می‌شوند که این صندوق‌ها عمدتا در دنیا زیرنظر شرکت‌های مدیریت دارایی سبدگردان فعالیت می‌کنند. حقانی‌نسب افزود: بعداز عرضه، کشف قیمت واقعی براساس نظر سهامداران عمده یا گزارش ارزیابی سهم یا نظر سازمان بورس، تعیین و به مردم ارائه می‌شود، چون قیمت سهم در فضای عرضه و تقاضای واقعی کشف نمی‌شود. به‌نظرم با اجرای روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌خواهند به یک روش صحیح برسند که در ابتدا به آن عنوان ترکیبی داده‌اند. این کارشناس ارشد بازارسرمایه تصریح کرد: در کشور ما عرضه سهام به سهامداران حقیقی یعنی مردم خیلی اهمیت زیادی دارد و برای اینکه خرید سهام جذابیت داشته باشد بیشتر مواقع قیمت غیرواقعی کشف نشده اعلام می‌شود! نکته مهم در روشی که پیش گرفتند این است که چند صندوق سرمایه‌گذاری می‌توانند این سهام‌ها را بخرند و شرکت‌های سبدگردان و کدهای سبد را حذف کرده‌اند درحالیکه مناسب است اول شرکت سبدمحور یا صندوق‌محور به‌همراه صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری در مرحله اول عرضه اولیه قرار بگیرند و در مرحله دوم است که مردم می‌توانند به‌صورت مستقیم بعداز کشف قیمت نسبی براساس آن کشف قیمت نسبی وارد شوند تا قیمتی که عرضه می‌شود تا حدودی قیمت واقعی‌تری باشد.

    کشف قیمت با عرضه و تقاضای واقعی

حقانی‌نسب اظهارکرد: اینکه قیمت براساس عرضه و تقاضای حرفه‌ای کشف شود نکته بسیار مهمی ‌است ولی شرایط بازارسرمایه به‌گونه‌ای نیست که جذابیت عرضه اولیه سهامداران را در بازار نگه دارد، اما با توجه به اینکه دامنه‌نوسان محدودی داریم این جذابیت می‌تواند بیشتر شود تا مردم با خرید هر مقدار سهم؛ در چند روز اول به سود برسند. او ادامه داد: به‌نظرم این مدل عرضه حداکثر باید تا پایان سال ادامه پیدا کند و بعداز آن عملا شرایط به حالت واقعی برسد تا عرضه و تقاضای واقعی قیمت سهم را تعیین کند. این کارشناس ارشد بازارسرمایه درباره مشکلات روش ترکیبی هم توضیح داد: یکی از اشکالات اساسی‌ای که به عرضه اولیه ترکیبی وارد می‌شود اینکه قیمت سهام به‌صورت واقعی کشف نمی‌شود بلکه سهام به قیمتی پایین‌تر از قیمت واقعی عرضه می‌شود و بعداز یک دوره بسته به دامنه‌نوسان، با توجه به شرایط سهم کم‌کم به متعادل می‌رسد با قیمتی در آن دوره کشف شده تا حدودی قیمت مبتنی بر عرضه و تقاضای واقعی است. تا زمانیکه محدود عرضه و دامنه‌نوسان و صف تقاضای زیاد وجود داشته باشد نمی‌توان گفت قیمت واقعی در بازار کشف شده است. او تاکید کرد: با این حال این نکته یکی از نکات جذاب بازار سرمایه است به‌ویژه بازاری که 70 درصد  مردم به‌صورت مستقیم وارد آن شده‌اند که البته این اتفاق یکسری مشکلات اساسی به لحاظ فرهنگی ایجاد کرده که روش ترکیبی تا حدودی می‌تواند این مشکلات را هم برطرف کند. یعنی اگر سهم به سبد‌ها و صندوق‌ها تخصیص پیدا کند، سبد برای مردمی ‌که مستقیما سهم می‌خریدند جذابیت پیدا خواهد کرد. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بعداز گذشت ۱۶ سال از تصویب سبد و صندوق چیزی حدود ۳ درصد بازار را به‌خود تخصیص داده است که عمدتا هم صندوق با درآمد ثابت است و عملا خیلی حوزه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هم توسعه پیدا نکرده است. او تصریح کرد: اگر روش ترکیبی به سبدها و صندوق‌ها تخصیص داده شود کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاری غیرمستقیم حرفه‌ای و مدت‌دار و تشویق و شرایط آن ایجاد شود.

    احتمال بازده‌سازی  ساختگی

حقانی‌نسب در باره بازدهی ساختگی و تشویق مردم به‌سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم؛ توضیح داد: به‌نظر من اسم این روش بازدهی ساختگی نیست، بازدهی ساختگی، بازدهی است که کسر نشده ولی بازدهی نشان داده می‌شود. پیش از این روش بیشترین امتیاز به کدهای شخصی و ورود مستقیم از طریق کارگزاری‌ها داده می‌شد که مشکل اساسی بازارسرمایه ما هم همین است، قریب به 98 درصد سهامداران بازارسرمایه از طریق مستقیم از طریق کارگزاری‌ها وارد شدند و دو تا سه درصد مردم از طریق صندوق‌ها و سبدها وارد بازار شده‌اند. او ادامه داد: در این ۱۶ سال همیشه امتیازی که داده شده به سرمایه‌گذاری مستقیم داده شده الان هم همین است،‌ اما حالا امتیازاتی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تعریف شده و معتقدم باید به این شکل تعبیر کنیم که تا الان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم چه از طریق سبد و چه از طریق صندوق در مقایسه با سرمایه‌گذاری مستقیم امتیازی نداشته ولی حالا امتیازی طراحی شده تا مردم به استفاده از سرمایه‌گذاری حرفه‌ای تشویق شوند. اگر سبدها را مشمول این طرح بدانند استفاده از سرمایه‌گذاری حرفه‌ای و مدت‌دار می‌شوند چون صندوق یک سرمایه‌گذاری حرفه‌ای است؛ اما مدت‌دار نیست.

 منبع: آرمان ملی