ارائه صفرتا صد عملیات بانکی به صورت غیر حضوری

وی در این رابطه یادآوری مي‌کند: فعاليت بر مبناي عقد قرض‌الحسنه بخشي از مسئوليت‌ بانک‌هاي تجاري بود، اما با تصميم دولت وقت در يک بانک متمركز شد. قرار هم بود كه تمام قراردادهاي مبتني بر عقد قرض‌الحسنه از طريق بانك مهر ايران انجام شود، اما متأسفانه هنوز اين اتفاق نيفتاده است.
در ادامه مشروح گفت‌وگو با این عضو هیئت مدیره بانک مهر ایران را مي‌خوانيد.

با این پرسش آغاز کنیم که چرا با وجود فعالیت بانک‌های مختلف تجاري در کشور، افراد بايد بانك قرض‌الحسنه مهر ايران را انتخاب كرده و سپرده‌هاي خود را با نرخ سود صفر درصد در اين بانك قرار دهند؟ مقصودم اين است به‌طور مشخص وجه مميزه و مزيت نسبي اين بانك چيست؟
تأسیس بانک مهر ایران یکی از اقداماتي بود که با تحول سياسي در کشور همراه شد. در حقيقت انتظاراتي در اين زمينه وجود داشت كه بايد تحقق مي‌يافت. هنگامي كه موضوع بانكداري اسلامي و بدون ربا مطرح شد، نخستين چيزي كه بر پايه مباني فقهي و قرآني تداعي مي‌شد، عقد قرض‌الحسنه بود. در گذشته، مأموريت اجراي عقد قرض‌الحسنه توسط محافل خانوادگي، برخي از بنگاه‌ها، كانون‌هاي مساجد و همچنين نهادهايي كه به‌نحوي مسئوليت‌هاي اجتماعي را بر عهده داشتند، انجام مي‌شد. قرض‌الحسنه پس از انقلاب اسلامي نمود بيشتري پيدا كرد و مردم احساس كردند كه بانكداري اسلامي يعني همين بانك قرض‌الحسنه.
اکنون نیز همین نگرش وجود دارد و مردم از همین منظر به بانک مهر ایران مي‌نگرند. بخش اعظمي از اين نگرش صحيح است؛ علاوه بر اينکه بانک مهر ايران مي‌تواند بخش زيادي از همان مسئوليت‌ها و رسالت‌هاي بانك‌هاي تجاري را نيز بر عهده گيرد. يعني با وجود يك عقد مي‌توان تنوع مسئوليت و مأموريت را براي يك بانك ايجاد كرد.
به‌تدریج که خدمات بانک مهر ایران و تنوع آن بیشتر شد، استقبال عمومی نيز از آن افزايش يافت. هرچند بانک قرض‌الحسنه ديگري در کشور وجود دارد كه به‌صورت خصوصي فعاليت مي‌كند، اما بانك ديگري از بخش دولتي نداريم كه در اين حوزه فعاليت كند. بانك مهر ايران اكنون رسالت اعطاي تسهيلات قرض‌الحسنه را بر دوش دارد. به نظر مي‌رسد تا كنون نيز موفق عمل كرده و توانسته رضايت مردم را جلب كند، زيرا به خواسته‌هاي آن‌ها پاسخ داده است.
امروزه شاید کمتر جایی را در کشور داشته باشیم که ساکنان آن از هر قوم، سليقه و با هر نوع فعاليت اقتصادي، از بركات وجود اين بانك بهره‌مند نشده باشند. خوشبختانه بانك مهر ايران امروز مي‌تواند به‌طور قاطع ادعا كند كه رسالت خويش را به‌درستي ايفا كرده است. نكته ديگر اين است كه مردم قرض‌الحسنه را بيشتر با صندوق مي‌شناسند، اما بانك مهر ايران خود را به‌عنوان يك بانك فعال در اين حوزه مطرح كرده است.
فعالیت بر مبنای عقد قرض‌الحسنه بخشی از مسئولیت‌ بانک‌هاي تجاري بود، اما با تصميم دولت وقت در يک بانک متمرکز شد. قرار هم بود كه تمام قراردادهاي مبتني بر عقد قرض‌الحسنه از طريق بانك مهر ايران انجام شود، اما متأسفانه هنوز اين اتفاق نيفتاده است. شايد علتش اين باشد كه بانك‌ها هنوز هزينه‌هاي بالايي داشته و به منابع ارزان‌قيمت نياز دارند. بخشي از هزينه‌هاي خود را نيز با دريافت منابع با نرخ صفر درصد پوشش مي‌دهند.
با این همه، بانک مهر ایران موفق شده آینده امیدوارکننده‌اي را در اذهان عمومي ايجاد کند و نويدي نيز براي دست‌اندرکاران و مديران ارشد كشور شده است. امروز شاهديم هم نهادهاي حاكميتي از ظرفيت اين بانك استفاده مي‌كنند و هم دولت تكاليفي را مشخصاً متوجه اين بانك كرده و همچنين در چارچوب تفاهم‌نامه‌هايي كه با سازمان‌هاي مختلف منعقد مي‌شود، اين رسالت تكميل‌تر مي‌شود.

می‌توان گفت اعطای تسهیلات با نرخ کارمزد حداکثر چهار درصد اصلی‌ترين خدمتي است که بانک مهر ايران ارائه مي‌كند. به‌نظر هم مي‌رسد طيف خاصي از مشتريان براي اين تسهيلات تعريف شده‌اند. مخاطبان اصلي اين تسهيلات چه كساني هستند و دريافت اين تسهيلات چه اثري مي‌تواند بر زندگي آن‌ها داشته باشد؟
البته همان کارمزد هم بابت هزینه‌های جاری بانک و خدمتی که ارائه مي‌دهد، از مشتريان دريافت مي‌شود. با اين حال، نگرش بانک مهر ايران به كارمزد نيز به‌عنوان درآمد نيست، زيرا اساساً اين بانك در پي تحصيل درآمد نيست. به همين علت بانك مهر ايران دارد به مرحله‌اي از بلوغ مي‌رسد كه شايد كارمزد را به‌طور كلي حذف كند. پيشنهادي را مطرح كرده‌ايم كه هر سال يك درصد از نرخ كارمزد بكاهيم تا طي چهار سال به نرخ صفر درصد برسد. در پي اين هستيم به‌قدري تنوع محصول ايجاد كنيم تا با ارائه خدمات نوين، هزينه‌هاي بانك نيز پوشش داده شود. اجماع مديريت بانك قرض‌الحسنه مهر ايران بر اين است كه در آينده با نرخ صفر درصد تسهيلات را ارائه كنيم.

جذب منابع توسط بانک مهر ایران در سال ۱۳۹۸، برای سومین سال پیاپي رقمي قابل توجه و با فاصله زيادي از رشد نقدينگي بود. همچنين نسبت تسهيلات غيرجاري بانک نيز به زير يک درصد کاهش يافت. اين دو مورد و ساير شاخص‌هاي عملكردي بانك را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
حرکت بانک در طول سه سال گذشته با جهش همراه بوده و بر بخش تولید نیز اثرگذار بوده است. در حوزه محرومیت‌زدایي، حمايت از زنان سرپرست خانوار و همکاري با نهادهاي حاکميتي كه به‌نحوي در حوزه اشتغال خرد وارد شده‌اند، صورت گرفته و بخش زيادي از پشتيباني تسهيلات از سوي بانك مهر ايران انجام شده است.
در حوزه تجهیز منابع، رشد بیش از ۷۵ درصدی را تجربه کردیم. روند رشد منابع در اين بانک سه سال متوالي است که ادامه دارد. حتي در شرايط سختي که تلاطم‌هايي در بازار ارز ايجاد شد و تقاضاهاي زيادي در اين بازار شكل گرفت، مسئوليتي جدي در حوزه كنترل نقدينگي بر عهده سيستم بانكي بود كه بانك مهر ايران موفق شد وظيفه خود را به‌خوبي انجام دهد. در همان شرايط بانك مهر ايران موفق شد به رشدي بيش از ۵۵ درصد در حوزه منابع دست يابد. اين در حالي است كه همه نگران خروج منابع از بانك‌ها بودند.
در گزارشی که به ریاست مجلس ارائه شد، ایشان بسیار تعجب کرد که چگونه بانک مهر ايران موفق شده نسبت مطالبات غيرجاري خود را زير يك درصد نگاه دارد. مي‌دانيم كه كاهش مطالبات غيرجاري باعث پايين آمدن هزينه‌هاي بانك نيز مي‌شود.
سه سال متوالی بانک رتبه نخست کشور را در جذب منابع قرض الحسنه به دست آورد. هم در حوزه بانکداری شرعی یا بدون ربا و هم در مورد خدمات ارائه شده در حوزه اشتغال، در بررسي‌هاي انجام شده از سوي نشريه بنکر جايگاهي فرامنطقه‌اي پيدا كرديم و به رتبه سوم جهان دست يافتيم كه دستاورد قابل توجهي بود. شايد كساني كه صرفاً از منظر كارشناسي به مسائل مي‌نگريستند، پيش از اين نمي‌پذيرفتند كه يك بانك در چنين سطحي بتواند از پس مسئوليت‌هاي اجتماعي برآيد و به نيازهاي جامعه هدف خود نيز پاسخ دهد. بانك مهر ايران بر اساس ريل‌گذاري صحيحي كه صورت گرفته، به بسياري از اهداف و مقاصد خود دست يافته، تا جايي كه مورد تحسين مديران ارشد كشور قرار گرفته و يك نشريه بين‌المللي نيز آن را سومين بانك برتر جهان در حوزه قرض‌الحسنه معرفي مي‌كند.
وزیر اقتصاد در پی هوشمندسازی اقتصاد است و این موضوع را به‌عنوان يکي از سياست‌هاي راهبري وزارت اقتصاد دنبال مي‌کند. هنگامي که در سالروز تأسيس بانک مهر ايران گزارش عملكرد بانك به اطلاع ايشان رسيد، احساس كرد كه اين بانك در اين حوزه پيشرو است و موضوعات هوشمندسازي اقتصاد را اجرايي مي‌كند. همان‌جا مأموريت داد كه بانك مهر ايران به‌عنوان يك بانك نمونه اين هدف را پيگيري كند. خوشبختانه امروز در بانك مهر ايران نيز همه در فكر اين هستند كه بانك را به سمت ديجيتالي شدن پيش ببرند. بانك مهر ايران حتي پيش از اينكه كرونا رخ دهد، فعاليت غيرحضوري، مجازي، حذف كاغذ و… را اجرايي كرده بود. در نتيجه بانك قرض‌الحسنه مهر ايران آمادگي بيشتري نسبت به بانك‌هاي ديگر دارد تا در اين مسير پيش برود.

اکنون کشور با شیوع بیماری کرونا دست به گریبان است و مشخص نيست تبعات اقتصادي آن که آغاز شده تا چه زماني ادامه داشته باشد. آيا بانك قرض‌الحسنه مهر ايران براي كاهش اين تبعات اقتصادي به سهم خود برنامه‌اي دارد؟
قطعاً برنامه داریم؛ همچونان که سیاست‌های راهبردی دولت نيز مبتني بر کنترل وضعيت موجود و همزمان خدمت‌رساني است، اين رويه در بانک نيز در حال اجراست. کاركنان بانك قرض‌الحسنه مهر ايران در روزهاي سخت كاري نيز در محل كار خود حاضر بودند و به مردم خدمت‌رساني مي‌كردند و اكنون نيز با رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي در حال انجام وظيفه هستند.
در عین حال بسیاری بابت چالشی که ممکن بود در بخش نقدينگي ايجاد شود، نگران بودند. بانک قرض‌الحسنه مهر ايران با همراهي بانک مركزي بخشي از اقدامات و تلاش‌هاي خود را با دريافت خط اعتباري پوشش داده، ولي با همت همكاران در حال عبور از اين مرحله‌ است. بر اساس همان نگرش راهبردي و استقلال مديريتي، در پي برداشتن گام‌هاي مؤثر در مسيري است كه منتج به دست‌يابي به اهداف سال ۱۳۹۹ مي‌شود.
برنامه عملیاتی برای رسیدن به اهداف تعريف شده و تمام همکاران بر اين اساس در رابطه با شاخص‌هاي عملکردي فعاليت مي‌کنند و با چالش‌هاي مختلف مواجه مي‌شوند. هوشمندسازي به‌طور جدي در حال پيگيري است و همه اهتمام دارند که در تحقق آن هدف‌گذاري، گام‌هاي لازم را بردارند. امسال نيز بر خلاف آنچه كه كرونا به‌عنوان يك دغدغه به ما منتقل كرده، با اين آمادگي كه بانك قرض‌الحسنه مهر ايران دارد، مي‌تواند اين چالش را نيز پشت سر بگذارد.
با توجه به رشد نقدینگی و تحولاتی که در بازار سرمایه شاهد آن هستيم، امسال نيز بانک مهر ايران مي‌تواند رتبه نخست بانک‌هاي کشور را به دست آورد. مردم نيز با استقبالي كه تا كنون از خود نشان داده‌اند، در سال جاري نيز ما را همراهي مي‌كنند.

از بازدیدهای استانی خود خاطره جالبی داريد که بخواهيد آن را براي ديگران بازگو کنيد؟
در یکی از سفرهای استانی مادر خانواده‌اي را ديدم که براي رفع مشکل درماني خود، نياز به دريافت تسهيلات داشت. با اين حال، بر اساس چارچوب‌ها و روال عادي بانک براي اين فرد مقدور نبود كه از تسهيلات استفاده كند. هنگامي كه حس كرد مديران بالادستي براي بازرسي به شعبه آمده‌اند، با صداي رسا و در عين حال نيازمند، خواسته خود را مطرح كرد. نوع طرح مسئله از سوي اين شخص، ما را مصمم كرد كه از مسير خود باز گرديم و به خواسته‌اش پاسخ مثبت دهيم. حضور ما شايد يك اتفاق و تنها نمونه‌اي را منعكس كند، اما اين پيام را مي‌دهد كه رابطه بانك با مردم تا چه ميزان اثربخش است.

اگر نکته خاصی مد نظرتان است که در پرسش‌ها به آن اشاره‌ای نشد، بفرمایید.
تمام خدماتی که از سوی بانک مهر ایران ارائه شده، مدیون و مرهون همت بلند همکاران است. به همه همکاران خوبم در ستاد و صف خدا قوت مي‌گويم. امروز اگر بانك مهر ايران به اين نقطه رسيده، علاوه بر آنكه يك تدبير و نگرش راهبردي وجود داشته، تلاش‌هاي بي‌شائبه كاركنان بانك خصوصاً در ادارت صف در اين توفيق مؤثر بوده است. همچنين اعتماد مردم بود كه باعث عزت بانك شد. بانك قرض‌الحسنه مهر ايران برتري خود را مديون مردم است.