سقوط موازی بازارهای ناموازی

قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی در صبح جمعه با افزایش ۹۷/ ۰ درصدی به کانال ۱۵۹۰ دلاری بازگشت اما باردیگر افت شدید روزانه ۵/ ۳ درصدی را تجربه کرد. به‌طور کلی در هفته‌ای که گذشت، طلا با افت بسیار قابل‌توجهی روبه‌رو شد. در حالی که دو هفته گذشته طلا توانسته بود، ۵۷/ ۵ درصد پیشروی داشته باشد، اما در هفته گذشته بیشتر این پیشروی را پس گرفت و با افت ۹درصدی، نهایتا در روز جمعه کار خود را در محدوده قیمت ۱۵۲۰ دلار به پایان رساند. اما مهم‌ترین روز هفته گذشته و بزرگ‌ترین سوالی که در پیش روی بازار قرار گرفت، این بود که چرا بازارهایی که معمولا در خلاف جهت همدیگر حرکت می‌کنند، مانند بازارهای طلا، بازارهای سهام و بازدهی اوراق روندی نزولی داشتند. در روز پنج‌شنبه قیمت طلا با کاهش چشمگیری روبه‌رو شد و طی یک روز کاری بیشتر از ۴ درصد از ارزش خود را از دست داد. معمولا در چنین شرایطی بازارهای سهام با افزایش شاخص روبه‌رو می‌شدند، اما در همان روز شاخص‌های مهم بازارهای جهانی از جمله S&P۵۰۰ هم سقوط کردند. این شاخص در روز پنج‌شنبه، با کاهش ۵ درصدی مواجه شد و در روز جمعه نیز کاهش قابل توجه ۵/ ۹ درصدی را تجربه کرد. شاخص‌های دیگر نیز در روز پنج‌شنبه و جمعه کاهش قابل توجهی را ثبت کردند. شاخص صنعتی داوجونز نیز روز پنج‌شنبه در حدود ۵‌درصد افت کرد و این روند را با سرعت بیشتری در روز جمعه ادامه داد و کاهش ۱۰ درصدی را رقم زد.   به نظر می‌رسد این بار سرمایه‌های موجود در بازار پناهگاه سومی را برای قرنطینه شدن انتخاب کرده‌اند، اتفاقی که قبل از بحران‌های قبلی مالی در جهان نیز سابقه داشته است.

شوک ترامپ به بازارهای سهام

شاخص‌های بورس روز پنج‌شنبه با ریزش شدید دیگری مواجه شدند؛ به دنبال تصمیم ناگهانی دونالد ترامپ مبنی بر ممنوعیت ورود مسافران از اروپا (به استثنای بریتانیا) به آمریکا، در راستای ریشه‌کن کردن ویروس کرونا، بازارهای جهانی شوک دیگری دریافت کردند. بهای نفت دوباره نزولی شد و بازارهای سهام در اقصی نقاط جهان وارد محدوده قرمز شدند.  این شوک ابتدا در بازارهای اروپایی نمود پیدا کرد و پس از آن به وال‌استریت منتقل شد. به‌طوری که شاخص میانگین صنعتی داوجونز بالغ بر ۵ درصد افت کرد. سایر شاخص‌های وال‌استریت نیز از این الگو پیروی کرده و بازار نیویورک را به یک اصلاح کامل نزدیک کرد.  رشد پرشتاب شاخص داوجونز که یکی از مهمترین افتخارات دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ محسوب می‌شد، ظرف یک هفته اخیر سود خود در این بازه زمانی را از دست داد. تکانه شدیدی که گسترش ویروس کرونا به بازارهای مالی وارد کرد و بدون تمهیدات کارآ از سوی دولت فدرال همراه شد، سرمایه‌گذاران را دچار نگرانی شدیدی کرد.

چرا طلا همزمان با سهام افت کرد؟

از این رو، بازارهای جایگزین مقصد خروج معامله‌گران از وال‌استریت بودند. در حالی‌که طلا یکی از مهم‌ترین جایگزین‌ها در چنین شرایطی به شمار می‌رود، اما فلز زرد نیز دچار ریزش سنگینی شد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت اضطراب همگانی در وال‌استریت شباهت زیادی به دوران پیش از وقوع بحران‌های مالی پیدا کرده است. در این بازه‌های زمانی خاص سرمایه‌گذاران به دنبال نقد کردن دارایی‌های خود می‌روند و بعد از چند ماه که وضعیت کلی روشن‌تر شد به سمت بازار طلا باز می‌گردند. به این ترتیب سقوط همزمان بازارهای کالایی، نفت، سهام و فلزات گرانبها تنها یک سناریو را پیش‌رو قرار می‎‌دهد و آن هم تمایل سرمایه‌گذاران به پول نقد و دارایی‌های با نقدشوندگی بالاتر است. بازار اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا به خوبی این وضعیت را نشان می‌دهد. اوراق با سررسیدهای بلند‌مدت، کوتاه‌مدت و میان‌مدت همگی دچار نزول دو رقمی شدند. بازده اوراق ۱۰ ساله در حدود ۱۲ درصد کاهش یافته است، بازده اوراق دوساله نزدیک به ۲۰ درصد افت کرده و اوراق سه ماهه بالغ بر ۳۰ درصد نزولی شده‌اند. بنابراین مشخص است که سرمایه‌گذاران هجوم شدیدی به سمت اوراق کوتاه‌مدت آوردند و پس از آن اوراق میان‌مدت دچار چنین وضعیتی شدند. در نهایت اوراق ۱۰ ساله نیز با شدت کمتری با این پدیده روبه‌رو شد. استقبال شدید از اوراق کوتاه‌مدت نشان‌دهنده فضایی پرریسک در بازارهای آمریکا است. زمانی که سرمایه‌گذاران اقدام به خرید اوراق کوتاه‌مدت می‌کنند، قیمت این نسخه بدهی‌ها افزایش یافته و بازدهی آنها نزولی می‌شود. این دقیقا اتفاقی است که روز پنج‌شنبه برای بازارهای مالی آمریکا رخ داد. هر چند به مرور استقبال از بازار فلزات گرانبها نیز به یکی از گزینه‌ها تبدیل خواهد شد. اینکه سرمایه‌گذاران استقبال کمتری از اوراق میان‌مدت و بلند‌مدت از خود بروز دادند التهاب شدید بازارهای آمریکا را نشان می‌دهد.

بازارهای سهام وال‌استریت، روز پنج‌شنبه، با سقوط وحشتناک خود، رکورد بالاترین افت ارزش در سه دهه گذشته را به ثبت رساندند. در حالی که پنج‌شنبه بدترین روز بازارهای سهام آمریکا از سال ۱۹۸۷ محسوب می‌شود، اولین روز هفته جاری نیز یکی از بدترین روزهای وال‌استریت بود. به‌عنوان مثال در روز دوشنبه شاخص S&P ۵۰۰ بیشتر از ۷ درصد از ارزش خود را از دست داد و در روز پنج‌شنبه نیز ۵۱/ ۹ درصد افت کرد که رکوردی ۳۳ ساله محسوب می‌شود.