تفاوت‌های دو ملت و دو دولت
اخبار بازار؛ فراز الوند – ساخت خودروی ملی در ترکیه جمعه و شنبه از ترندهای اول توییتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی بود. اکثر ترک‌ها با هیجان از خودرویی صحبت می‌کردند که هنوز اسمی ندارد و با عنوان TOGG و لگویی برگرفته از حرف T انگلیسی شناخته می‌شود. ساخت کارخانه تولید خودرو در شهر بورسا ترکیه شروع شده و با سرمایه‌گذاری چهار میلیارد دلاری تولید انبوه این خودرو تمام برقی با ویژگی‌های فنی مهم در سال ۲۰۲۲ شروع می‌شود.
خودروی ملی ترکیه با دو پیشرانه ۲۰۰ و ۴۰۰ اسب بخاری عرضه خواهد شد. به گفته گورکان کاراکاش مدیرعامل TOGG نسخه قوی‌تر دارای دو موتور بوده و برای رسیدن به سرعت صد کیلومتر در ساعت به ۴.۸ ثانیه زمان نیاز دارد. این نسخه چهار چرخ محرک با یک بار شارژ می‌تواند ۵۰۰ کیلومتر مسافت را طی کند و مهمتر شاید اینکه در ۳۰ دقیقه به ۸۰ درصد شارژ باتری می‌رسد. نگاهی به طراحی و از جمله صفحه‌های نمایش به کار رفته در تمام داخل ماشین و در هر دو مدل شاسی‌بلند و سدان این خودرو نشان از فناوری‌های پیشرفته مورد استفاده در ساخت آن دارد.
اما چرا خلق و تولید این خودرو برای ترکیه تا به این اندازه قابل اهمیت است؟ ترکیه ۶۰ سال پیش تجربه‌ای تلخ در حوزه تولید خودرو را پشت سر گذاشت؛ خودرویی به نام Devrim (به معنای انقلاب) تولید کرد اما نقص‌های گسترده باعث شد این خودرو هیچ‌گاه به تولید انبوه نرسد. در تمام سال‌های بعد اکثر خودروسازان مطرح مثل رنو، پژو، سیتروئن و برند آمریکایی فورد و آلمانی اپل، آئودی و حتی بی ام و و بنز دست به تولید خودرو در ترکیه زدند و به طور گسترده با این کشور همکاری کردند. همکاری تا آنجا پیش رفت که کمپانی رنو امروز در ترکیه صاحب کارخانه است و علاوه بر تولید ماشین در ترکیه از ترکیه به مقاصد دیگر هم صادرات دارد.
آنچه از فرهنگ و دلبستگی ترک‌ها به کشورشان سرچشمه می‌گیرد باعث شده ترکیه در اکثر همکاری‌هایی که با غرب و طی قراردادهای بلندمدت و حتی با سرمایه‌گذاری خارجی انجام داده نه فقط به خودکفایی برسد که از سرمایه‌گذار غربی هم جلو برود. اگر درباره برندهای مطرح لباس و یا قهوه و خوراکی در اروپا صحبت می‌کنیم امروز باید بدانیم ترکیه به اکثر کشورهای اتحادیه اروپا صادرات لبنیات و میوه دارد. به زبان ساده‌تر اینکه مثلاً در مقابل برند آمریکایی استارباکس، برند وطنی قهوه دونیاسی را ساخته است و یا اگر روزی شلوارهای جین با دو برند لیوایز و دیزل در جهان معروف بود امروز برندهای مثل کالینز، ماوی و الی سی وایکیکی منطقه و دیگر کشورها را گرفته است. در صنعت فیلمسازی هم کشورهای حوزه خلیج‌فارس و حتی ایران را پشت سر گذاشته و در صنایع سنگین ورق‌های گالوانیزه و دیگر تولیدات به اکثر کشورها صادرات انجام می‌دهد.
تفاوت اصلی ترکیه با ایران در این است که کار در تمام حوزه‌ها بر اساس قراردادهای بین‌المللی و با سرمایه‌گذاری خارجی در ترکیه شروع می‌شود، اما امروز ترک‌ها به دانشی و جایگاهی از تولید رسیده‌اند که بدون نیاز به غرب و کیفیتی حتی بالاتر از محصولات اروپایی دست به تولیدات مختلف می‌زنند. در ایران اما به دلیل جهان‌گریز بودن در بهترین شرایط تولیدات بی‌کیفیت داخلی در حوزه‌هایی محدود ما را به خودکفایی رسانده است. از سویی در ترکیه سیاست‌های دولت در حمایت از کالای داخلی گاهی باعث می‌شود قیمت محصولات داخلی به حدود نصف یک برند وارداتی برسد. امروز شامپویی با برند ترک در بازار این کشور حدود ۱۰ لیر قیمت دارد اما محصول هد اند شولدر فرانسوی به قیمت ۲۰ لیر در بازار به فروش می‌رسد. آیا کیفیت شامپو ترک از مشابه اروپایی آن پایین‌تر است؟ احتمالاً پایین‌تر نیست؛ و اتفاقاً بسیاری از برندهای مطرح اروپا به دلیل هزینه‌های پایین‌تر در ترکیه تولید و بسته‌بندی محصولاتشان را انجام می‌دهند. آنچه پیداست این مراودات گسترده بین‌المللی از یک طرف و در عین حال علاقه مردم ترکیه به خرید محصولات داخلی باعث شد ترکیه در میان ۲۰ اقتصاد برتر جهان بدون یک قطره نفت قرار بگیرد؛ و اما ایران همچنان با کمترین کیفیت محصولی مثل پراید را به اسم تولید داخلی چند برابر قیمت خودروهای روز جهان به بازارهای ایران عرضه می‌کند!
