جوان‌گرایی به سبک ایرانی و جوان‌گرایی به سبک ژاپنی
بازار ایران؛ دکتر حسین تهرانی – زمانیکه سوابق تحصیلی و کاری ایشان را مرور کردم به تجربه خاص و مستقیمی در زمینه صنعت خودرو برخورد نکردم و ظاهراً ایشان تاکنون تجربه‌ای در صنعت پیچیده خودرو نداشته‌اند! همچنین با دیدن سوابق کاری ایشان بسیار شگفت‌زده شدم که چگونه ایشان توانسته‌اند در ابتدای جوانی و بدون تجربه لازم، در پست‌های مدیریتی ارشد کشور به‌عنوان عضو هیات مدیره، رئیس، قائم‌مقام، معاون و… مشغول به فعالیت باشند. بنظر من ایشان «رستم دستان» زمانه ما است که توانسته است از عهده این کارهای پیچیده و دشوار برآمده و با نشان دادن لیاقت و کارایی، به مدیریت این مجموعه عظیم و استراتژیک صنعتی برسد. از طرفی دیگر ایشان در حال حاضر دانشجوی دکتری مهندسی صنایع دانشگاه آزاد تهران هستند (من نمی‌دانم چگونه این پست‌های مدیریتی که عمدتاً پر از جلسه و امضاء و پیگیری هستند را می‌توان با کار تحقیقاتی و پژوهشی سنگین دوره دکتری در یکجا جمع کرد!) و به‌حق ایشان معجزه‌گر و نابغه بی‌نظیری هستند و اگر به من اجازه دهند، حاضر هستم با کمال میل شاگردی ایشان را کرده و از تجربه و نبوغ ایشان بهره‌مند شوم!
هفته دیگر سه دانشجوی جوان ژاپنی به‌عنوان اینترنشیپ برای یک دوره دوهفته‌ای کارآموزی و کسب تجربه، وارد گروه ما می‌شوند. این موضوع ظاهراً بی‌اهمیت، آنقدر برای شرکت اهمیت و ارزش دارد که از دو ماه قبل، در حال برنامه‌ریزی و بحث و گفتگو راجع به آن هستیم. انگار که سه کامی ساما (به معنای خدا که در فرهنگ ژاپنی به مشتری اطلاق می‌شود) قرار است به گروه ما وارد شوند و از مدیر ارشد تا کارشناسان، همگی با جدیت در حال برنامه‌ریزی و تدارکات موردنیاز هستند (در نهایت هم این سه نفر قرار نیست که منفعت و یا خروجی خاصی برای شرکت داشته باشند!). همچنین بطور مستمر من و سایر مدیران و کارشناسان شرکت، در کنار فعالیت‌های تحقیق و توسعه محصول، مشغول آموزش و انتقال تجربه (که در فرهنگ ژاپنی به آن OJT: On the Job Training) به جوانان تازه استخدام‌شده هستیم.
در شرکت‌های ژاپنی، جوان‌گرایی به این معنی نیست که یک جوان بی‌تجربه، خام و احساساتی را (که خصوصیات طبیعی هر جوان سالم و نرمال است) در پست‌های مدیریت ارشد شرکت قرار دهیم، بلکه به معنای فراهم کردن فرصت و بستر آموزش و رشد به جوانان است تا آنها پس از سالها کسب تجربه و دانش، بتوانند مدیران و مهندسین شایسته و باتجربه‌ای برای شرکت و جامعه خود باشند! بنظر می‌رسد با توجه به عدم اعتماد به مدیران فعلی (به دلیل زیان‌های فراوانی که بابت ناکارآمدی و سوءاستفاده‌های فراوان به کشور وارد کرده‌اند) تصمیم بر این قرار گرفته است که از جوان‌ها در پست‌های مدیریتی ارشد استفاده شود. در این میان بجای رفتن به سراغ متخصصین و مدیران شجاع و کارآمد، بازهم از بین تمام راه‌حل‌های موجود، بدترین گزینه برای حل مشکل انتخاب‌شده است! (در انتخاب بدترین راه‌حل‌ها و تصمیم‌ها، تخصص و مهارت ویژه‌ای داریم!). نتیجه این تصمیم نادرست هم از ابتدا مشخص است و مشکلات سازمان بیشتر و لاینحل‌تر خواهد شد و شیادان با سوءاستفاده از بی‌تجربگی مدیران جوان، به سوءاستفاده و اختلاس بیشتری مشغول خواهند شد! درنهایت هم این مدیران جوان با بی‌آبرو شدن و رسوایی از شرکت بیرون رانده خواهند شد که نمونه آنرا در برکناری ناگهانی مدیرعامل جوان صندوق بازنشستگی کشوری شاهد بودیم!
کانال سیستمهای مدیریت و کیفیت ژاپنی
دکتر حسین تهرانی کارشناس ارشد توسعه محصول در گروه تویوتا
