بانک مرکزی یا بانک کنترل نرخ ارز؟
بازار ایران؛ علی شمیرانی – برای مثال آخرین بار چه زمانی به شعبه یک بانک مراجعه کرده‌اید؟ برای چه کاری؟ احتمالا برای تمدید کارت بانکی!
بگذارید از سمت دیگری این پرسش را مطرح کنم. اصولا برای چه کارهایی نیاز است که به شعب بانک‌ها مراجعه کنید؟ آیا در بسیاری از شعب بانک‌های کشور، دستگاه‌های نوبت‌دهی تبدیل به یک وسیله بی‌خاصیت و اسراف برق و کاغذ و امکانات و تحمیل هزینه تعمیر و نگهداری از آن نشده است؟ آیا بیش از یک دهه نیست که تعداد مشتری‌های حاضر در یک شعبه به یک سوم کارکنان پشت شیشه‌ها و باجه‌ها تبدیل شده است؟
بیایید انبوهی از فناوری‌ها و خدمات نوین بانکی را که باعث ایجاد تعداد نامحدودی از شرکت‌ها، سفره‌ها، استخدام‌ها، حقوق‌های نجومی که هزینه‌های هنگفت و سرسام‌آوری از منابع کشور و بانک‌ها صرف آن شده و می‌شود را مرور کنیم. ATMها، VTMها، پوزها، درگاه‌های بانکی، اپلیکیشن‌ها، فین‌تک‌ها، بانکداری اینترنتی، بانکداری هوشمند، CoreBnaking، تلفن‌بانک، موبایل‌بانک، کیف پول الکترونیکی، پول الکترونیکی، کدهای USSD، چک الکترونیکی، انواع و اقسام کارت‌های بانکی، مراکز نوآوری، شتاب‌دهنده‌ها، استارت‌آپ‌ها، انبوهی از سامانه‌ها و شبکه‌های مختلف و…
به این لیست بلند بالا از خدمات نوین و الکترونیکی شده بانکی، اپلیکیشن‌های پرداخت عوارض جاده‌ها، اپلیکیشن‌های صدور رمز یکبار مصرف، بلاک‌چین، رمزارز و سایر فناوری‌های نوظهور دیگر را هم که اضافه کنید، خود به تنهایی یک گزارش می‌شود!
و البته در کنار تمام این موارد هزینه‌های نمایشگاه‌ها، همایش‌ها، تبلیغات و فرهنگ‌سازی! مرتبط با آنها را هم فراموش نکنید.
اما آیا هیچ رابطه منطقی و ملموسی میان افزایش گسترده، متنوع و سریع خدمات نوین بانکی با کاهش تعداد شعب بانکی در کشور پیدا می‌شود؟ پاسخ منفی است و این خدمات نه تنها عاملی برای کاهش هزینه‌ها، کاستن از شعب بانکی و جلوگیری از حبس نقدینگی، استخدام‌های غیرضروری، صرف هزینه‌های گسترده پشتیبانی و نگهداری، کاستن از شرکت‌های خدماتی بانکی و به نوعی بنگاه‌داری بانک‌ها نشده، بلکه حالا می‌توان گفت خدمات الکترونیکی باعث افزایش هزینه‌های بانکداری در کشور نیز شده است! رقابت بی‌پایانی که هر روز شدیدتر نیز می‌شود.
در همین راستا اسفند ماه سال قبل بود که معاون وزیر اقتصاد اعلام کرد تعداد شعب نظام بانکی کشور باید در مجموع ۱۲ هزار شعبه باشد، این درحالی است که هم اکنون ۲۳ هزار و ۴۵۸ شعبه در کشور با مجوز بانک مرکزی فعال هستند.
این یعنی ما حداقل 11 هزار شعبه بانکی در کشور زیاد داریم.
البته رییس جمهور و وزیر اقتصاد نیز همچون من! پیش از این، نسبت به تعداد بالای شعب بانکی انتقاد کرده‌اند، اما طبق معمول آب از آب تکان نخورده است.
اما می‌دانید نکته طنز این ماجرا کجاست؟ آمار رسمی بانک مرکزی می‌گوید، در 10ماه گذشته حدود هزار شعبه جدید نیز به تعداد کل شعب بانک‌های کشور اضافه شده است!
شاید به همین دلیل است که برای حل مشکلات کشور، دولت تصمیم به حذف 4 صفر از ریال و تبدیل آن به تومان گرفته است و بانک مرکزی هم باید تغییر نام دهد و نام آن را گذاشت بانک کنترل نرخ ارز!
