ساخت نخستین رگ‌های خونی بدن انسان در فضای آزمایشگاهی (+عکس)

موبنا – محققان حوزه سلول‌های بنیادین در دانشگاه بریتیش کلمبیا (UBC) موفق شدند در شرایط آزمایشگاهی عروق خونی انسان را تولید کنند. این یافته‌های جدید می‌تواند به عنوان بزرگترین گام رو به جلو در راستای درمان بیماری‌های عروقی از جمله آلزایمر، سرطان‌ها و دیابت محسوب شود و امکان انجام آزمایش‌های بدون خطر روی بافت زنده انسان را هم فراهم کند.

سلول‌های بنیادی جنینی انسان به طور معمول از تخم‌هایی که برای تحقیقات علمی اهدا شده‌اند به دست می‌آید. این تخم‌ها به صورت مصنوعی بارور می‌شوند و پس از گذشت 4 تا 5 روز، امکان رشد جنین اولیه را فراهم می‌کنند تا محققان بتوانند سلول‌های مورد نظر را از داخل آنها برداشت کنند. در حالی که این آزمایش‌ها با ملاحظات اخلاقی گسترده صورت می‌گیرد و انتقادات فراوانی برای پیشبرد آنها ارایه شده است، مطالعه روی سلول‌های بنیادین در سال های اخیر به یکی از کاربردی‌ترین روش‌ها برای بازسازی بافت‌های بدن انسان در استخوان‌ها و ریه تبدیل شده است و به میزان نامحدود توانسته است باعث ارتقاع سیستم گردش خونی در بدن انسان شود.

محققان دانشگاه بریتیش کلمبیا در آخرین مطالعه خود که با سرپرستی دکتر «جوزف پینینگر» انجام شد موفق شدند بار دیگر کنترل سلول‌های بنیادین را در دست بگیرند تا اورگانویدها یا همان «پیش‌سازه‌های مینیاتوری» از عروق خونی انسان را شکل دهند.

اورگانویدهای ساخته شده سپس به بدن موش‌ها پیوند زده شدند و این آزمایش نشان داد 95 درصد این موش‌ها توانستند به حیات خود ادامه دهند. نکته شگفت آور در تحقیقات حاضر این بود که طی دوره زمانی بیش از 6 ماه سلول‌های مذکور به ساختارهایی تبدیل شدند که به شدت شبیه به رگ‌های خونی بدن انسان بودند و از جمله این بافت‌های مشابه می‌شد به شریان‌ها و مویرگ‌هایی اشاره کرد که در سطح ملکولی خون رسانی می‌کردند.

دکتر پینینگر در این خصوص گفت: «توانایی ساخت رگ‌های خونی انسان در قالب یک اورگانوید به کمک سلول‌های بنیادین از مهم‌ترین اتفاقاتی است که می‌تواند علم پزشکی را به طور کامل متحول کند و نسل جدید روش‌های درمانی را روی کار آورد. این اتفاق می‌تواند به صورت بالقوه به محققان امکان دهد تا علل بروز بیماری‌های عروقی و روش‌های درمانی مربوط به آن از جمله آلزایمر، بیماری‌های قلبی و عروقی، نارسایی‌های مربوط به بهبود زخم، سکته‌های مغزی، سرطان و دیابت را کشف کنند».

بر اساس آخرین پیش‌بینی‌های صورت گرفته 420 میلیون نفر از ساکنان کره خاکی به بیماری دیابت مبتلا هستند و یکی از مهم ترین نشانه‌های ابتلا به بیماری مذکور تورم غشا در اطراف عروق خونی است که هنوز علت این اتفاق به طور دقیق مشخص نشده است. تغییر شکل دادن رگ‌های خونی که وظیفه انتقال اکسیژن و مواد غذایی را به سلول‌ها و بافت‌های بدن به عهده دارد باعث افزایش خطر ابتلا به حملات قبلی، نابینایی و نارسایی کلیه می‌شود.

دکتر پینینگر و گروه تحقیقاتی او موفق شدند از تکنیک جدید برای پیشبرد مطالعه خود در حوزه رگ‌های خونی استفاده کنند و از این طریق بتوانند مطالعات پزشکی دقیق‌تر و کامل‌تری را روی عروق بیماران دیابتی و بافت زنده انسان در شرایط آزمایشگاهی انجام دهند.

این گروه تحقیقاتی در جریان بررسی‌های جدید خود به این نتیجه رسید که هیچ کدام از داروهای ضد دیابت که هم اکنون مورد استفاده قرار می‌گیرند تاثیر مثبت برای بهبود شکل ظاهری عروق ندارند و با این وجود، گروه تحقیقاتی طی آزمون و خطاهای خود به این نتیجه رسید که یک آنزیم مهار کننده که مانع از ضخیم شدن دیواره رگ‌های خونی می‌شود، راه حل مناسب برای درمان دیابت خواهد بود.

این محققان نتایج حاصل از مطالعات جدید خود را در آخرین شماره از نشریه بین‌المللی «نیچر» به چاپ رساندند.