کنترل کبد با غذا !

موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – کبد مسئولیت وظایف مختلفی، از جمله تجزیه کربوهیدارت ها، تولید گلوکز، و سمزدایی بدن را بر عهده دارد. همچنین، این اندام مواد مغذی را ذخیره کرده و صفرا تولید می کند که برای گوارش و جذب درست مواد مغذی از غذا ضروری است. مواد غذایی و نوشیدنی های مختلفی وجود دارند که مصرف آنها می تواند به محافظت از کبد کمک کند.

سلامت کبد برای سلامت کلی بدن حیاتیست. اختلال در عملکرد این اندام می تواند به بیماری کبد، اختلال متابولیک و حتی دیابت نوع 2 منجر شود.

در شرایطی که ممکن است مدیریت تمام عوامل خطرآفرین غیر ممکن باشد، مصرف برخی مواد غذایی و نوشیدنی ها می تواند به محافظت از سلامت کبد کمک کند.

قهوه

به نظر می رسد قهوه برای کبد مفید است زیرا در برابر مشکلاتی مانند بیماری کبد چرب از انسان محافظت می کند.

مطالعه ای که در سال 2013 در نشریه Liver International منتشر شد، به این نکته اشاره داشت که مصرف روزانه قهوه ممکن است به کاهش خطر بیماری مزمن کبد کمک کند. این کار ممکن است از کبد در برابر آسیب بیماری های دیگر مانند سرطان کبد نیز محافظت کند.

مطالعه ای دیگر که در سال 2014 در نشریه Journal of Clinical Gastroenterology منتشر شد، نشان داد که آثار محافظتی قهوه به واسطه تاثیرگذاری آن بر آنزیم های کبد است.

به نظر می رسد قهوه انباشت چربی در کبد را کاهش می دهد. همچنین، این نوشیدنی آنتی اکسیدان های محافظ در کبد را افزایش می دهد. ترکیب هایی در قهوه به آنزیم های کبد در دفع مواد سرطان‌زا کمک می کنند.

جو دوسر

مصرف جو دوسر روشی ساده برای افزودن فیبر به رژیم غذایی است. فیبر یک ابزار مهم برای گوارش است و فیبرهای خاص در جو دوسر ممکن است به طور ویژه برای کبد مفید باشند. جو دوسر و آرد جو دوسر سرشار از ترکیباتی به نام بتا گلوکان ها هستند.

مطالعه ای در سال 2017 که در نشریه International Journal of Molecular Sciences منتشر شد، نشان داد که بتا گلوکان ها از نظر بیولوژیکی در بدن بسیار فعال هستند. آنها به تنظیم شرایط سیستم ایمنی و مبارزه با التهاب کمک می کنند و ممکن است در مبارزه با دیابت و چاقی نیز مفید باشند.

همچنین، به نظر می رسد بتا گلوکان های موجود در جو دوسر مقدار چربی ذخیره شده در کبد را کاهش داده که می تواند به محافظت از کبد کمک کند. با این وجود، به مطالعات بیشتری برای تایید این شرایط نیاز است.

چای سبز

مطالعه ای در سال 2015 که در نشریه World Journal of Gastroenterology منتشر شد، نشان داد که چای سبز ممکن است به کاهش محتوای چربی کلی، مبارزه با استرس اکسیداتیو، و کاهش نشانه های دیگر بیماری کبد چرب غیرالکلی کمک کند.

سیر

افزودن سیر به رژیم غذایی ممکن است به تحریک کبد کمک کند. مطالعه ای در سال 2016 که در نشریه Advanced Biomedical Research منتشر شد، نشان داد که مصرف سیر وزن بدن و محتوای چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی را بدون ایجاد تغییر در توده بدنی بدون چربی کاهش داده است. اضافه وزن یا چاقی از عواملی است که می تواند به بروز بیماری کبد چرب غیر الکلی منجر شود.

توت ها

بسیاری از توت های تیره مانند بلوبری، تمشک و کرنبری حاوی آنتی اکسیدان هایی به نام پلی فنول ها هستند که ممکن است به محافظت از کبد در برابر آسیب کمک کنند.

مطالعه ای که در نشریه World Journal of Gastroenterology منتشر شد، نشان داد که مصرف منظم توت ها ممکن است به تحریک و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.

انگور

مطالعه ای که در نشریه World Journal of Gastroenterology منتشر شد، نشان داد که انگورها، آب انگور، و دانه های انگور سرشار از آنتی اکسیدان هایی هستند که ممکن است با کاهش التهاب به پیشگیری از آسیب دیدن کبد کمک کنند.

مصرف میوه کامل روشی ساده برای افزودن این ترکیبات قوی به رژیم غذایی است. مکمل عصاره دانه انگور نیز ممکن است آنتی اکسیدان های لازم را در اختیار بدن قرار دهد.

گریپ فروت

گریپ فروت حاوی دو آنتی اکسیدان مهم به نام های نارینجین و نارینجنین است. این دو آنتی اکسیدان ممکن است به محافظت از کبد در برابر آسیب از طریق کاهش التهاب و محافظت از سلول های کبدی کمک کنند.

همچنین این آنتی اکسیدان ها ممکن است انباشت چربی در کبد را کاهش داده و میزان آنزیم های چربی سوز را افزایش دهند. از این رو، گریپ فروت می تواند ابزاری مفید برای مبارزه با بیماری کبد چرب غیر الکلی باشد.

گلابی خاردار کاکتوس

میوه و آب گلابی خاردار کاکتوس ممکن است برای سلامت کبد مفید باشند. ترکیباتی در این میوه وجود دارند که ممکن است به محافظت از کبد کمک کنند.

بیشتر مطالعات جدید بر عصاره هایی که از این میوه به دست می آیند، متمرکز بوده اند، از این رو، به مطالعات بیشتری با تمرکز بر میوه و آب گلابی خاردار کاکتوس نیاز است.

مواد غذایی گیاهی

مطالعه ای در سال 2015 که در نشریه Evidence-based Complementary and Alternative Medicine منتشر شد، نشان داد که تعداد زیادی از مواد غذایی گیاهی ممکن است برای کبد مفید باشند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– آووکادو

– موز

– جو

– چغندر و آب چغندر

– بروکلی

– برنج قهوه ای

– هویج

– انجیر

– سبزی های برگدار مانند کیل و کولارد

– لیمو ترش

– پاپایا

– هندوانه

مردم باید این مواد غذایی را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی کامل و متعادل مصرف کنند.

ماهی چرب

مصرف ماهی های چرب و مکمل های روغن ماهی ممکن است به کاهش اثر بیماری هایی مانند بیماری کبد چرب غیر الکلی کمک کنند.

ماهی های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 هستند که چربی هایی مفید محسوب شده و به کاهش التهاب کمک می کنند. این چربی ها ممکن است به ویژه برای کبد مفید باشند زیرا از انباشت چربی های اضافه پیشگیری کرده و سطوح مناسب آنزیمی را در کبد حفظ می کنند.

مصرف دو وعده یا بیشتر ماهی چرب در هفته توصیه شده است. اگر علاقه ای به مصرف ماهی ندارید می توانید مصرف روزانه مکمل روغن ماهی را مد نظر قرار دهید.

مغزدانه ها

مصرف مغزدانه ها ممکن است روش ساده دیگری برای حفظ سلامت کبد و محافظت در برابر بیماری کبد چرب غیر الکلی باشد. مغزدانه ها به طور کلی حاوی اسیدهای چرب غیراشباع، ویتامین E، و آنتی اکسیدان ها هستند. این ترکیبات ممکن است به پیشگیری از بیماری کبد چرب غیر الکلی و همچنین کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک کنند.

مصرف روزانه یک مشت از مغزدانه ها مانند گردو یا بادام ممکن است به حفظ سلامت کبد کمک کند. البته در مصرف آنها نباید زیاده‌روی کرد زیر از محتوای کالری بالایی برخوردار هستند.

روغن زیتون

مصرف بیش از حد چربی برای کبد خوب نیست، اما برخی چربی ها می توانند به این اندام کمک کنند. افزودن روغن زیتون به رژیم غذایی ممکن است به کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد کبد کمک کند. روغن زیتون سرشار از اسیدهای چرب غیر اشباع است.

غذاهایی که باید از آنها پرهیز کرد

به طور کلی، یک رژیم غذایی متعادل به حفظ سلامت کبد کمک می کند. با این وجود، برخی مواد و گروه های غذایی وجود دارند که پردازش آنها برای کبد دشوارتر است. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

غذاهای چرب: این دسته شامل غذاهای سرخ شده، فست فودها، و بسیاری از غذاهای رستورانی می شود. اسنک ها، چیپس ها و مغزدانه های بسته بندی شده می توانند سرشار از چربی ها باشند.

غذاهای نشاسته ای: این دسته شامل نان ها، پاستا، کیک ها یا محصولات پخته می شود.

شکر: کاهش مصرف شکر و مواد غذایی شیرین مانند آبنبات ها، محصولات پخته و غلات صبحانه ممکن است به کاهش استرس در کبد کمک کند.

نمک: کاهش مصرف یا پرهیز از گوشت ها یا سبزیجات کنسروی و گوشت های فرآوری شده، مانند سوسیس و کالباس، می تواند روشی ساده برای کاهش مصرف نمک باشد.

الکل: الکل یکی از موادی است که می تواند به شدت به کبد آسیب وارد کند و هر فردی که در پی بهبود سلامت کبد خود است باید از آن پرهیز کند.

 منبع: عصرایران