چرا خرگوشهای اهلی از انسان فرار نمیکنند؟
موبنا – تا به حال دقت کردهاید که چرا وقتی به یک خرگوش وحشی نزدیک میشوید با نهایت سرعت خود فرار میکند و در مقابل وقتی به سمت خرگوش خانگی میروید هیچ حرکتی نمیکند و ترجیح میدهد او را در آغوش بگیرید؟ نتایج حاصل از یک مطالعه جدید نشان میدهد اهلی کردن ممکن است سرعت تغییرات در مغز خرگوشها را افزایش دهد و به احتمال قوی دیگر حیوانات نیز بر اساس همین فرآیند و تغییرات بیولوژیکی در مغز خود سعی میکنند با محیط جدید و شرایط انسانی سازگار شوند.
«مارسل سانچز-ویلاگرا» مدیر گروه زیستشناسی دانشگاه زوریخ در سوئیس در این خصوص گفت مطالعه جدید به آنها درک جدید از نحوه اهلی شدن حیوانات را نشان داده است و عوامل فیزیولوژیک جدید و تاثیرگذار را روی مغز حیوانات نشان میدهد. او که مدیریت گروه تحقیقاتی را برعهده داشت به همراه «لِیف اندرسون» از دانشگاه اوپسالای سوئد و با همکاری دانشگاه آمریکایی تگزاس تحقیقات خود را پیش برد. محققان هم اکنون به این نتیجه رسیدهاند که فرآیند اهلی کردن منجر به تغییر در ساختار مغز میشود و اجازه میدهد خرگوشها در اطراف انسان کمتر عصبی شوند. این متخصص زیست شناسی به همراه همکارانش برای اثبات نظریههای موجود از مغز هشت خرگوش وحشی و هشت خرگوش اهلی اسکنهای MRI تهیه کردند و نتایج حاصل از آن را با یکدیگر مورد مقایسه قرار دادند.
گروه تحقیقاتی متوجه شد منطقهای در مغز به نام «آمیگدال» که ترس و اضطراب را کنترل میکند، در خرگوشهای اهلی شده ۱۰ درصد کوچکتر از خرگوشهای وحشی است. در این میان ناحیه کورتکس در قسمت پیشانی مغز که کنترل واکنش به ترس و رفتارهای پرخاگشرایانه را کنترل میکند در خرگوشهای خانگی و اهلی شده ۱۱ درصد بزرگتر است. محققان همچنین به این نتیجه رسیدند که مغز خرگوشهای خانگی کمتر از نوع وحشی آن میتواند اطلاعات مربوط به مبارزه یا پاسخهای در مقابل حمله را پردازش کند. زیرا بخش مربوط به پردازش این اطلاعات در مغز آنها کوچکتر است. زمانی که یک خرگوش وحشی موقعیت خود را در خطر میبیند، ترحشات مغزی آن باعث میشود با سرعت بالاتر از شرایط بگریزد و همین مسئله باعث میشود از الگوهای ترس بیشتر بیاموزد. این اتفاق در خرگوشهای اهلی شده مشاهده نمیشود.
تغییرات مذکور در مغز باعث میشود بروز برخی احساسات از جمله ترس و پرخاش در خرگوش های اهلی کمتر دیده شود و بنابراین خرگوشهای خانگی را معمولا با رفتار مودبانه مشاهده میکنیم. محققان این نتایج را امروز در آخرین شماره از نشریه «مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا» به چاپ رساندند.
دکتر اندرسون میگوید تغییرات معمولا در شکل مغز حیوانات اهلی شده صورت میگیرد. زیرا آنها با فشارهای مشابه همتایان وحشی خود مواجه نیستند. زمانی که خرگوشهای خانگی را پرورش میدهیم، این مسئله را باید توجه داشته باشیم که آنها از نظر ژنتیکی و ساختار مغزی در طول زمان با تفاوتهای فراوان مواجه شدهاند و بنابراین اگر خرگوش اهلی شده در طبیعت رها شود، نمیتواند مشابه خرگوشهای وحشی زندگی خود را به آن صورت دنبال کند. رفتارهای مربوط به ترس و پرخاش برای زنده ماندن در طبیعت از جمله اتفاقاتی است که در غالب حیوانات وجود دارد و خرگوشهای اهلی شده فاقد این رفتارها هستند. با توجه به اینکه خرگوشهای وحشی به صورت دایم در شرایط مشابه قرار میگیرند و میبایست عکس العملهای مربوط به ترس را نشان دهند، خرگوشهای اهلی فشارهای مشابه را ندارند. این خرگوشها در محیطی تکامل یافتهاند که تحت سلطه انسان بوده است و به همین خاطر غذا و پناهگاه همواره در اختیار آنها بوده است تا نیاز نداشته باشند از حواس مذکور برای زنده ماندن خود استفاده کنند.
دکتر سانچز-ویلاگرا توضیح داد هر مطالعه مشابهی که حیوانات اهلی و وحشی را مقایسه کرده باشد این واقعیت را نشان میدهد که ساختار مغزی آنها با یکدیگر متفاوت است. با این وجود گروه تحقیقاتی اندرسون بر این باور است که برای انتشار نتایج قطعیتر نیازبه مطالعات بیشتر دارد.