چطور خودمان در خانه فلفل بكاريم؟
فلفل زينتي از آن دست گياهان تزئيني است كه افراد زيادي علاقه دارند يك بوته كوچك و خوش آب و رنگ آن را در خانه داشته باشند. اين گياه اگرچه قد و قواره‌اي كوچك دارد و رشدش محدود است اما هرازچندگاهي با شكوفه‌هاي ريز صورتي و سفيدش كاملا هيجان زده‌تان مي‌كند. شكوفه‌هايي كه در كمتر از سه تا چهار هفته به فلفل‌هاي كوچك و رنگي تبديل مي‌شوند. اگر دوست داريد شما هم تجربه داشتن يك فلفل زينتي را در خانه و آشپزخانه نقلي‌تان داشته باشيد و هم از كاشت و برداشت اين فلفل‌هاي رنگي لذت ببريد و آن را چاشني غذاهاي‌تان كنيد با ما همراه باشيد تا زير و بم نگهداري از اين فلفل‌هاي زيبا و رنگي را براي‌تان بگوييم.
فلفل زينتي در اصل بومي كشورهاي آمريكاي لاتين است اما به خاطر‌سازگاري با آب و هواي مناطق مختلف به راحتي مي‌توان در مناطق ديگر آن را پرورش داد. در ايران از اين گياه داخل منازل استفاده و از آن به عنوان يك گياه زينتي آپارتماني ياد مي‌شود. پرورش اين گياه يك ساله بوده و از جمله گياهاني است كه تنوع رنگي مختلفي دارد. فلفل زينتي معمولا تا 50 سانتي متر رشد مي‌كند و مدت زماني كه صرف ميوه‌دهي‌اش مي‌شود، پنج تا شش هفته است. اين گياه زيبا در رنگ‌هاي سبز، بنفش، سفيد، قرمز، نارنجي، زرد و قهوه‌اي وجود دارد و در فواصل رشدش تا كامل شدن ميوه اين تنوع رنگي را تجربه مي‌كند.
اگر مي‌خواهيد به جاي خريد يك گلدان فلفل از گلخانه خودتان در خانه از صفر تا صد كاشت و ميوه دادن فلفل زينتي را تجربه كنيد تا زمستان بايد صبر كنيد. براي تهيه نشا فلفل بايد در دوماه پاياني سال دست به كار شويد. بذر آن را تهيه كنيد و آنها را بكاريد. بعد از كاشت بذرها آنها را در محيطي پر نور قرار دهيد و مراقب باشيد كه دماي هوا را كنترل كنيد، نبايد محيط پيرامون بذرها سرد باشد. دماي 25 درجه براي آنها ايده‌آل است. همواره سعي كنيد خاك فلفل‌هاي زينتي كاشته شده را مرطوب نگه داريد. بهترين كار استفاده از اسپري‌پاش است. بعد از چند هفته گياه جوانه مي‌زند و سر از خاك بيرون مي‌آورد. نگران نباشيد، مي‌توانيد چند بذر را كنار هم بكاريد اما نبايد فراموش كنيد كه بعد از جوانه زدن با دقت آنها را به گلدان بزرگ‌تر منتقل كنيد و مراقب باشيد كه ريشه گياه هوا نگيرد. براي اين كار ريشه و خاك اطرافش را با هم از گلداني به گلدان ديگر منتقل كنيد.
بيماري‌هاي فلفل زينتي را بشناسيد
• اگر گياه فلفل زينتي شما برگهاي پرپشتي دارد اما گل نمي‌دهد، گلدانش را كوچك‌تر كنيد تا شاهد گل دادن و ميوه‌دادنش باشيد.
• اگر فلفل‌ها زرد و سفيد باقي ماندند و برخلاف انتظارتان قرمز نشدند بايد نور محيط گياه را بيشتر كنيد. آن را به پنجره نزديك كنيد و اجازه دهيد از نور غيرمستقيم خورشيد استفاده كند.
• در شرايطي كه گياه‌تان رشد خوبي دارد و شاخه‌هايش خوب بزرگ و بلند شده اما اين افزايش قد به قاعده نيست و احساس مي‌كنيد بوته فلفل زينتي بد شكل شود، بهتر است آن را به محيطي منتقل كنيد كه چند درجه خنك‌تر باشد. مي‌توانيد در فصل بهار چند سانتي متر از نوك شاخه‌ها را كوتاه كنيد.
• اگرگياه برگ‌ريزي زيادي دارد و برگ‌هايش زرد و خشك مي‌شوند بايد دماي هوا را كنترل كنيد. حتما گياه در منطقه بسيار گرمي از خانه قرار دارد. جاي آن را عوض كنيد و آب‌پاشي روزانه را فراموش نكنيد.
• اگر رشد گياه‌تان به اندازه نيست و فكر مي‌كنيد کاملا متوقف شده بايد گياه را در محيطي گرم‌تر با دمايي نزديك به 25 درجه قرار دهيد.
فلفل زينتي در خانه
اگر فلفل‌هاي قرمز و نارنجي مي‌خواهيد…
گاهي ديده مي‌شود كه گياه با وجود تازگي و طراوتي كه دارد گل نمي‌دهد و ميوه‌اي توليد نمي‌كند. در اين شرايط توصيه كارشناسان اين است كه گياه‌تان را به يك گلدان كوچك‌تر انتقال دهيد. گاهي بزرگي گلدان موجب مي‌شود ريشه‌هاي گياه از هم دور شوند در حالي كه فلفل زينتي از آن دست گياهاني است كه دوست دارد ريشه‌هايش به هم تنيده و درهم باشد.
بنابراين بعد از جابه‌جاي گلدان به نور محيط توجه كنيد. اگر نور محيطي اين گياه خوب نباشد فلفل‌هايي كمرنگ و زرد رنگ نصيب‌تان مي‌شود. اگر فلفل‌هاي قرمز رنگ دوست داريد نبايد گلدان را از نور غيرمستقيم خورشيد محروم كنيد. فراموش نكنيد كه نور مستقيم خورشيد به ويژه در تابستان گياه را آزرده مي‌كند.
چقدر آب بدهيم؟
آبياري اين گياه در فصل‌هاي گرم سال بايد روزانه باشد اما بايد مراقب باشيد كه به اندازه آن را آب دهيد. هرگاه احساس كرديد خاك گلدان بيش از اندازه خيس و باتلاقي شده بايد نگران سلامت گياه باشيد اما در شرايطي كه گياه گل داده و كم كم به فصل ميوه‌دهي نزديك مي‌شود؛ هر يك هفته يك بار آن را آب دهيد. رطوبت گياه خيلي مهم است. با آبپاش هر روز آن را مرطوب كنيد و غبار روي آن را بگيريد. غباري كه روي گياه تشكيل می‌شود، مي‌تواند استعداد آن را براي ابتلا به آفت بيشتر كند. مي‌توانيد براي تميز كردن برگ‌ها از دستمال مرطوب هم استفاده كنيد اما بايد اين كار را با آرامش انجام دهيد. هرگز از مواد شيميايي براي تميز كردن برگ‌ها استفاده نكنيد.
فراموش نكنيد
نگهداري و مراقبت از فلفل زينتي داخل آپارتمان يا درون باغچه در حياط اگر چه فضاي محيط پيرامون را بسيار جذاب و زيبا مي‌كند اما بايد مراقب باشيد كه اگر در خانه كودك خردسالي داريد، او را از دست زدن يا چشيدن ميوه‌ها پرهيز دهيد. شكوفه‌هاي رنگي و ميوه خوش آب و رنگ اين گياه براي بچه‌ها جذاب است و آنها را به خود جذب مي‌كند.
چطور از اين گياه مراقبت كنيد؟
دماي هوا براي حفظ سلامتي و نشاط فلفل زينتي بسيار مهم است. بنابراين بهتر است اين گلدان را در دماي خانه و دور از مسير و جريان هواي خنك كولر يا فن قرار دهيد. در تابستان كه هوا كمي گرم‌تر است، مي‌توانید براي مدت زماني محدود روزها اول وقت گياه را در هواي آزاد بگذاريد اما گرماي زياد هم آفتي است كه فلفل‌هاي‌تان را بيمار مي‌كند. رطوبت خاك و تقويت آن شرط زنده ماندن فلفل‌هاست. اگر خاك آن را مرطوب نگه داريد و به موقع خاك آن را تغذيه كنيد، بعد از مدتي كوتاه فلفل‌هايی خوش و آب و رنگ خواهيد داشت.
فلفل زينتي خوراكي يا سمي؟
فلفل‌هاي زينتي در شرايطي كه رسيده و خوش آب و رنگ شدند، خوراكي هستند. از ميوه اين گياه براي تهيه غذا مي‌توان استفاده كرد. البته بيشتر مردم آمريكاي لاتين در غذاهاي‌شان از اين گياه استفاده مي‌كنند وما در ايران از آن به عنوان چاشني و طعم‌دهنده غذا استفاده مي‌كنيم. فقط بايد مراقب باشيد هنگام نگهداري از اين گياه در صورتي كه نياز به استفاده از آفت‌كش يا سم شديد، ميوه آن را فراموش كنيد و تنها از آن براي زينت خانه استفاده كنيد مگر آنكه با مشورت يك متخصص و كارشناس باغباني از آفت‌كشي استاندارد استفاده كرده‌باشيد و ميزان مجاز آفت‌كش را براي گياه به كار برده باشيد.
آفت فلفل زينتي را كنترل كنيد
يكي از رايج‌ترين آفت‌هايي كه سراغ گياه فلفل زينتي مي‌آيد، كنه تار عنكبوتي است. اين كنه معمولا در شرايطي كه غبارروبي از برگ‌ها را فراموش كنيد و ميزان رطوبت مورد نياز گياه را تامين نكنيد، سراغش مي‌آيد. پس براي پيشگيري از اين شرايط هر روز با آبپاش و به‌طور ملايم گياه را مرطوب كنيد و غبار روي برگهاي آن را پاك كنيد.
يكي ديگر از مواردي كه گياه‌تان را بيمار مي‌كند، براق كننده‌هاي شيميايي است كه از آن براي پاك كردن و برق انداختن ميوه و برگهاي گياهان آپارتماني استفاده مي‌شود. بنابراین از اين براق‌كننده‌هاي شيميايي استفاده نكنيد. تماس اين مواد شيميايي با برگهاي فلفل زينتي موجب مي‌شود برگ‌ها به مرور سياه شوند و بريزند.