سیم‌کارت‌های کودک بازار جدید اپراتورها
در واقع با افزایش تمایل کودکان و نوجوانان به استفاده از موبایل و تبلت، نگرانی‌هایی از آسیب‌های حضور فرزندان در فضای مجازی ایجاد شده است. به دنبال این نگرانی زمستان سال گذشته وزارت ارتباطات برای صیانت از کودکان و نوجوانان در برابر خدمات نسل‌های سوم و بالاتر تلفن همراه، اپراتورها را مکلف به ارائه سیم‌کارت‌های کودک و نوجوان کرد. حالا هم خبرهای رسیده حکایت از عرضه این سیم‌کارت‌ها توسط اپراتور اول و سوم کشور دارد.
راهی برای کاهش نگرانی؟
در زمانی نه چندان دور سیم‌کارت‌های تلفن همراه تنها برای مواردی مانند برقراری تماس یا درنهایت ارسال پیامک کاربرد داشتند، اما اکنون به واسطه ورود اپراتورها به عرصه ارائه اینترنت پرسرعت دیگر شیوه استفاده از تلفن همراه متحول شده و در بسیاری از موارد استفاده از اینترنت برای مشترکان از کارکردهای قدیمی سیمکارت پیشی می‌گیرد. در چنین شرایطی طبیعی است دسترسی کودکان و نوجوانان به سیم‌کارت‌های معمول می‌تواند نگرانی‌هایی در میان والدین آنها ایجاد کند. این نگرانی‌ها در حالی ادامه دارد که به دلیل وجود کاربردهای آموزشی، فرهنگی و سرگرمی نمی‌توان استفاده سنین پایین‌تر از ابزارهای ارتباطی را به طور کامل نفی کرد.
بر همین اساس، چند ماهی پس از ورود اپراتورهای غالب کشور به عرصه ارائه خدمات 3G و 4G، سازمان تنظیم مقررات ارتباطات به عنوان بخش قانون‌گذار وزارت ارتباطات اپراتورهای ارتباطی را ملزم کرد ظرف مدت 6 ماه به ارائه سیم‌کارت‌های مخصو ص برای کودکان و نوجوانان بپردازند.
در واقع کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در دی‌ماه 93 با مصوبه‌ای اپراتورهای تلفن همراه را از فروش سیمکارت به افراد زیر 18 سال منع کرد. همچنین براساس این مصوبه، اپراتورها موظف به ارائه سیمکارت کودک با اعمال محدودیت در دسترسی به دیتای نسل‌های 3 و 4 برای قشر آسیب‌پذیر کودک و نوجوان شدند. به این ترتیب به اپراتورها 6 ماه پس از ابلاغ مصوبه فرصت داده شد تا طرح پیشنهادی خود را ارائه دهند.
بر این اساس اپراتورها موظف هستند خدمات تلفن همراه را با قابلیت اعمال برخی مدیریت‌ها برای استفاده کودک و نوجوان برای یک یا چند دسته از خدمات تلفن همراه نظیر صوت، تلفن تصویری، پیام کوتاه، پیام چندرسانه‌ای و اینترنت یا اضافه کردن برخی قابلیت‌ها چون امکان تماس خانوادگی یا گروهی براساس درخواست مشترک فراهم کنند.
در این زمینه به اپراتورها یادآوری شده که در سیم‌کارت‌های جدید لازم است نحوه نظارت، هدایت و کنترل کودکان توسط اولیای خانواده‌ها، تماس با کدهای خدماتی اضطراری از قبیل 123 و 110 در صورت مواجهه با ناهنجاری‌های فرهنگی و اجتماعی و همچنین ترویج اخلاق و آداب استفاده مسوولانه و شرعی از خدمات و محصولات موبایل باند پهن در راستای رعایت حقوق شهروندی دیده شود.
هفته گذشته معاون صدور مجوز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در این باره با اشاره به تاکیدات صورت گرفته برای عدم مجوز خرید و فروش سیمکارت به افراد کمتر از 18 سال اظهار کرد: مسوولیت هر سیمکارت به عهده فردی است که سیمکارت به نام او به ثبت رسیده باشد.
صادق عباسی شاهکوه همچنین گفته بود: اپراتورهای موبایل باید در سیم‌کارت‌های مختص کودکان و نوجوانان، ویژگی‌هایی تعبیه کنند که والدین براساس نیاز فرزندان خود این سیم‌کارت‌ها را تهیه کرده و در اختیار فرزندانشان بگذارند. همچنین براساس این طرح، اپراتورها می‌توانند بخشی از شماره‌های قابل واگذاری خود را به کودکان و نوجوانان اختصاص دهند. اما در مقابل، مشترکان تلفن همراه باند پهن برای این رده سنی نیز دارای مسوولیت‌هایی نظیر حقوقی و مالی خواهند بود. براین اساس مشترکان موظف هستند در صورت فراهم‌سازی امکان استفاده از خدمات تلفن همراه باند پهن موبایل برای فرزندان کودک و نوجوان خود، مسوولیت کاربرد را بپذیرند و بر خدمات‌گیری کودک و نوجوان خود نظارت فعال داشته باشند.
حال در شرایطی که مدت 6 ماه از این مصوبه به اپراتورها برای ارائه این سیم‌کارت‌ها می‌گذرد، خبرها از شروع به فعالیت سیمکارت کودک از سوی اپراتور اول و سوم همراه حکایت دارد.
«درسا» سیمکارت کودک همراه اول
10 اردیبهشت ماه، در مراسم بهره‌برداری از خدمات و توسعه شبکه پهن باند استان قم با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر ارتباطات و مدیران عامل دو اپراتور همراه اول و رایتل، همراه اول اقدام به ارائه سیمکارت کودک کرد. به گزارش روابط عمومی شرکت ارتباطات سیار، وحید صدوقی مدیرعامل شرکت ارتباطات سیار ایران درباره ویژگی‌های این سیمکارت می‌گوید: در پی مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی برای ارائه خدمات ویژه اپراتورها به کودکان و نوجوانان، همراه اول با تکیه بر توان داخلی سیمکارت کودک خود را با نام تجاری «درسا» ارائه کرده است که یک نوع زیست‌بوم مجازی خانواده است. این سیمکارت از کودکان، نوجوانان و حریم خانواده در مقابل خطرات فضای مجازی محافظت می‌کند و به والدین اجازه می‌دهد بر فرزندان نظارت داشته باشند.
وی با بیان اینکه با سیمکارت کودک، امکان مکالمه و ارسال پیامک وجود ندارد، افزود: کودکان از طریق درسا می‌توانند شبکه‌های تلویزیونی را مشاهده کنند، بازی‌های مناسب سن خود را داشته باشند و Appهای مورد نیاز خود را از بازار بخرند. همچنین والدین می‌توانند با نرم‌افزار «درسابان» که امکان نصب روی گوشی والدین و کودک را دارد، نحوه استفاده کودک خود را از تلفن همراه کاملا کنترل کنند.
قیمت این سیمکارت 4750 تومان است و قرار است از امروز سیم‌کارت‌های کودک از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای همراه اول عرضه
شوند.
ایرانسل در آینده، رایتل در حال واگذاری
در این زمینه هنوز اعلامی از سوی اپراتور دوم تلفن همراه درباره ارائه سیمکارت کودک نشده است؛ اما به گزارش خبرگزاری فارس،یک مقام مسوول دولتی با اشاره به الزام سه اپراتور برای ارائه سیمکارت ویژه کودک، یادآور شده که ایرانسل نیز به زودی این کار را انجام خواهد داد. اپراتور سوم تلفن همراه نیز با ارائه یک سیمکارت اعتباری ویژه کودکان تلاش کرده تا نگرانی حضور کودکان در فضاهای مجازی تایید نشده را از بین ببرد. با این سیمکارت از طریق دسترسی کنترل شده کودک به دیتای موبایل، تنها امکان استفاده از وب‌سایت‌های ویژه کودکان شامل کافه رایتل (کارتون و انیمیشن تلویزیونی)، آپارات کودک (مجموعه‌ای از کارتون‌های ایرانی و خارجی مورد تایید وزارت ارشاد)، نبات (مجموعه داستان، بازی و سرگرمی)، برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن) نبات و شبکه پویا صدا و سیما فراهم است. این سیمکارت امکان مکالمه و ارسال پیامک ندارد. سیمکارت کودک رایتل در دو بسته سنی 3 تا 6 سال و 7 تا 12 سال تهیه شده است که تفاوت آنها در محتوای مجله نبات است. سیمکارت کودک رایتل در قالب بسته‌بندی دوگانه (شامل یک سیمکارت کودک و یک سیمکارت والدین با امکان کنترل سیمکارت کودک) عرضه شده است.
هم‌اکنون سیمکارت کودک رایتل به همراه مجله محتوایی نبات با امتیازهای دیگری به قیمت 10 هزار تومان به فروش می‌رسد و قرار است فروش مستقل سیمکارت نیز در آینده نزدیک آغاز شود. همچنین مجید صدری، مدیرعامل رایتل اعلام کرده که به دنبال تسری این سرویس به حوزه‌های دیگر از جمله سیمکارت دانش‌آموز است، زیرا سرویس قبلی ویژه دانشجو با نام رای‌درس موفقیت چشمگیری برای اپراتور داشته است.
اکنون شرایط لازم برای کاهش خطرات حضور کودکان و نوجوانان در فضای مجازی مهیا شده و گذشت زمان کاستی‌ها و نواقص احتمالی این طرح را تا رسیدن به وضعیت مطلوب مشخص خواهد کرد. باید دید در نهایت این سرویس می‌تواند با برخورداری از اقبال عمومی، به نگرانی‌های والدین از خطرات حضور فرزندان در فضای مجازی همراه پاسخ دهد؟
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد