اقدامات وزارت نفت برای تأمین گاز زمستان

اخبار بازار ایران – سال گذشته تأمین گاز برای مصرف مردم و صنایع به سختی انجام شد با این حال دولت موفق شد بدون قطع کردن مصرف عمومی مردم زمستان را سپری کند، اما در سال گذشته بسیاری از صنایع از قطع گاز گله داشتند زیرا بسیاری از شرکت‌های تولیدی مجبور به جیره بندی یا قطع مصرف گاز شدند، امسال اما دولت سعی دارد با اقدامات جدید از ضرر مالی به صنایع جلوگیری کند، از مهمترین آنها می‌توان به افزایش سوآپ گاز و امضای قرارداد واردت گاز از ترکمنستان و بهره برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی نام برد.

برداشت ۷ میلیون و نیم متر مکعبی گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی

سال جاری با بهره برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی بخشی از ناترازی گاز جبران می‌شود. به گفته محمد حسین متجلی مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، فاز ۱۱ پارس جنوبی را به‌عنوان آخرین طرح از فازهای توسعه‌ای میدان گازی پارس جنوبی است و تاکنون ۴ حلقه چاه فاز ۱۱ پارس جنوبی حفاری شده که ۳ حلقه چاه آن با تولید ۷.۲ میلیون مترمکعب در روز وارد مدار بهره‌برداری شده است.

از سکوی ۱۱A فاز ۱۱ پارس جنوبی بیش از ۲۸ میلیون مترمکعب در روز گاز تولید می‌شود و با بهره‌برداری از این سکو در مجموع تولید گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی به ۵۶ میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت، جالب است بدانید در حال حاضر ۷.۲ میلیون مترمکعب در روز تولید می‌شود و با بهره برداری از فاز جدید ۸ برابر امروز گاز تولید خواهد شد.

افزایش سوآپ و انعقاد واردات گاز از ترکمنستان

به گفته وزیر نفت، به‌زودی قرارداد واردات گاز ایران از ترکمنستان امضا می‌شود که بر اساس آن ایران از همین ماه (خرداد) واردات گاز را آغاز می‌کند. ترکمنستان چهارمین کشور دارنده منابع گازی جهان است و ایران هم ظرفیت دریافت روزانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب گاز را به‌منظور واردات و انتقال در مرزهای خود دارد.

به گفته اوجی ایران می‌خواهد سهم تجارت گازی (سوآپ، ترانزیت، خرید و فروش) خود در منطقه را افزایش دهد، این موضوع می‌تواند برای هر دو کشور مزایای زیادی به همراه داشته باشد. اگرچه سوآپ گاز از ۵ میلیون متر مکعب به ۱۰ میلیون متر مکعب افزایش پیدا کرده است اما هنوز اطلاعات دقیقی از واردات گاز از این کشور وجود ندارد.

ذخیره سازی گاز از سر گرفته شد

ذخیره سازی گاز یکی از بهترین و به صرفه ترین اقدامات در حوزه انرژی است، می‌توان گاز را در فصل بهار و تابستان در مخازن ذخیره کرده تا در فصل سرما کشور به مشکل نخورد.

سرمای بی سابقه سال گذشته باعث شد پروژه‌های ذخیره سازی گاز احیا شوند تا به عنوان یکی از راهکارهای مناسب برای جبران ناترازی گاز با هدف افزایش انعطاف و پایداری شبکه انتقال گاز در دستورکار قرار بگیرند.

فرشید خیبری مدیرعامل شرکت نفت و گاز شرق اوایل مهر ماه در رابطه با توان تولید این شرکت و دارا بودن بزرگترین مخزن ذخیره سازی گاز گفته بود: «شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق با توان تولید بیش از ۶۲ میلیون متر مکعب در روز نقش مهمی در تأمین انرژی شرق و شمال شرق کشور را به عهده دارد. همچنین این شرکت دارای بزرگترین تأسیسات ذخیره سازی گاز طبیعی با ظرفیت بیش از دو میلیارد متر مکعب و توان بازتولید ۲۰ میلیون متر مکعب در روز در ماه‌های سرد سال است.»

مهدی حیدری مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در رابطه میزان تولید فعلی این شرکت خاطرنشان کرد: هم اکنون با در اختیار داشتن ۲۷ میدانی نفتی و گازی معادل ۳۷ مخزن روزانه ۲۰۰ هزار بشکه نفت و میعانات گازی و ۲۴۵ میلیون متر مکعب گاز تولید می‌شود.

به گفته مسئولان وزارت نفت، ذخیره سازی گاز طبیعی یکی از اولویت‌های اصلی وزارت نفت به شمار می‌رود و با توجه به شرایط و ظرفیت مناسب مخزن شوریجه D ، این مخزن به عنوان بزرگترین مخزن ذخیره سازی گاز طبیعی در کشور محسوب می‌شود که هشت ماه نخست سال روزانه به طور میانگین بیش از ۱۲ میلیون متر مکعب گاز به این مخزن تزریق و در چهار ماه سرد سال امکان برداشت روزانه تا ۱۸ میلیون متر مکعب فراهم است.

البته علی منتصری مدیر عامل شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی در جلسه پیش بینی بهره دهی چاه‌های این شرکت برای نیمه دوم امسال از تولید تجمعی ۱۸/۲۹ میلیارد متر مکعب در شش ماه اول امسال خبر داده بود و اضافه کرده بود: در شش ماه گذشته از ۲۰۸ چاه گازی و ۱۰ چاه فعال نفتی شرکت روزانه ۹۸ میلیون متر مکعب گاز و حدود پنج هزار بشکه نفت در روز برداشت شده است که تولید تجمعی نفت در این مدت به ۹۰۸ هزار بشکه رسید. سهم مناطق عملیاتی در تولید تجمعی گاز در شش ماه اول امسال را شامل تولید ۴۸ درصدی از منطقه عملیاتی پارسیان، ۲۴ درصد از منطقه عملیاتی نار و کنگان، ۲۴ درصد از منطقه عملیاتی آغار و دالان و تولید چهار درصدی از منطقه سرخون می‌شود.

در زمستان سال ۱۴۰۲ توان تولید شرکت زاگرس جنوبی به ۱۶۶ میلیون متر مکعب در روز افزایش پیدا خواهد کرد که این افزایش مربوط به تولید ۷ میلیون متر مکعب در روز از طرح زود هنگام میادین آغار و دی است.

رینگ شرقی تکمیل می‌شود

موضوع دیگری که برای جلوگیری از ناترازی گاز در سال جاری در نظر گرفته شده است، طراحی، احداث و بهره‌برداری از طرح‌های زیرساختی مهم نظیر ایستگاه‌های تقویت فشار و خطوط انتقال گاز است که زمینه افزایش پایداری، انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری شبکه انتقال گاز و همچنین حجم ذخایر خطوط انتقال گاز را به میزان قابل‌توجهی افزایش خواهد داد.

علاوه بر این تمهیدات در سال جاری تقویت و تکمیل شبکه گاز در رینگ شرقی کشور هم در حال اجراست و به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد. به طوری که رضا نوشادی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران چندی پیش از پیشرفت ۷۰ درصدی این پروژه سخن به میان آورده بود و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران برای بهره برداری آن تا آغاز زمستان ابراز امیدواری کرده بود.

به گفته نوشادی این پروژه از جمله پروژه‌های اولویت‌دار صنعت گاز است که در مراحل پایانی است، زیرا مراحل طراحی، مناقصه، شناخت پیمانکار و امضای قرارداد آن در مدت زمان یک ماه انجام شد و اکنون که در هشتمین ماه اجرای آن هستیم از ۷۰ درصد پیشرفت عبور کرده که رکوردی در این زمینه است.

این پروژه ۳۶ اینچ از منطقه دوراهی دشتک در نزدیکی زابل آغاز می‌شود و تا شهر نهبندان در جنوب استان خراسان جنوبی ادامه دارد، مرحله دوم این پروژه نیز در دستور کار است تا خط لوله یادشده به شهر سربیشه برسد و با تکمیل رینگ شرقی شبکه گاز کشور، بی‌شک دیگر شاهد افت فشار گاز در فصل سرد سال در خراسان جنوبی نخواهیم بود. با انجام این پروژه زمینه تبادل دوجانبه گاز بین شبکه گاز شمال شرق و جنوب شرق کشور مهیا می‌شود.

تغییر قراردادهای صنایع

اقدام دیگری که برای جبران ناترازی صنعت گاز انجام شده است عقد قراردادهای تأمین سوخت صنایع است که در این طرح تأمین سوخت صنایع به دو بخش ۸ و ۴ ماهه تقسیم می‌شود. در ۴ ماه پیک مصرف سال مقرر شده که صنایع مقدمات استفاده از سوخت دوم را فراهم کنند. البته در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ تحویل گاز به صنایع با رشد ۱۳ میلیارد مترمکعبی، از ۳۵ میلیارد به ۴۸ میلیارد مترمکعب رسید. علاوه بر آن صنایع این امکان را دارند که با مشارکت و سرمایه‌گذاری در طرح‌های ذخیره‌سازی روزمینی شرکت ملی گاز ایران، با هدف حمایت از بخش تولید، از مزایای این طرح نیز بهره‌مند شوند.

آمادگی شرکت ملی گاز برای ورود به زمستان

وزارت نفت و شرکت‌های تابعه برای زمستان ۱۴۰۲ تمهیدات خوبی را انجام داده تا کشور دچار مشکل جدی در این زمینه نشود اما به گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران هنوز ناترازی ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعبی گاز در کشور وجود دارد و باید علاوه بر افزایش تولید و ذخیره سازی و تبادل گاز، اقدامات اساسی برای کاهش مصرف خانگی و صنایع انجام داد تا مشکل ناترازی گاز از بین رود. برآوردها نشان می‌دهد بسیاری از صنایع بزرگ کشور مانند پتروشیمی با استهلاک و افزایش مصرف روبرو هستند و باید اقدامات اساسی جهت به روزرسانی دستگاه‌های خود انجام دهند تا بتوانند با مصرف انرژی کمتر محصول بیشتری تولید کنند.

منبع: مهر