چرخش مجلس در بودجه؟

اخبار بازار ایران – این اتفاق پس از آن رخ داد که میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه روز دوشنبه در کمیسیون تخصصی مجلس شرکت کرد و بر اساس توضیحاتی نمایندگان را قانع کرد که در جهت اعلام وصول لایحه بودجه بکوشند. امروز نیز نمایندگان قرار است در یک جلسه غیرعلنی درباره تقدم و تاخر بودجه و برنامه هفتم و حتی بررسی همزمان این دو به تصمیم‌گیری برسند. در این نشست برای ایجاد اجماع رای‌گیری انجام خواهد شد تا بودجه۱۴۰۲ از بلاتکلیفی بیرون بیاید.

 امروز در مجلس شورای اسلامی جلسه غیرعلنی برای بحث و تبادل‌نظر در خصوص برنامه هفتم و بودجه ۱۴۰۲ برگزار می‌شود. به نظر می‌رسد با توجه به نظرات متناقض نمایندگان مجلس در خصوص اینکه ابتدا لایحه بودجه ۱۴۰۲ بررسی شود یا برنامه هفتم؛ این جلسه تشکیل می‌شود تا تصمیم نهایی در این زمینه گرفته و مشخص شود که مجلس کدام لایحه را ابتدا بررسی می‌کند. از سوی دیگر یک عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از تفاهم مجلس و دولت برای بررسی همزمان برنامه و بودجه خبر داده است.

این درحالی است که نظر رئیس مجلس، بر لزوم ارائه برنامه هفتم از سوی دولت یا بررسی همزمان این دولایحه است و همین امر به مناقشه هم در میان نمایندگان مجلس و هم در میان دو قوه مقننه و مجریه تبدیل شده است. در حالی‌که پیش از این بسیاری از نمایندگان بر لزوم ارسال برنامه هفتم و بررسی با اولویت این لایحه در مجلس تاکید داشتند، اما حالا و بعد از جلسه‌ای که مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه با اعضای کمیسیون برنامه داشت، به نظر می‌رسد اکثریت نمایندگان با توجه به مصلحت کشور و زمان باقی مانده تا پایان سال بر لزوم بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ تاکید دارند. 

دولت نیز به دنبال بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ در مجلس است و تاکنون برای ارائه برنامه هفتم به مجلس تعلل کرده است. از سوی دیگر اگرچه دولتی‌ها خبر ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۲ به مجلس را رسانه‌ای کردند، اما آنچه دولت به مجلس ارائه کرده است، تنها احکام است و هنوز جداول لایحه بودجه ۱۴۰۲ را به مجلس نفرستاده است. بنابراین در عمل ادعای دولت مبنی بر ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۲ به مجلس با توجه به قوانین کشور صحت ندارد چون در هنگام ارائه بودجه از سوی دولت به مجلس هنوز اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس در خصوص بررسی دو مرحله‌ای بودجه به تایید شورای نگهبان نرسیده بود.

برداشت ۱۵۰ هزار میلیارد از صندوق توسعه

جبار کوچکی‌نژاد، عضو کمیسیون برنامه و بودجه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به جلسه کمیسیون برنامه با میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه گفت: جلسه آقای میرکاظمی با اعضای کمیسیون برنامه و بودجه بیشتر برای بررسی عملکرد دولت در بودجه ۱۴۰۱ بود. همچنین میرکاظمی در این جلسه اعلام کرد که دولت توانسته از مقام معظم رهبری اجازه بگیرد تا ۲۰ درصد صندوق توسعه ملی‌(حدود ۱۵۰ همت) را برای جبران بخشی از کسری بودجه برداشت کنند.

دولت ابتدا لایحه ۱۴۰۲ را به مجلس می‌فرستد

او ادامه داد: بحث حاشیه‌ای در زمان بررسی عملکرد دولت در بودجه ۱۴۰۱ مطرح شد که دولت برنامه را به مجلس ارائه می‌کند یا بودجه را. میرکاظمی اعلام کرد که ما لایحه بودجه ۱۴۰۲ را ابتدا به مجلس تقدیم می‌کنیم. این در حالی است که رئیس مجلس همچنان معتقد است که باید لایحه برنامه هفتم به مجلس ارائه شود. البته طبق قانون حق با رئیس مجلس است. بر اساس قانون دولت باید لایحه بودجه را تا ۱۵ آذرماه به مجلس ارائه می‌کرد و اگر هم بودجه را تا این زمان به مجلس ارائه نکند باید بودجه چند دوازدهم بدهد.

رای‌گیری غیرعلنی نمایندگان برای بررسی بودجه

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، با اشاره به جلسه غیرعلنی امروز مجلس، تاکید کرد: در جلسه غیرعلنی امروز نمایندگان نظرشان را در رابطه با بودجه اعلام می‌کنند. ممکن است این جلسه منجر به رای‌گیری غیرعلنی نیز شود و مجلس تصمیمی بگیرد تا اختلافات میان دولت و مجلس را حل کند. او ادامه داد: اگر در خصوص بررسی بودجه و برنامه در جلسه غیرعلنی مجلس رای‌گیری شود، قطعا نمایندگان به بررسی بودجه رای می‌دهند.

عقب‌نشینی مجلس؟

این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه آیا مجلس از مواضع قبلی خود مبنی بر اینکه ابتدا باید برنامه هفتم به تصویب برسد، عقب‌نشینی کرده است، گفت: عقب‌نشینی به دلیل مصالح کشور خوب است. کوچکی‌نژاد در ادامه گفت: دولت بر بررسی بودجه تاکید دارد، اما دولت هنوز نه برنامه هفتم و نه بودجه ۱۴۰۲ را آماده نکرده است. هنوز ردیف‌ها و جداول بودجه ۱۴۰۲ تدوین نشده است و در حال حاضر دولت به سرعت در حال مشخص کردن ردیف‌ها و جداول هستند. او در خصوص چرایی تاخیر دولت در ارائه لایحه برنامه هفتم به مجلس‌ اظهار کرد: دولت اعلام می‌کند چون سیاست‌های کلی قانون برنامه دیر به دولت ابلاغ شد، بنابراین نوشتن برنامه را دیر شروع کردیم و تعادل برهم خورد. از سوی دیگر دولت در ارائه لایحه بودجه نیز تخلف کرده و باید قبل از ۱۵ آذر ماه لایحه بودجه را به مجلس ارائه می‌کردند اما تا امروز نتوانستند بودجه را تقدیم کنند.

این نماینده مجلس ادامه داد: دولت با استناد به مصوبه مجلس در خصوص بررسی دومرحله‌ای بودجه، تنها احکام را به مجلس ارائه دادند، در حالی‌که این قانون هنوز به تایید شورای نگهبان نرسیده بود و بودجه ۱۴۰۲ باید به صورت یک‌مرحله‌ای بررسی شود.  همچنین جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره با تایید مصوبه مجلس مبنی بر بررسی دو مرحله‌ای بودجه از سوی شورای نگهبان،‌ گفت: شورای نگهبان قانون بررسی دو‌مرحله‌ای بودجه را به تصویب رسانده، اما این قانون به بودجه ۱۴۰۲ نمی‌رسد. قرار شده است که دولت به همان روال گذشته احکام و ارقام لایحه بودجه ۱۴۰۲ را با هم به مجلس تقدیم کند.

دولت جداول را ارائه کند

او ادامه داد: با توجه به زمانی که تا پایان سال داریم، دولت باید لایحه بودجه سال آینده را به صورت جامع به مجلس ارائه کند. در حال حاضر دولت آمادگی ندارد که ابتدا لایحه برنامه هفتم را به مجلس تقدیم کند و سپس لایحه بودجه را. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه تاکید کرد: در حال حاضر دولت بر اساس مصوبه مجلس مبنی بر بررسی دو مرحله‌ای بودجه، این لایحه را به مجلس ارائه کرده است. در صحبتی که روز گذشته با رئیس مجلس داشتم ایشان در خصوص اینکه چرا بودجه اعلام وصول نمی‌شود، گفت آنچه دولت به مجلس ارسال کرده تنها شامل احکام دائمی و احکام سالانه می‌شود. اما دولت جداول را ارسال نکرده است. بنابراین چون مصوبه مجلس تا چند روز پیش تایید نشده بود، نمی‌توانیم بودجه ۱۴۰۲ را بر اساس این قانون بررسی کنیم. دولت باید هر چه سریع‌تر برنامه هفتم یا بودجه را به مجلس ارائه کند و هر کدام از این دو لایحه به مجلس برسد، آن لایحه برای بررسی در اولویت قرار می‌گیرد.

قادری گفت: بودجه‌ای که دولت به مجلس ارائه کرده است تنها حاوی احکام دائمی و احکام یک ساله است. این لایحه بودجه محسوب نمی‌شود. دولت باید در قالب قبل شکل و ساختار بودجه را تنظیم کند و احکام و جداول لایحه بودجه ۱۴۰۲ را تقدیم مجلس کند. بنابراین لایحه بودجه ۱۴۰۲ به صورت تک‌مرحله‌ای در مجلس بررسی خواهد شد چون مصوبه مجلس برای امسال قابل اجرا نیست. او تاکید کرد: نظر رئیس مجلس این است که دولت هر کدام از لوایح برنامه یا بودجه را زودتر به مجلس تقدیم کند، آن لایحه را بلافاصله اعلام وصول و بررسی آن را شروع می‌کنیم.

چرا دولت بودجه را به صورت دو‌مرحله‌ای ارسال کرد؟

این نماینده مجلس در خصوص جلسه غیر‌علنی امروز خانه ملت گفت: دولتی‌ها می‌گویند که مجلس به صورت شفاهی اعلام کرد لایحه بودجه را با استناد به مصوبه جدید مجلس بیاورید، اما مصوبه مجلس به تایید شورای نگهبان نرسید و ما سردرگم بودیم که چه کنیم. ما نباید فرصت را از دست بدهیم، بنابراین هر کدام از لوایح برنامه یا بودجه که دولت به مجلس ارائه کند را بلافاصله بررسی می‌کنیم. قادری افزود: رئیس مجلس روز گذشته اعلام کرد که اگر دولت بتواند هم لایحه برنامه و هم لایحه بودجه را به مجلس ارائه کند، ما همزمان کمیسیون تلفیق برنامه و کمیسیون بودجه را به صورت مجزا تشکیل می‌دهیم و بررسی‌ها را انجام خواهیم داد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن بتوانیم این لوایح را به تصویب برسانیم.

شهباز حسن‌پور، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفت: متاسفانه هنوز لایحه بودجه در اختیار نمایندگان مجلس قرار نگرفته است. بر اساس قانون، دولت موظف است ابتدا لایحه برنامه هفتم را به مجلس ارائه کند. زمانی‌که برنامه به مجلس ارائه نشود بودجه سال آینده را باید بر چه اساسی بنویسیم؟او ادامه داد: باید ابتدا برنامه هفتم در اختیار نمایندگان قرار بگیرد و اهداف و چشم‌اندازها کاملا ترسیم شود و بر اساس آن اهداف، بتوانیم بودجه ۱۴۰۲ را تصویب کنیم.

آمادگی مجلس برای بررسی همزمان برنامه و بودجه

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به جلسه غیرعلنی امروز خانه ملت، گفت: دولت باید بر اساس تکالیف قانونی‌اش ابتدا برنامه هفتم را ارائه دهد. اما با توجه به اینکه برای ما همیشه مردم و نظام اصل است؛ آمادگی داریم اگر دولت برنامه و بودجه را با هم به مجلس ارسال کند دو کمیسیون ویژه تشکیل دهیم و هر دو لایحه را با هم بررسی کنیم. حسن‌پور تاکید کرد: قرار است در جلسه غیر‌علنی امروز مجلس، نمایندگان نظرات‌شان را با رئیس و هیات رئیسه مجلس در میان بگذارند و به جمع‌بندی برسیم. در نهایت جمع‌بندی جلسه غیرعلنی امروز را به دولت اعلام می‌کنیم.

همچنین اصغر سلیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه باید ابتدا لایحه بودجه ۱۴۰۲ در مجلس بررسی شود، گفت: اولویت بررسی در مجلس شورای اسلامی با بودجه ۱۴۰۲ است. چون برای بررسی لایحه برنامه هفتم ۴ تا ۵ ماه زمان نیاز داریم و دولت هنوز لایحه برنامه هفتم توسعه را نهایی نکرده است. لایحه بودجه ۱۴۰۲ باید به صورت کامل به مجلس تقدیم شود چون بودجه چند دوازدهم به ضرر کشور است. او در خصوص جلسه غیر‌علنی امروز مجلس تصریح کرد: در جلسه غیرعلنی امروز مجلس قرار است در خصوص اینکه بررسی بودجه در اولویت قرار بگیرد یا برنامه یا مجلس می‌تواند همزمان هر دو این لوایح را بررسی کند، بحث و بررسی می‌شود.

 برداشت دیگر از مصوبه مجلس

از سوی دیگر رحیم زارع، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: با توجه به اینکه شورای نگهبان قانون بررسی دو‌مرحله‌ای بودجه را تایید کرده است، باید بر اساس همین قانون بودجه ۱۴۰۲ را مصوب کنیم. مرحله اول احکام و سقف بودجه است و مرحله دوم جداول است. او ادامه داد: رئیس کمیسیون برنامه بر بررسی تک‌مرحله‌ای لایحه بودجه تاکید داشت، اما قانون مجلس مصوب شده و بر اساس آن باید بودجه به صورت دو مرحله‌ای بررسی شود. با توجه به تاخیری که در اعلام وصول بودجه صورت گرفت به نظر بنده با توجه به تایید قانون دو مرحله‌ بودجه می‌توانیم بودجه ۱۴۰۲ را به صورت دو مرحله‌ای بررسی کنیم.

نظر قالیباف چیست؟

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در خصوص چرایی جلسه غیر‌علنی امروز مجلس تاکید کرد: جلسات غیر‌علنی مجلس برای همدلی با دولت است. مجلس و دولت یک هدف دارند و برای رسیدن به اهداف، مسیر مجلس تقنین و دولت اجرا است. دولت ۱۸ ماه فرصت داشت تا برنامه هفتم را به مجلس ارائه کند، اما در ارائه برنامه تاخیر داشت. نظر مجلس این است که بودجه ۱۴۰۲ بر اساس برنامه هفتم نوشته شود چون برنامه ششم تاکنون چندبار تمدید شده است. امیدوارم که در جلسه غیرعلنی امروز در مجلس به یک اجماع برسیم. نظر رئیس مجلس تصویب لایحه برنامه هفتم و بودجه به صورت سه دوازدهم است.

در همین راستا بهروز محبی نجم‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در خصوص اینکه بودجه ۱۴۰۲ به صورت تک مرحله‌ای یا دو مرحله‌ای بررسی خواهد شد، گفت: بودجه ۱۴۰۲ به صورت تک‌مرحله‌ای بررسی می‌شود، چون به بررسی دومرحله‌ای نمی‌رسیم. دولت تنها یک بخش از لایحه بودجه ۱۴۰۲ را به مجلس ارسال کرده است و به همین دلیل چون جداول ضمیمه بودجه نیست، تعبیر این است که لایحه بودجه ۱۴۰۲ به مجلس ارسال نشده است.

تشکیل ۱۲ کمیته سازمان برنامه برای تدوین برنامه هفتم

او ادامه داد: دولت باید جداول لایحه بودجه را به مجلس ارسال کند. مجلس روز گذشته اعلام کرد که حاضر است تا همزمان دو کمیسیون تلفیق بودجه و برنامه را تشکیل دهد. بنابراین دولت می‌تواند لایحه بودجه و برنامه هفتم را همزمان به مجلس ارسال کند. دولت در تاخیر ایجاد شده برای ارسال برنامه هفتم تقصیر ندارد، چون سیاست‌های کلی در شهریور ماه اعلام شده است، زمانی‌که مجمع تشخیص برای سیاست‌های کلی یک سال و نیم وقت گذاشته است؛ چگونه انتظار می‌رود که دولت در دو یا سه ماه برنامه هفتم را تهیه کند. سازمان برنامه برای تدوین برنامه هفتم توسعه ۱۲ کمیته تشکیل داده است.

مجلس و دولت تفاهم کرده‌اند؟

محبی گفت: روسای قوا با هم تفاهم کردند که دولت بودجه و برنامه را همزمان به مجلس ارسال کند و در مجلس این دو لایحه به صورت همزمان بررسی شود. دولت اعلام کرده هفته آینده لایحه برنامه هفتم آماده می‌شود. بنابراین احتمال تمدید لایحه برنامه ششم وجود ندارد. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به جلسه روز یکشنبه کمیسیون برنامه با میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: در جلسه‌ای که با آقای میرکاظمی داشتیم، ایشان با اطلاعات دقیق اعلام کرد که بیش از ۹۳ درصد درآمدهای بودجه‌ای محقق شده است و ما در آستانه یک اتفاق بزرگ در کشور هستیم و کسری بودجه قرار است به حداقل و صفر برسد.

محبی افزود: مقام معظم رهبری کمک کردند و اجازه دادند دولت از ۲۰ درصد صندوق توسعه ملی یعنی حدود ۱۵۰هزار میلیارد تومان استفاده کنند. محبی در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داریم چگونه با ۱۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه جبران می‌شود، گفت: بر اساس آماری که آقای میرکاظمی در کمیسیون برنامه ارائه کردند کسری ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی کاملا نادرست است و رئیس کمیسیون اقتصادی هم اعلام کردند که این عدد را اشتباه عنوان کرده‌اند.

 منبع: دنیای اقتصاد