آمادگي بانكها در عصر ارتباطات براي مواجهه با بانكداري باز
اخبار بازار ایران؛ مینا ساعتچی – از آنجا كه بانکداری باز (Open Banking)یکی از گرایش‌های جدید بانکداری در جهان است که توجه بسیاری از بانک‌های بزرگ را به خود جلب کرده و در برخی از بانک‌های دنیا پیاده شده و رو به گسترش است شايد یکی از مفاهیمی است که این روزها دغدغه بانکداران کشور باشد.
بانکداری باز می‌تواند پاسخگوی نیازهای معقول و کارشناسانه بازار و مشتریان در کوتاه‌ترین زمان با کمترین هزینه از طریق مشارکت بانک و سایر ذی‌نفعان برای ارتقای خدمات بانکی در گستره‌ای از نوآوری باز باشد.
در ایران نیز به گفته فعالان این حوزه و کارشناسان، بانکداری باز همگام با دنیا درحال حرکت است و اگر از دنیا و استانداردهای جهانی جلوتر نباشد، عقب ماندگی هم ندارد.
در بانکداری باز چهار ذینفع عمده وجود دارد که عبارتند از مشتریان، توسعه دهندگان ابزارها، بانکها و شرکای تجاری که به بیزینسها معروفند. این اجزا هستند که بانکداری باز و مدل کسب و کاری آن را تشکیل می‌دهند؛ بانکداری باز با مفهوم بانکداری الکترونیک متفاوت است و باید ابتدا این دو مسئله به درستی تعریف و تشخیص داده شود تا بانکها در ارائه خدمت با چالش مواجه نشوند.
در بانکداری باز بحث امنیت و مدل کسب و کار از اهمیت بالایی برخوردار است؛ در ایران دیوار حوزه پرداخت و کارت به صورت کج بالارفته و حالا با وجود تعداد بسیار زیاد دبیت کارت‌ها در شبکه بانکی صحبت کردن از بانکداری باز بسیار سخت و با ریسک بالا همراه است.
همه بازیگران در اکوسیستم بانکداری باز، از بازی جدید منتفع خواهند شد. مشتری بانکی می‌تواند در سطحی بسیار وسیعتر از کانال‌های موجود بانکی، خدمات مالی مورد نیاز خود را روی نرمافزارهای متعدد و متنوع در دسترس داشته باشد. فینتکها و سایر نهادهای ثالث می‌توانند نرم افزارها و محصولات خود را با قابلیت‌های بانکی یکپارچه سازی کرده، مشتری بیشتری را با تجربه بهتری جذب کنند. بانکها منابع درآمدی جدیدی پیدا می‌کنند و امکان جذب مشتریان جدید برایشان فراهم میشود و نهایتا فضای نوآوری در صنعت بانکی کشور پر رونقتر میشود.
فارغ از مسايل زير ساختي براي اجراي بانكداري باز اما يكي از مسائلي كه در اين ميان بايد مد نظر سيستم بانكي قرار گيرد مساله مشتري مداري است.
دردنيای رقابتی امروزدرحوزه فعاليتها علیالخصوص فعاليتهای اقتصادی، اعم ازتوليدی، بازرگانی و خدماتی آشنایی بامفهوم مدیریت بازار و برخورداری از دانش بازاریابی برای مدیران و دست اندرکاران واحدهای اقتصادی امری حياتی و ضروری است.
تنوع خدمات بانکی، رقابتی شدن بازاربانکی، ظهور و تولد روز افزون موسسات خدماتدهي بانكي، استفاده از ابزارالکترونيکی و اینترنتی از جمله تغييرات مشهود و ملموس بازار پرتلاطم خدمات مالی است که همه این تغييرات در نهایت، نفع استفادهکنندگان از این خدمات یا به عبارتی دیگر، مشتریان را در پی دارد چرا که مشتری با حق انتخاب نامحدودی روبرو است.
مشتری در کانون توجه مدیران سيستمهاي مالی قرار دارد وتفکر مشتری مداری بر همه سطوح سازمانی بانکها و موسسات مالی غلبه نموده و ميتوان گفت كه در دهه اخير و به خصوص با گسترش بانكداري الكترونيك فرهنگ مشتری مداری جایگزین محصول مداری، فروش مداری و خدمت مداری شده است.
تحولات اخير باعث شده كه جایگاه مشتری به عنوان ضامن بقاي سودآوری و رشد یک بانک مورد تاكيد قرار گيرد بر همين اساس بانكها مشتري مداري را سرلوحه كارهاي خود قرار دادهاند.
از ديگر موارد مورد توجه براي مواجه با بانكداري باز تفاوت هايي است كه بايد در كمپين هاي تبليغاتي مد نظر قرار گيرد.
با توجه به اينكه در سال‌های اخیر دیگر مردم وقت کمتري صرف خواندن روزنامه یا دیدن تبلیغات در تلویزیون می‌کنند؛ بخش زیادی از زمان مشتریان با تلفن همراه، کامپیوتر یا تبلت می‌گذرد علاوه بر اين بسياري از خدمات بانكها و بازار پول كشور نيز از طريق بانكداري ديجيتال ارائه مي شود بنابراين كمپين هاي تبليغاتي باید بتوانند با مشتریان ارتباط برقرار کنند.
ديجيتال مارکتینگ دیگر ترندی در حوزه بازاریابی نیست بلکه برعکس یک ابزار است برای موفقیت در حوزه بازاریابی و البته تبلیغات، چرا که برخلاف دیگر ترندهای بازاریابی، هر فعالیت خود را می‌توان اندازه‌گیری کرد.
با توجه به اينكه بازاریابی دیجیتال تبلیغ محصولات و خدمات با استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی یا اینترنت است و این برنامه شامل پیام رسانی متنی،ویدئو، اپلیکیشن، پادکست‌ها، بیلبوردهای الکترونیکی، تلویزیون دیجیتال و کانال های رادیویی مي شود بنابراين بازاریابی دیجیتال به یک سازمان امکان می‌دهد کمپینهاي، محتوا و استراتژی خود را تجزیه و تحلیل کند تا بفهمد چه کاری انجام می‌دهد.
البته ناگفته نماند كه روابط عمومي ها نيز با در نظر گرفتن تحولاتي كه در دهه اخير در عرصه بانكداري پيش آمده به صورت خواسته و ناخواسته بهره گيري از مفاهيم مرتبط با بانكداري باز را بايد مورد توجه قرار دهند.
نظر به تمایل نسل جدید به استفاده از ابزارهاي الکترونیکی بویژه موبایل براي انجام کارهاي روزانه؛ انتظارات مشتریان از نوع و نحوه ارائه خدمات بانکی به صورت روز افزون افزایش یافته است بنابراين روابط عمومي ها نيز از اين حوزه دور نبوده اند و تلاش كرده اند در اين راستا گام بردارند.
یکی از مصادیق بارز تاثیر تحول دیجیتالی بر نظام پولی و مالی دنیا ظهور استارت آپهاي فین تک است. بسیاري از تحلیلگران، آینده صنعت بانکداري را در گرو رشد فینتکها میدانند، به گونه ایی که تمایل به سرمایه گذاري در این شرکت هاي نوپا، به سرعت زیادي در حال رشد است اميد مي رود فينتكها در بخش خدمات روابط عموميها نيز ورود كرده و تسهيلگر اين بخش براي خدماترساني باشند.
با توجه به اينكه بانكها به تازگي در بستر بانكداري باز گام نهاده اند هنوز بسياري از بخشها در اين مسير حركتي را آغاز نكرده اند و بنابراين مديران بازاريابي بانكها نيز تا كنون نتوانسته اند از آن بهرهگيري مناسب كنند.تحول ديجيتال تغییری شگرف در عملکرد یک سازمان و یا یک کشور با محوریت فناوری‌های تحول‌آفرین است.
تحول دیجیتال به‌زعم بسیاری از صاحب‌نظران این حوزه، بیش از آنکه چالشی فناورانه برای سازمان‌ها باشد، چالشی انسانی است. مطالعات متعدد توسط شرکت‌های مشاوره مدیریتِ مطرح نشان می‌دهد که مهم‌ترین مانع موفقیت تحول دیجیتال، فرهنگ و مهارت‌های دیجیتال می‌باشد با توجه به اين مساله علاوه بر بخش فناوري اطلاعات ، بخش نيروي انساني و آموزش نيز بايد دراين مسير اقداماتي را انجام دهند.
با توجه به تحولاتي كه نظام بانكي در آينده اي نه چندان دور با آن دست بگريبان خواهد شد مي طلبد بسيج همگاني در تمامي بخش هاي بانكي از آموزش گرفته تا تبليغات و رسانه از هم اكنون به صورت جدي مد نظر قرار گيرد.
