تورم؛ قفل خانه‌دار شدن مردم

اخبار بازار ایران؛ محمدسیاح – سرعت رشد قیمت‌ها به حدی بوده و هست که باعث شده تا خرید خانه از توان مالی بخش بزرگی از جامعه ایرانی خارج شود. در شرایط حاضر با چنین رشدهایی خرید خانه برای بخش بزرگی از مردم که به یک خیال تبدیل شده است! از آن طرف با کاهش تقاضا برای خرید بازار اجاره‌بها داغ شد، براساس آمارهای رسمی بیش از 40 درصد مردم ایران مستاجر هستند و هر سال باید هزینه‌های بیشتری را برای تامین مسکن خود هزینه کنند! اجاره‌های سر به فلک کشیده و بدون منطق در مناطق مختلف شهرها به‌ویژه کلانشهرها مردم را کلافه کرده و باعث شده تا بخش زیادی از مردم بیش از نیمی از درآمدهای خود را برای تامین مسکن هزینه کنند که این اتفاق به فقر بیشتر و خالی‌ترشدن سبدمعیشتی خانوار منجر شده است! به عبارت دیگر مردم بیش از هر چیزی برای داشتن سرپناه هزینه می‌کنند. در این میان هم دولت سیزدهم با همه ادعاها و شعارها برای سامان‌دادن اقتصاد هیچ اقدام قابل تاملی صورت نداده و حتی برنامه مشخصی هم برای بازار مسکن جز ساخت 4 میلیون واحد در چهار سال آینده ندارد که خود این طرح هم با ابهامات متعددی همراه است! مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن درباره وضعیت بازار مسکن و آینده این بازار و سهم هزینه‌ مسکن در سبد خانوار به «آرمان‌ملی»‌ گفت: اعدادی که در مقیاس ملی مطرح می‌شود حاکی از این است که چیزی حدود 30 درصد از هزینه‌های سبد هزینه‌ای مردم مسکن تشکیل می‌دهد طبیعتا در شهرها و کلانشهرها بیشتر و در روستاها کمتر است ولی هرچه هست 70 درصدی که وزیر راه و شهرسازی در مجلس شورای اسلامی اعلام کرد؛ ‌نیست. او با اشاره به صحبت‌های رئیس کمیسیون عمرانی مجلس که گفته خانه‌دارشدن دهک‌های یک تا سه حدود 120 سال طول می‌کشد، ادامه داد: این سخن درستی است که بخش زیادی از دهک‌های پایین و میانی دیگر قادر به تامین مسکن نیستند ولی این مشکل از کجا ناشی شده است؟ سلطان‌محمدی تصریح کرد: مشکل از جایی ناشی شده که درآمد این اقشار کاهش پیدا کرده است. درآمد خانوار در طول یکدهه گذشته به‌ویژه بعداز تحریم‌های حداکثری این کاهش قابل‌توجهی صورت گرفته است، بنابراین خانوارها نه در طول 10 سال گذشته موفق به پس‌انداز شده‌اند و نه درآمد جاری آنها افزایش یافته به همین دلیل هم قادر به پرداخت اقساط نیستند. در عین حال وضعیت تورمی باعث شده که قیمت تمام‌شده مسکن افزایش پیدا کند به نحوی که فاصله بین توان خرید مردم و قیمت مسکن همواره زیاد شده و شکافی ایجاد کرده که باعث مشکلات امروز شده است.

 درآمد و مسکن در بن‌بست

این کارشناس بازار مسکن با اشاره به راهکارهایی که در این شرایط می‌توان به آنها فکر کرد، افزود: یک راه این است که قیمت مسکن کاهش پیدا کند که چنین راه‌حلی در شرایط حاضر وجود ندارد. چطور می‌توان قیمت مسکن را کاهش داد درحالیکه قیمت تمام‌شده مسکن به‌دلیل وضعیت تورمی در حال افزایش است؛ آمارهای بانک‌‌مرکزی نشان می‌دهد فقط در شش‌ماهه اول سال نسبت به سال‌های قبل 70 درصد هزینه مصالح و دستمزدها در بخش ساختمان افزایش پیدا کرده و این تورم همچنان ادامه دارد، بنابراین قیمت تمام شده مسکن روبه افزایش خواهد بود مگر اینکه تورم کنترل شود. او ادامه داد: ولی مشکل اساسی اینجاست که درآمد مردم افزایش پیدا نکرده و وقتی درآمد مردم از قیمت مسکن پایین‌تر است راه‌حل ساده‌ای وجود ندارد که بتوان مردم را به خانه‌دارشدن نزدیک‌تر کرد. بهترین راه‌حل هم همین است که بتوانیم درآمد مردم را افزایش دهیم وقتی درآمد پایین است نه تنها مردم قدرت خرید مسکن را ندارند بلکه در سایر بخش‌ها از خودرو گرفته تا تامین لوازم خانگی و خوراک و پوشاک هم مشکل خواهند داشت.

 زمین رایگانی وجود ندارد

سلطان محمدی تاکید کرد: مشکل اصلی هم همین است و باید تمرکز اصلی در اینجا باشد وگرنه راهی برای پایین‌آوردن قیمت مسکن در کوتاه‌مدت و میان‌مدت نداریم مگر اینکه بتوانیم تورم را منفی کنیم که چنین چیزی هم فعلا در چشم‌انداز دیده نمی‌شود. این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این پرسش که دولت مانور زیادی روی طرح ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال آینده می‌دهد درحالیکه خود این طرح با ابهامات زیادی از جمله منابع مالی و محل احداث و تامین زیربناها و … مواجه است و نگرانی شکل‌گیری مسکن مهر دیگری وجود دارد، این طرح با هم ایهامات، شرایط اقتصادی کشور و وضعیت دولت آیا می‌تواند برای بازار مسکن مفید باشد، توضیح داد: تنها امتیازی که در این طرح مطرح می‌شود این است که دولت می‌گوید زمین رایگان می‌دهد؛ واقعیت این است که چیزی به‌عنوان زمین رایگان وجود ندارد مگر در کویر و بیابان‌ها ولی زمانیکه این زمین برای سکونت آماده‌سازی شود باید سرمایه‌گذاری‌های زیادی در زیرساخت‌ها، خیابان‌ها و راه‌ها، فضای سبز، امکانات عمومی، ساختمان‌های دولتی و خدماتی و بیمارستان، ایجاد امنیت، مدرسه و… هزینه دارد، بنابراین زمین رایگانی وجود ندارد که دولت مدعی است می‌خواهد بدهد! او اضافه کرد: اگر هم در جایی زمینی را رایگان بدهد در جای دیگر پولش را درمی‌آورد، به قول اقتصاد‌دان‌ها نهار مجانی نداریم و صورت‌حساب آن باید در جای دیگری پرداخت شود! فرض کنیم زمین رایگان هم بدهد هزینه ساخت به‌حدی است که گروه‌هایی که به‌عنوان گروه هدفی این طرح شناخته شده‌اند قادر به تامین آن نیستند. دولت به این شکل درنظر گرفته است که با یک وام 400 تا 500 میلیون تومانی بتواند مسکن را به نتیجه برساند، ولی امکان‌پذیر نیست. وضعیت مسکن در ایران بسیار آشفته است و بدون کنترل تورم هم این امکان وجود ندارد که قیمت‌ها مدیریت شوند. قطعا این وضعیت به نفع مردم نیست و مشکلات عدیده‌ای در آینده برای آنها ایجاد خواهد کرد. بدتر اینکه دولت هم برنامه‌ خاصی برای مدیریت مسکن و تورم و بهبود وضعیت درآمدی مردم ندارد و صرفا به تاکید بر شعارها و وعده‌های خود اصرار می‌ورزد!

 منبع: آرمان ملی