ايران،چين رابطه متوازن دارند؛ نه يكطرفه
اخبار بازار؛ عليرضا پورحسين – اين موارد نشان مي‌دهد که قدرت اول اقتصادي آينده جهان چين است. گسترش زيرساخت‌هاي مربوط به توسعه اقتصادي چين در اوراسيا که امروزه شامل کشورهاي زيادي مي‌شود که در مسير جاده ابريشم تعريف شده‌اند، تبديل به يک فرصت براي ايران شده است که از منزوي شدن جلوگيري کند. بسياري از کارشناسان معتقد هستند چين در آينده نزديک به قدرت شماره يک جهان تبديل مي‌شود و اين امر نقش بسزايي در انعقاد قرارداد با اين کشور دارد؛ زيرا دستاوردهاي امنيتي و اقتصادي زيادي را نصيب ايران مي‌کند. اين موارد همواره سبب شده است تا ايران اشتياق داشته يک همکاري مشترک با چين داشته باشد. بسياري از صاحبنظران معتقد هستند در قرارداد ايران و چين سرفصل‌هاي بسيار خوبي گنجانده شده است که ايران مي‌تواند با اين قرارداد به‌خوبي گام‌هايي در راستاي توسعه بردارد و به‌زودي به‌عنوان يکي از قدرت‌هاي اقتصادي نوظهور آسيا خود را معرفي کند. آنچه در اين ميان کمتر به آن توجه شده است، اهميت اين قرارداد براي چين است. در راستاي بررسي اين موضوع «آرمان ملي» گفت‌وگويي با مهدي صفري، سفير سابق ايران در چين داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.
چين به چه علت با وجود اقتداري که در عرصه جهاني دارد به دنبال انعقاد قرارداد با ايران است؟
قرارداد 25ساله ايران و چين چارچوبي براي همکاري دو کشور است. چين هر روز نيازش به انرژي بيشتر مي‌شود به‌گونه‌اي که از نياز روزانه پنج‌ونيم ميليون بشکه‌اي به نياز 11 ميليون بشکه‌اي رسيده‌اند. اين قرارداد تضمين مي‌کند که ايران همواره تا 25سال به اين کشور نفت خواهد فروخت. اين يک قرارداد برد-برد است. چين کشوري است که نياز زيادي به انرژي دارد و يکي از فاکتورهاي تامين انرژي امنيت انرژي است. چين به‌خوبي مي‌داند که امنيت انرژي در خليج فارس و درياي عمان به‌وسيله ايران تامين مي‌شود، زيرا 1200 کيلومتر از سواحل خليج‌فارس و درياي عمان متعلق به ايران است. چين، آمريکا و روسيه ابرقدرت‌‌هايي هستند که در دنيا در ابعاد نظامي حرکت مي‌کنند اما در کنار اين اقتصاد و تجارت براي کشور چين بسيار مهم است. چينيها در اثر تجارت و کار علمي به دنبال فتح قله‌‌هاي موفقيت يکي پس از ديگري هستند. تجارت چين در دنيا مستلزم امنيت است و ايران يک شريک قوي در منطقه است و مي‌تواند اين امنيت را به‌صورت تکميلي براي چين تامين کند. ايران کشوري است که مي‌تواند هم انرژي و هم امنيت را براي چين تامين کند. آمريکايي‌ها در دوران گذشته شروع به محاصره کردن چين از ناحيه جنوب و شرق کردند. چينيها به اين فکر افتادند که اين محاصره مي‌تواند ضايعاتي هم در بحث تجارت و هم در بحث تامين انرژي براي آنان داشته باشد؛ از اين رو چين نگاه به مرزهاي غربي و راه ابريشم را در دستورکار قرار داد. هدف چينيها اين بود که از طريق آسياي ميانه وارد خاک ايران شوند و با مسير ريلي سيکل تجارت خود را با اروپا و مواد اوليه موردنيازي را که بايد وارد شود تامين کنند.
علت فضاسازي‌ها عليه قرارداد 25 ساله ايران و چين چيست؟
وقتي اين گونه مسائل مطرح مي‌شود کشورهاي غربي، رژيم‌صهيونيستي و کشورهاي مرتجع عربي نگران مي‌شوند مبادا اجراي اين‌گونه قراردادها اثر تحريم‌ها و فشارها عليه ايران را خنثي کند؛ از اين رو به دنبال فرافکني و فضاسازي در اين زمينه هستند. از سوي ديگر بايد توجه کرد که ايالات‌متحده به چين 70ميليارد دلار صادرات انجام مي‌دهد اما چين به اين کشور 450ميليارد دلار صادرات انجام مي‌دهد. دعواي امروز اين دو کشور نيز از همين موضوع صورت مي‌گيرد. اگر کالاي چيني بي‌کيفيت بود آيا باز هم مي‌توانست اين ميزان صادرات داشته باشد؟ امروزه چين به اتحاديه اروپا 525ميليارد يورو صادرات انجام مي‌دهد. سراسر انگلستان و استراليا مملو از کالاهاي چيني است. مشکل از سفارش‌دهندگان ايراني است که جنس با کيفيت ارزان سفارش مي‌دهند که غالبا بي‌کيفيت است. در راستاي جلوگيري از اين امر ايران قراردادي با چين امضا کرد که ديگر اين کالاها به ايران ارسال نشود اما امروزه شاهد هستيم همين کالاهاي بي‌کيفيت را در ابتدا به امارات آورده و از آنجا وارد ايران مي‌کنند و به اين طريق آن تفاهم را نيز دور مي‌زنند. جنس بي‌کيفيت را ايراني سفارش مي‌دهد. چين به ايران ارسال نمي‌کند. اينها همگي هجمه‌هايي است که عليه روابط دو کشور ايجاد شده است و بيشتر جنبه رواني و تبليغاتي دارد. سال‌ها پتروشيمي‌هاي ايران توسط توتال به گروگان گرفته شده بود اما هيچ کشور غربي عليه آن تبليغات نکرد اما حالا يادشان افتاده است که بايد به فکر استقلال ايران باشند. آژانس‌هاي غربي به دنبال تخريب اين توافق هستند. ايران هيچگاه قصد واگذاري کيش و چابهار را ندارد.
اين قرارداد چه منافعي براي ايران مي‌تواند داشته باشد؟
چين سالانه بيش از 200ميليون توريست به سراسر جهان اعزام مي‌کند. ايران نيز همواره تلاش کرده است که مقصد گردشگري چينيها باشد تا بتواند از اين طريق منافع اقتصادي خوبي را کسب کند. اگر فقط يک درصد از توريست‌هاي چيني وارد ايران شوند، يک منفعت اقتصادي ايده‌آل براي ايران خواهد بود و موجب ايجاد اشتغال‌هاي زيادي براي ايران خواهد شد. از سوي ديگر چين براي تکميل دسترسي خود از سوي مرزهاي غربي سرمايه‌گذاري خوبي روي مسيرهاي ريلي خواهد کرد که در اين قرارداد نيز گنجانده شده است و توسعه خوبي در اين حوزه در ايران رقم مي‌خورد. چين قصد دارد تا در اين زمينه فاينانس انجام دهد. در حوزه پتروشيمي و نيروگاهي نيز اين همکاري رقم خواهد خورد و چين تضمين مي‌کند که خريدار محصولات اين فاينانس باشد.
منبع: آرمان
