تسهیلات بی رمق برای مسیر سخت خانه‌دار شدن
اخبار بازار؛ کیمیا نجفی – این‌روزها تامین مسکن به یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین دغدغههای خانوارها تبدل شده است. در گذشته باور بر این بود که خرید خانه برای اکثریت جامعه مسئله‌ای نیست که هر روز اتفاق بیفتد و علت اصلی این امر را قیمت بالای مسکن و متناسب نبودن آن با درآمدها عنوان می‌کردند. بنابراین با توجه به این مشکل پای تسهیلات وام خرید خانه و وام مسکن یکم به میان آمد و زوجینی که به فکر خرید خانه بودند به سراغ این تسهیلات رفتند. این وام برای زوجین در شهر تهران 160 میلیون تومان، در شهرهایی با جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر سقف تسهیلات برای زوجین 120 میلیون تومان و در سایر مناطق شهری سقف تسهیلات برای زوجین 80 میلیون تومان در نظر گرفته شد. اما اکنون این مسئله کاملا متفاوت از گذشته بوده و دیگر این مقدار تسهیلات با توجه به جهش قیمتی در بخش مسکن نمی‌تواند رویای خانه‌دار شدن را به واقعیت تبدیل کند. چراکه بر اساس جدیدترین آمار منتشرشده از سوی وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران از مرز 19 میلیون تومان عبور کرده و با 160 میلیون تومان زوجین فقط می‌توانند 8 و نیم متر خانه خریداری کنند. حال در این شرایط حسن روحانی، رئیس جمهوری در جلسه ویژه ساماندهی مسکن، تامین مسکن نیازمندان واقعی که در طرح صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت‌نام کرده‌اند را اولویت اول و اصلی دولت دانست و گفت: «حدود 330 هزار نفر در این طرح سرمایه‌گذاری کرده‌اند که همه تلاش ما این است تا پایان این دولت، آنها صاحب مسکن مناسب شوند.» در این میان باید دید که آیا دولت در این مدت کوتاه می‌تواند با مقدار اندک تسهیلات 330 هزار نفر را صاحبخانه کند یا خیر؟ احمدرضا سرحدی، کارشناس بازار مسکن با اشاره به صحبت‌های رئیس جمهوری درخصوص تامین مسکن نیازمندان واقعی که در طرح صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت‌نام و پول واریز کرده‌اند به «ابتکار» گفت: برای تامین نیاز مسکن و رفع مشکلات در این حوزه دولت یازدهم و دوازدهم زمان کافی در اختیار داشتند و می‌توانستند اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهند. مسئله کاملا روشن است، در این سال‌ها اقداماتی صورت نگرفته، اکنون نیز دولت به ته خط رسیده و فرصتی باقی نمانده است. این در حالی است که مدت‌هاست اقتصاد با مشکلات و محدودیت‌های بی‌شماری مواجه بوده و شرایط کشور و اقتصاد این اجازه را نمی-دهد که اقدامی برای رفع موانع و مشکلات انجام شود.
وی افزود: به بیان روشن‌تر باید بگویم چنین تصمیماتی تنها دست و پا زدن‌های تبلیغاتی است که هیچ فایده‌ای برای بازار مسکن نخواهد داشت. در حال حاضر تمام افراد می‌دانند با توجه به شرایط پیش آمده صحبت خرید خانه بر سر 100 یا 200 میلیون تومان نیست و باید برای خانه‌دار شدن بیش از این‌ها هزینه کنند. بنابراین امکان ندارد دولت بتواند در این مدت کوتاه نیاز 330 هزار نفری که در طرح صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت‌نام و پول واریز کرده‌اند را تامین کند.
طرح‌ها همچون مسکن اجتماعی در حد حرف باقی می‌ماند
این کارشناس مسکن با اشاره به مسکن‌های اجتماعی ادامه داد: این صحبت‌ها تبلیغاتی است و یقینا نمی‌توان این وعده را عملی کرد و مانند صحبت‌ها در خصوص مسکن اجتماعی تنها در حد حرف باقی خواهد ماند. متاسفانه اکنون نه شرایط اقتصادی برای تحقق اهداف مناسب است و نه اراده‌ای برای سامان یافتن در بازار وجود دارد، بنابراین این حرف تبلیغاتی نمی‌تواند جنبه عملیاتی داشته باشد و همچنین با واقعیت بازار کاملا متفاوت است.
وی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان بازار را به سمت و سوی بهتری سوق داد، گفت: این روزها کمتر دیده می‌شود که نیتی برای ساماندهی بازار مسکن وجود داشته باشد، متاسفانه منفعت عده زیادی سوداگر در این است که بازار مسکن به این شکل تبدیل شود، ما شاهد هستیم که این افراد از آشفتگی بازار سودهای کلانی به جیب می‌زنند. اقتصاد کشور سال‌ها‌ی سال است که به اقتصاد بساز و بفروشی تبدیل شده، این‌روزها بزرگترین مسکن‌داران بخش‌های دولتی و بانک‌ها هستند و قطعا با این شرایط به سوددهی بیشتر می‌رسند. اگر این مسائل در میان نبود حل مشکل مسکن کار دشواری نیست. این حوزه از جمله بخش‌هایی است که کمترین وابستگی را به خارج از کشور ندارد، به همین دلیل تحریم‌ها نمی‌تواند بازار را به این فاجعه برساند، تمام اجزای ساختمانی در کشور تولید می‌شود و کمبود نیروی کار نداریم اما می‌بینیم که بازار در چه شرایطی قرار دارد. متاسفانه فاجعه بازار مسکن یک خواست از سوی سوداگران است و منافع را با هیچ استدلالی نمی‌توان از سوداگر گرفت. ما باید به دنبال قطع دست منفعت‌طلبان از این بخش باشیم، ما نباید اجازه دهیم که یکی از نیازهای اصلی مردم حربه‌ای برای سودجویی عده‌ای خاص شود.
تسهیلات پاسخگوی نیاز مصرف‌کنندگان نیست
بسیاری از کرشناسان معتقدند ساماندهی بازار مسکن نیاز به یک برنامه بلند‌مدت داشته و با در نظر گرفتن تسهیلاتی همچون وام صندوق پس‌انداز مسکن یکم نمی‌توان رویای صاحبخانه شدن را به واقعیت تبدیل کرد. محمود فاطمی‌عقدا، رئیس سابق مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و کارشناس مسکن در خصوص تاثیر تسهیلات مورد نظر در طرح صندوق پس‌انداز مسکن یکم بر حل مشکلات مصرف‌کنندگان به «ابتکار» گفت: مسلما وامی که در طرح صندوق پس‌انداز مسکن یکم در نظر گرفته شده است نمی‌تواند پاسخگوی نیاز مصرف‌کنندگان باشد. البته باید اشاره کنم که این طرح متعلق به گذشته بوده و اکنون شرایط متفاوت از قبل شده است. این وام در تهران برای زوجین 160 میلیون بوده و این در حالی است که شهرهای دیگر مبلغ کمتری را دریافت می‌کنند و با توجه به جهش قیمتی که رخ داد عملا ارزش این تسهیلات کمتر شد. آمار نشان می‌دهد در آخرین ماه بهار سال جاری متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان 19 میلیون و 71 هزار تومان بود، این یعنی با 160 میلیون تومان زوجین در تهران می‌توانند 8 یا نهایت 10 متر خانه خریداری کنند، مسلما این مقدار تسهیلات پاسخگوی نیاز بازار نخواهد بود.
این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این پرسش که آیا دولت می‌تواند مقدار تسهیلات را افزایش دهد و نیاز مصرف‌کنندگان را تامین کند گفت: من معتقدم دولت در شرایط فعلی نمی‌تواند مقدار تسهیلات را افزایش دهد. اگر دولت تصمیم به افزایش تسهیلات را داشته باشد باید مانند دیگر کشورها حداقل، تسهیلاتی معادل 60 تا 70 درصد بهای مسکن را به عنوان کمک در نظر بگیرد. کارشناسان بارها و بارها گفته‌اند که این تسهیلات باید به سمت تولید و عرضه هدایت شود نه در سمت تقاضا و خرید.
وی افزود: اکنون سیاست‌ها در بخش مسکن، دادن تسهیلات در جهت خرید به متقاضی است. اگر بتوانند مجموع تسهیلات را در سمت عرضه و تولید متمرکز کنند قطعا قیمت تمام‌شده کاهش پیدا می‌کند و بازار مدیریت می‌شود، البته باید اشاره کنم که متاسفانه سیاستی برای این روند در دستور کار نیست.
منبع: ابتکار
