تسلیم بازارساز در برابر دلالان ارزی

به‌رغم وعده‌هايي که مسئولان پولي و مالي کشور در رابطه با کنترل نرخ ارز و ثبات بازار داده‌اند، اما شواهد حاکي از آن است که دلالان عنان بازار ارز کشور را در دست گرفته‌اند و تا جايي که مي‌توانند مي‌تازند. در اين بين حتي عرضه صدها ميليون دلار ارز بازارساز راه به جايي نبرده و تماس تلفني رئيس جمهوري با رئيس کل بانک مرکزي کارساز نبوده است. گويا دلالاني که طي دو سال اخير روياي ارز 20 هزار توماني را در سر مي‌پروراندند، اين فرصت را غنيمت شمرده و به رويايي بزرگ‌تر از آنچه در سر داشتند رسيده‌اند و خيال کوتاه‌آمدن هم ندارند. صرافان بانکي نيز به‌رغم مقاومتي که طي هفته‌هاي اخير نشان دادند و به دلار اجازه ورود به کانال 20 هزار تومان را ندادند، سرانجام ديروز تسليم شرايط بازار شدند و کار خود را با عبور از اين مرز مقاومتي شروع کردند. چنان‌که ديروز نرخ دلار با چهار بار صعود، کار خود را روي قله 21 هزار تومان پايان داد. در کوچه پس‌کوچه‌هاي فردوسي اما دلالان نرخ‌هاي متفاوت‌تري را براي اين ارز آمريکايي تعيين کرده‌اند و روز گذشته براي فروش دلار نرخ 23 هزار توماني هم تعيين کردند. دولت و بانک مرکزي که کنترل نرخ ارز در سال‌هاي 92 و 96 را يکي از بزرگ‌ترين دستاوردهاي اقتصادي خود مي‌دانند، حال بايد پاسخگوي چنين نرخ‌هايي باشند. دولتي که پس از کودتاي ارزي سال 97 و تثبيت قيمت‌ها در کانال 11 هزار تومان، خود را منجي بازار ارز معرفي مي‌کرد، نمي‌تواند هنگام گراني‌ها از زير بار مسئوليت شانه خالي کند و بگويد که دخالتي در بازار ندارد. چه بسا اکنون برخي کارشناسان همچون سال 97 بر اين عقيده استوارند که دولت با اعلام چنين نرخ‌هايي سعي دارد کسري بودجه سال جاري خود را پوشش دهد. عبدالناصر همتي، رئيس کل بانک مرکزي، نيز اخيرا با انتقاد از وضعيت قاچاق ارز و کالا اعلام کرد که با اين روند کنترل ارز از توان او خارج است که برخي کارشناسان هم اين اتفاق را سيگنالي منفي به بازار مي‌دانند. جدا از اينکه گفتاردرماني‌هاي دولتمردان ديگر نتيجه‌بخش نيست و حتي عده‌اي دولت را به دستکاري نرخ ارز متهم مي‌کنند، عوامل و اتفاقات اقتصادي و سياسي نيز نشاني از کاهش نرخ ارز ندارند. امروز فشار تحريم‌هاي آمريکا به ايران به حدي رسيده که سعيد ليلاز، کارشناس اقتصادي، اعتقاد دارد از حمله مغول به اين سو، هرگز فشاري مانند فشار امروز به ايران وارد نشده است. البته تحليل‌هاي او نشان مي‌دهد که اگر اقتصاد ايران تا مرداد ماه دوام بياورد، ايران برنده مصاف با آمريکا مي‌شود. اما اکنون تا پايان همان مرداد که ليلاز به آن اشاره دارد، بيش از 45 روز زمان باقي مانده، اگر قرار باشد اين رشد قيمت دلار، طلا و سکه در اين 45 روز هم ادامه پيدا کند، چه نرخ‌هايي را بايد براي اين بازارها متصور بود؟ آيا دلار 21 هزار توماني و سکه 10 ميليون توماني براي لمس و درک بحران کافي نيستند؟ در حالي که تجربه نشان مي‌دهد حتي کاهش قيمت دلار هم تاثيرگذار نخواهد بود و ساير بازارها کار خود را با بالاترين نرخ ارز رقم‌خورده ادامه مي‌دهند.