كره جنوبی بدهكار، متهم التهاب بازار ارز

تثبيت نرخ ارز يکي از مهم‌ترين دستاوردهاي اقتصادي دولت اول حسن روحاني به حساب مي‌آيد. علاوه بر مديريت صحيح داخلي، اقتصاد ايران اين مهم را تا حد زيادي مديون اجراي برجام و دستيابي به روابط صلح‌آميز با قدرت‌هاي اقتصادي جهان بود. پيرو اجراي اين معاهده بين‌المللي که اقتصاد ايران روزهاي باثباتي را تجربه مي‌کرد، ديگر خبري از تورم‌هاي لحظه‌اي نبود. در آن مقطع بود که نرخ رشد اقتصادي ايران تا 12 درصد پيش رفت، تورم تک‌رقمي شد، نرخ ارز به ثبات خود ادامه داد و بسياري از شرکت‌‌هاي بزرگ بين‌المللي پا به خاک ايران گذاشتند. اما اين روزهاي خوش دوام چنداني نداشت و برگزاري انتخابات آمريکا تمام معادلات برهم‌ريخت. در اين مقطع که سران دولت ايران به هيچ‌وجه تصور پيروزي جمهوري‌خواهان را از سر نمي‌گذراندند، تمام برنامه‌هاي اقتصاد کشور را با پيش‌بيني تکيه‌زدن هيلاري کلينتون دموکرات بر مسند اصلي کاخ سفيد تهيه و تدوين کردند. اما دونالد ترامپ که حتي مواضع بسيار تندتري نسبت به هم‌حزبي‌هاي جمهوري‌خواه خود عليه ايران داشت، نشان داد با شعارها و رفتارهاي پوپوليستي مي‌توان کاخ سفيد را هم تسخير کرد. با انتخاب ترامپ به‌عنوان رئيس جمهوري جديد آمريکا زمزمه‌هاي التهاب در بازار ارز ايران آغاز شد. سخنان او عليه ايران و تصميم قطعي‌اش نسبت به اعمال تحريم‌هاي جديد ديگر اين بازار را وارد دوره تاريخي جديدي کرد تا اينکه با خروج آمريکا از برجام دلار در بازار ارز ايران از مرز 18 هزار تومان هم عبور کرد. اکنون که بيش از دو سال از آغاز تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران مي‌گذرد، فشارهاي بين‌المللي به عمق خود رسيده است. تقريبا تمام کشورها و شرکت‌هاي خارجي از ايران خارج شده‌اند و اخيرا نام ايران در ليست سياه FATF هم قرار گرفته است؛ يعني قطع کامل ارتباط پولي و مالي ايران با ساير کشورها. طبيعتا بازار ارز پيش از هر بازار ديگري در تيررس انزواي بين‌اللمللي قرار مي‌گيرد. حتي اگر رئيس کل بانک مرکزي از منابع کافي ارزي سخن بگويد و مدام سيگنال‌هاي کاهش نرخ ارز را به بازار بفرستد، فعالان بازار مسير خود را طي مي‌کنند و اعتنايي به سخنان مسئولان نخواهند داشت. به‌رغم سيگنال‌هاي عبدالناصر همتي روز گذشته نرخ دلار و يورو در بازار آزاد به‌ترتيب از 18 هزار تومان و 20 هزار تومان عبور کردند. هر گرم طلاي 18 عيار به مرز 733 هزار تومان رسيد و سکه تمام‌بهار آزادي در مرز مقاومتي 5/7 ميليون تومان ايستاد. البته افزايش تقاضا در بازار جهاني طلا را در افزايش نرخ طلا و سکه در ايران نمي‌توان ناديده گرفت.

هزينه انتخاب انزواي بين‌المللي

ديروز همزمان با جهش جديد نرخ ارز، رئيس کل بانک مرکزي از بلوکه‌شدن ميلياردها دلار منابع ارزي ايران در کره‌جنوبي خبر داد تا شايد به‌شکل تلويحي از جديدترين متهم آشفتگي بازار ارز ايران رونمايي کند. عبدالناصر همتي کره جنوبي را تهديد به اقدام قانوني از طريق مراجع بين‌المللي کرد و جزئيات دقيق‌تري از نحوه پيگيري بروز نداد. اما بايد توجه داشت با توجه به درگيري کشورها با بيماري کرونا، به‌حداکثررسيدن فشار تحريم‌ها و قرارگرفتن ايران در ليست سياه FATF شايد پس از اين بايد شاهد بدعهدي‌ کشورهاي مختلف در قبال ايران باشيم. انتخاب انزواي بين‌المللي طبيعتا هزينه‌هايي دارد که ازجمله آن مي‌توان به بي‌اعتنايي کشورها به تعهداتشان اشاره کرد. چنان‌که در اين برهه اگر چين، بزرگ‌ترين شريک تجاري ايران، هم راه کره را در پيش بگيرد جاي تعجب ندارد. حال در چنين شرايطي براي مذاکره با کشورهاي مختلف بايد همچنان چشم‌انتظار انتخابات آمريکا و برکناري احتمالي دونالد ترامپ بمانيم؟