کرونای نادیده در بانک‌ها

اخبار بازار؛ ندا فتاحی – متأسفانه از آن زمان تا به امروز(براساس آمار رسمی اعلامی تا پایان فروردین ماه) حدود 3 هزار کارمند صنعت بانکداری کشورمان به این بیماری مبتلا شده و دستکم 42 نفر نیز در فهرست جانباختگان قرار گرفتند.

خلاء خدمات فناورانه

با تکیه بر این آمار می‌توان دریافت که حفاظت از جان در صنعت بانکداری کشورمان پس از حفاظت مال مردم قرار دارد و بانک‌ها بعد از اقدامات ویژه مراقبتی و امنیتی شعب، باید نسبت به ایجاد تسهیلات و گسترش خدمات مبتنی بر مشتری مداری اقدام کنند تا بتوانند آثار سوء این رکود را از دوش مردم و مشتریان خود بردارند و شرایط بد اقتصادی ناشی از تورم روزهای ابتدایی سال جدید را بر آنان تسهیل سازند.

اما با نگاهی به عملکرد صنعت بانکداری ایران در این بازه زمانی و مقایسه آن با سایر کشورها خواهیم یافت که این بخش در ایران نتوانسته از فرصت به وجود آمده مطلوب استفاده کند و به کلام بهتر فرصت سوزی کرده است.

مدیریت باجه‌ای

با شیوع کرونا، بانک‌ها در سطح بین‌الملل، اقدام به تغییر کاربری بسیاری از خدمات خود کردند و خیلی سریع شیوه مبادلات آنلاین خود، که گام‌ها نیز از ایران جلوتر بوده را ارتقاء داده و نه‌تنها سیستم الکترونیک را کنار گذاشتند؛ بلکه خدمات دیجیتال خود را متنوع کرده و با ادغام آنها با فناوری هوش مصنوعی و هوشمندسازی خدمات، ایام را سپری می‌کنند به طوری که آمار مبادلات اینترنتی از طریق QR طی 2 هفته آخر مارچ(ابتدای شیوع بیماری کرونا در اروپا) به رشدی بالغ بر 130 درصد رسید. صندوق‌های فروشگاهی قدیمی جای خود را به صندوق‌های هوشمند فروشگاهی دادند؛ تا علاوه بر افزایش سرعت تسویه خرید مشتریان، ارتباط و حضور فیزیکی مردم نیز در فضای عمومی کاهش یابد. اما در ایران و به واسطه امور مالی شعب در روزهای پایانی سال، نه‌تنها ازدحام بیش از انتظار بود؛ بلکه آمار شاپرک نشان داد روند بانک‌ها در ارائه خدمات، مبتنی بر باجه و کارمندانش قرار دارد و این شیوه خدمات‌رسانی، بیماری و مرگ کارمندانش را برای صنعت بانکداری به همراه آورد.

مسئولیت اجتماعی گمشده

یکی از شعارهای بانک‌ها در جهت مشتری مداری، رسالت آنها بر اجرای اهداف مسئولیت‌های اجتماعی است که در این بازه زمانی فرصت مناسبی برای ایفای نقش محسوب می‌شد. تغییر خط تولید برخی از کارخانه‌های وابسته به بانک‌ها در انگلستان و ایتالیا به تولید ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده، ارائه تسهیلات درمانی حمایتی به خانواده‌های دارای بیمار مبتلا به کرونا در فرانسه، حذف مراجعات به شعب در برخی بانک‌های سوئد و… از جمله برخی اقداماتی است که در صنعت بانکداری بین‌الملل شاهد بودیم. اما در ایران مسئولیت اجتماعی بانک‌ها تنها به حذف خودکار از باجه، کشیدن کاور میان مشتریان و کارمندان، رسم خط صفوف با رعایت فاصله مشخص، به‌عنوان اقدامات حفاظتی بانک‌ها در قالب مسئولیت اجتماعی تعریف و اجرا شد.

آنچه رخ داد

در این بازه زمانی که معیشت مردم به سختی تأمین می‌شود، دولت به صرافت حمایت از اقشار آسیب دیده برآمد و بانک مرکزی را مکلف به پرداخت وام بدون بهره و کسر آن از یارانه‌ها کرد که شگفتی مردم، کارشناسان و حتی علمای عظام را به همراه داشت. البته بانک‌های دیگر نیز اقداماتی از این دست داشتند که رفع دغدغه مالی و بیکاری مشتریان در آن دیده نمی‌شد. به‌عنوان مثال بانک رفاه به منظور حمایت این بنگاه‌ها اقداماتی از قبیل ارائه تسهیلات به مشاغل خودگردان و واحدهای تولیدی را در دستور کار خود قرار داده است.

توصیه و رویکرد حمایتی بانک توسعه تعاون نیز در این اطلاعیه مندرج شده که هنگام استفاده از خودپرداز، از دستکش و یا دستمال یک‌بارمصرف استفاده گردد، در هنگام خرید و یا هرگونه پرداخت، از روش‌های پرداخت آنلاین به‌جای پول نقد استفاده گردد، در صورت نیاز به مراجعه حضوری به شعب بانک، تا حد امکان از خودکار شخصی استفاده و پس از خروج از شعبه دستان خود را ضدعفونی نمایند.

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی از افزایش سقف کارت به کارت به ۱۰ میلیون تومان در ابزارهای خودپرداز، کیوسک، اینترنت بانک و همراه بانک خبر داد.

رسالت کارت‌هایی که از مورخ 12/01/ 98 الی 31/01/99 تاریخ انقضاء آنها به پایان رسیده تا تاریخ 01/04/99 به مدت سه ماه به طور خودکار تمدید می‌شود.

کارمندان بانک کشاورزی، با ابتکار و خلاقیت خود، فضای مطلوب، بهداشتی و مناسبی را به وجود آورده‌اند تا ضمن مقابله با شیوع ویروس کرونا، خللی در خدمت‌رسانی به مشتریان به وجود نیاید.

بانک رفاه کارگران در راستای ایفای مسئولیت‌های اجتماعی و حمایت از نظام سلامت کشور، برای پرداخت اقساط تسهیلات کادر درمانی خط مقدم مقابله با ویروس کرونا، سه ماه تنفس اعمال کرده است.

بر اساس بخشنامه شورای پول، اقساط وام‌های قرض‌الحسنه همه اشخاص به مدت سه ماه به تعویق خواهند افتاد.

بانک پاسارگاد علاوه بر کاهش ساعات کاری واحدهای خود، سقف انتقال وجه کارت به کارت را بر روی درگاه‌های غیرحضوری (اینترنت و موبایل) از مبلغ 30 میلیون به مبلغ 50 میلیون ریال در روز برای کارت‌های نقدی افزایش داد.

این تنها بخشی از سیاست‌های بانک‌ها در دوران رکود ناشی از شیوع کرونا بود که هیچ تأثیری بر معیشت و حمایت مالی مشتریانشان نداشته و ندارد. مسئولیت اجتماعی، مساله‌ای است که در میان بانک‌ها گمشده و مدیران این صنعت اغلب بر اساس ذائقه خود و حفظ منفعت به آن ورود پیدا می‌کنند. چیزی که از رویکرد مدیران صنعت بانکداری ایران در زمان شیوع ویروس کرونا نشان داده شد، نبود زیرساخت لازم برای تأمین امنیت کارمندان، نبود ارائه خدمات متناسب در حوزه بانکداری دیجیتال و از همه مهمتر خلاء برنامه و نبود سیاست‌های مالی حمایتی از اقشار آسیب‌دیده و منفعت مشتریان است.