تیغ دولبه بورس

اخبار بازار؛ کیمیا نجفی –  در این میان وقتی علت رشد بازار را جویا می‌شویم کارشناسان می‌گویند در یک سال گذشته عرضه‌های اولیه از جذابیت خوبی برخوردار بودند و همین مسئله افراد را برای ورود به بازار ترغیب می‌کند و باعث افزایش کدهای بورسی شده است. حال باید دید که افزایش کدها چه آینده‌ای را برای بازار رقم خواهد زد.
این روزها بورس تبدیل به بهترین بازار سرمایه‌گذاری شده و بسیاری از مردم را مشتاق ورود به بازار کرده است، در پی این اشتیاق نقدینگی عظیمی به سمت بازار روانه شد. آمارهایی که اواسط فروردین‌ماه از میزان بی‌سابقه ثبت‌نام‌کنندگان در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) منتشر شد از استقبال مردم از بازار سرمایه حکایت دارد به طوری که در فروردین‌ماه سال گذشته ۵۵ هزار کد صادر شد، درحالی که در فروردین‌ماه سال جاری تعداد کدهای صادر شده به بیش از ۱۹۳ هزار کد رسید. این ارقام در حالی مطرح می‌شود که عده‌ای معتقدند افزایش بی‌رویه کدهای بورسی می‌تواند برای بازار سرمایه یک خطر جدی باشد. این در حالی است که بسیاری از تحلیل‌گران نیز بر این باورند بازار پتانسیل رشد دارد و خطری بازار را تهدید نمی‌کند. در این راستا بهنام ملکی، تحلیلگر اقتصادی با اشاره به افزایش کدهای بورسی و راهکار دولت برای کنترل بازار به «ابتکار» گفت‌: کدهای بورسی افزایش یافته و در این شرایط اگر دولت شرکت‌های خود را به میان بیاورد و ظرفیت بورس را بیشتر کند، مشکل جدی در بازار به وجود نخواهد آمد اما اگر دولت سرمایه‌های جدید خود را به بازار عرضه نکند و عدم شفافیت‌ها ادامه داشته باشد، بازار بورس حبابی خواهد شد و پس از ترکیدن آن حباب، قطعا سهام‌داران متضرر می‌شود.
این اقتصاددان به تمهیداتی برای کنترل بازار اشاره کرد و ادامه داد: البته در شرایط فعلی تمهیداتی برای کنترل روند بازار اندیشیده شده است، آن‌طور که گفته می‌شود قرار بر این است افرادی که کد بورسی می‌گیرند در خرید با محدودیت‌هایی روبه‌رو باشند، این راهکارها مقطعی بوده و به شدت قابل توجه است و برای کنترل ورود افراد تازه‌وارد حتما باید این اقدام عملی شود.
ملکی از ضرورت در اولویت قرار گرفتن کارکنان شرکت‌ها برای خرید سهام یاد کرد و در این‌باره گفت: من معتقدم دولت با عرضه سهم شرکت‌های خود، ایجاد شفافیت و پررنگ کردن نقش مردم در گردش‌های مالی و حسابرسی‌ها عمق و ظرفیت بورس را بیشتر خواهد کرد. نکته دیگری که می‌تواند روند بورس را به سمت راهی درست پیش ببرد، این است که به شاغلان در شرکت‌های مختلف که سهام‌شان در بازار بورس عرضه شده، سهام‌های ویژه و ممتازی بدهند. در این صورت، کارکنان انگیزه بیشتری خواهند داشت؛ چراکه اگر عملکرد بنگاهی که در آن مشغول به کار هستند بهتر باشد طبیعتا سودی که کسب می‌کنند بالاتر می‌رود و بر عکس اگر عملکرد واحد کاری‌شان ضعیف باشد آنها در زیان به وجود آمده شریک خواهند شد. اگر این اتفاقات صورت بگیرد قطعا آینده بهتری برای اقتصاد قابل تصور است. یکی از علت‌های پیشرفت کشوری مانند ژاپن و آلمان این است که درصد بالایی از شهروندان‌شان سهام‌دار شرکت‌های بورسی هستند و طبیعی است این افراد برای رونق تولید خود تلاش کنند؛ چراکه رونق تولید با منافع شخصی آنها ارتباط مستقیم دارد.
وی اظهار کرد: اکنون در کشور روند دستمزدی داریم یعنی نیروی کار می‌گوید من چه عملکرد مناسب داشته باشم و چه نداشته باشم حقوق خود را دریافت خواهم کرد. متاسفانه آن چیزی که امروزه شاهد آن هستیم سیستم حقوق‌بگیری است و این روند باید به سمت سیستم کارمزدی حرکت کند. از سوی دیگر شاغلان تصور می‌کنند که انتخاب‌ها شایسته نیست و این در حالی است که دیگر انگیزه مادی هم وجود ندارد؛ بنابراین نمی‌توانند عملکرد مثبتی داشته باشند. ما باید این روند را اصلاح کنیم و اولویت فروش سهام شرکت‌ها را برای نیروی کار همان شرکت در نظر بگیریم.
این اقتصاددان در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ضرورت اصلاح سیستم مالی بورس تاکید کرد و گفت: اگر سوءاستفاده‌های سیستم مالی بورس کاهش یابد، بازار با شفافیت ادامه دهد، بر سر راه حبابی شدن سهم‌ها مانعی وجود داشته باشد و به جای اینکه فعالیت‌های سفته‌بازانه در بورس دامن زده شود فعالیت‌های تولیدی تقویت شود، می‌توانیم امیدوار باشیم که اقتصاد و تولید ما به بورس گره بخورد و شاهد تغییر و تحولات مفیدی در این بخش باشیم.
ملکی شرایط بازار در وضعیت حبابی را بررسی کرد و با بیان اینکه اگر حبابی در بازار شکل بگیرد و پس از مدتی بترکد حتما تبعات اجتماعی و اقتصادی بی‌شماری به همراه خواهد داشت، ادامه داد: با فروش سهام به کارکنان شرکت‌ها و همچنین نظارت‌های رسانه‌ای، می‌توانیم امیدوار باشیم رشدی که در بورس شروع شده است به جای خوبی ختم شود. اما اگر اقدامات تاریک‌خانه‌ای باشد، بورس به شکل حبابی بالا برود و عمق آن افزایش پیدا نکند خیلی از امیدها و انتظارات بر باد خواهد رفت. چراکه پس از ترکیدن حباب احتمالی، علاوه‌بر تبعات اقتصادی، عواقب اجتماعی بی‌شماری را به همراه خواهد داشت. ما در گذشته شاهد بودیم که مردم سرمایه خود را به سمت بازار بورس روانه کردند و یک‌باره شاهد گم‌شدن سرمایه‌های‌شان شده‌اند.
وی حرکت اقتصاد به سمت سرمایه‌محوری را راهی برای تحقق شعار سال دانست و گفت: باید رسانه‌های اجتماعی و همچنین شبکه‌های صداوسیما روزانه زمانی را برای آموزش‌های بورسی اختصاص دهند. در این صورت، جامعه دیگر شاهد بر باد رفتن سرمایه‌ها نخواهد بود و عده‌ای که با رانت یا تخصصی منافع دیگران را به سمت خودشان روانه می‌کنند با محدودیت مواجه می‌شوند. اگر این اصلاحات شکل بگیرد، اقتصاد از بانک‌محوری به سمت سرمایه‌محوری حرکت خواهد کرد و می‌توانیم امیدوار باشیم که شعار سال هم محقق شود.

 منبع: ابتکار