درمان کرونای اقتصاد با مُسکن یارانه

اخبار بازار؛ کیمیا نجفی – هنوز مشخص نیست تا چه زمانی کشور درگیر ویروس کرونا باقی می‌ماند، اما چیزی که مسلم است آسیب اقتصادی شدیدی به کشور وارد شده و قطعا این آسیب در ماه‌های آتی بیشتر خود را نمایان می‌کند، در چنین شرایطی بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند اگر امروز به فکر وضعیت پیش آمده نباشیم اقتصاد دوران پساکرونا می‌تواند بحران‌های جدی را تجربه کند.
این‌روزها کشور در تعطیلات کرونایی به سر می‌برد. واحدهای تولیدی، برخی از ادارات و بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ خانه‌نشین شده‌اند و اثرات منفی این ویروس تمام کشور را تحت تاثیر خود قرار داده است. به گفته بسیاری از کارشناسان، درگیری کشور با ویروس کرونا ضربه محکمی به اقتصاد کشور وارد می‌کند که اگر به درستی کنترل نشود در آینده با شرایط بدتری روبه‌رو خواهیم بود. این در حالی است که آنها معتقدند کسب‌وکارها و همچنین خانوارها در شرایط فعلی می‌توانند تا حدودی در برابر اتفاقات و تاثیرات مخرب آن ایستادگی کنند اما اگر شرایط تداوم یابد همین اندک توان هم از بین خواهد رفت. بنابراین دولت باید به دنبال راهکارهایی برای جبران خسارت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا و حمایت از معیشت اقشار آسیب‌پذیر جامعه باشد. در این میان اقدامات مختلفی برای حمایت از فضای کسب‌وکار و معیشت خانوارها از سوی صاحب‌نظران پیشنهاد می‌شود. اخیرا حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم شاهین‌شهر در گفت‌وگو با تسنیم در خصوص پیشنهادهای مطرح شده برای کمک به بخش تولید و همچنین معیشت خانوارها در شرایط فعلی گفته است: «ما برخی از پیشنهادهایی که داشتیم را به کمیسیون ویژه حمایت از تولید مکتوب ارائه دادیم، هم برای فعال‌تر شدن بخش‌های تولیدی و هم برای اینکه خانوارهایی که در حال حاضر نان‌آور آنها شغلی و درآمدی ندارد، خصوصاً آنهایی که هیچ بیمه‌ای ندارند، باید چه اقداماتی انجام شود. پیشنهاد مشخص ما این بود که حداقل آن یارانه‌ای که در شش ماه دوم سال قرار است داده شود، در شش ماهه اول و در ماه‌های فروردین و اردیبهشت به خانوارها واگذار شود تا این ایام را بتوانند پشت سر بگذارند.»
اما اینکه اینگونه راه‌حل‌ها در شرایط فعلی تا چه میزان موثر باشد خود جای سوال دارد. آلبرت بغوزیان، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه با اشاره به پرداخت یارانه 6 ماهه دوم سال به صورت یک‌جا به «ابتکار» گفت: پرداخت یارانه 6 ماهه دوم سال در اردیبهشت، سهم خود افراد است و با چنین پیشنهادی تنها کمی زودتر آن را دریافت می‌کنند، البته این پیشنهاد می‌تواند شبیه به یک مسکن عمل کند و به طور موقت و سطحی درد را ساکت کند. این پیشنهاد می‌تواند چند شکل مختلف داشته باشد، یکی از راه‌های آن شاید این باشد که دولت وامی را به افراد بپردازند و این وام را از یارانه آنها کم کنند. بنابراین می‌توانیم بگوییم که پرداخت یارانه به صورت یک‌جا تنها پیشنهادی است که می‌تواند برای کوتاه‌مدت و مسائل سطحی راه چاره باشد، به عبارتی دیگر تنها می‌تواند رفع و رجوعی برای افرادی باشد که موقتا در خانه مانده‌اند.
برداشت از صندوق توسعه ملی، راه نجات روزهای سخت؟
این کارشناس اقتصادی با اشاره به راهکارهای دولت برای حمایت از اقشار مختلف گفت: من معتقدم دولت باید از طریق صندوق توسعه ملی و یا استقراض از بانک مرکزی پرداخت‌هایی همچون بیمه -بیکاری به افراد بپردازد. کارمندان دولت اکنون حقوق خود را دریافت می‌کنند، اما بخش خصوصی به این شکل نیست و دولت می‌تواند به بخش خصوص وام با بهره ارزان‌تر بدهد و شرط پرداخت وام هم این باشد که بنگاه‌های اقتصادی تعدیل نیرویی نداشته باشند.
وی در ادامه افزود: ما نیز باید همانند کشورهای اروپایی از منابعی که برای روز مبادا نگهداری شده است همانند صندوق توسعه ملی و حساب ذخیره ارزی، سرمایه مورد نیاز را تامین کنند.
این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از صحبت‌ها به راهکار حمایت از کارگران فصلی و دستفروشان اشاره کرد و گفت: یک راه‌حل دیگر که می‌تواند برای کارگران فصلی و یا دستفروشان مفید باشد این است که سایتی را طراحی کنند و این قشر در سایت ثبت‌نام کنند و اگر صحت گفته‌های‌شان ثابت شد دریافتی را از سوی دولت در حد تامین موارد ضروری معیشت داشته باشند.
راه کاهش مشکلات اقتصادی پس از کرونا چیست؟
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری برای کاهش مشکلات اقتصاد پسا‌کرونا وجود دارد گفت: در حال حاضر برای وضعیت پساکرونایی تنها می‌توانیم مطالعاتی را داشته باشیم چراکه عمق ماجرا و مدت زمانی ماندگاری این ویروس هنوز مشخص نیست. ما حتی نمی‌دانیم که این ماجرا به شکل ختم خواهد شد. اگر این شرایط مشخص شود پس از آن می‌توانیم فکری به حال اقتصاد پساکرونایی کنیم.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به شروع فعالیت‌های بنگاه‌های تولیدی اشاره کرد و در این خصوص گفت: آن چیزی که مسلم است اگر وضعیت فعلی به بازگشایی برخی از فعالیت‌ها با رعایت پروتکل‌ها منتهی شود بهترین حالتی است که خواهیم داشت. به عبارتی دیگر کسب‌وکارها با اجتماعات کمتر و فاصله‌های بیشتر شروع به فعالیت کنند حالا چه از طریق اینترنتی_مجازی و چه فعالیت‌های حضوری. نباید نگرانی در این‌باره داشت زیرا هنگامی که کسب‌وکارها بخواهند به کار خود بازگردند می‌توانند با بحث فاصله‌گذاری اجتماعی شرایط را کنترل کنند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه به حمایت از بخش‌هایی همچون گردشگری اشاره کرد و در این‌باره گفت: حمایت از خانوارها یا برخی از کسب‌وکارها کم و بیش انجام می‌شود و از سوی دیگر اقشاری مانند گردشگری، هتل‌داران، ستوران‌ها و حمل و نقل می‌مانند که در این شرایط بسیار متضرر شده‌اند. دولت باید با دادن وام‌هایی به این بخش‌ها ضررهای وارده را تا حدودی جبران کنند.
وی در پایان با تاکید بر اینکه نمی‌توان تمام خسارت‌ها را صددرصد جبران کرد ادامه داد: مسئله‌ مهمی وجود دارد که باید به آن اشاره کرد، متاسفانه ما نمی‌توانیم این انتظار را داشته باشیم تمام صدمات ناشی از شیوع ویروس کرونا جبران شود. به عبارتی دیگر، نمی‌توان گفت راه‌هایی وجود دارد که به صورت کامل خسارت‌ها را جبران کند. تمام کشور از شرایط به وجود آمد متضرر شده‌اند و می‌توان این شرایط را همانند دوران جنگ بدانیم. در دوران جنگ میزانی از خسارات را دولت جبران می‌کرد و بخشی از خسارات هم هرگز جبران نمی‌شد. من معتقدم که در بخش پساکرونایی می‌توان با اعطای وام‌های ارزان و بلاعوض به نهادهای مختلف توان مالی ایجاد کرد و در چنین شرایطی آنها توان ادامه تولید را به دست می‌آورند و می‌توانند اقتصاد را به حرکت در آورند. ما باید بتوانیم بخش تولید را فعال کنیم تا دوباره تقاضا به جای ابتدایی خود بازگردد و اقتصاد پویا شود. اما همان‌طور که گفتم نمی‌توان به صورت کامل و صددرصد خسارات را جبران کرد.

 منبع: ابتکار