مردم، قربانی سیاست بودجه‌ای دولت
مجله آنلاین موبنا؛ فرهاد راد – نرخ کالاهای عمومی بعد از تغییر و افزایش قیمت بنزین در جامعه افزایش پیدا نخواهد کرد و … این جملات مثبت، امیدوارکننده و البته غیرواقع را مقامات رسمی دولتی بعد از گران شدن قیمت بنزین در رسانه‌ها اعلام کردند و به مردم وعده دادند که همه نرخ‌ها را کنترل می‌کنند تا شوک قیمت بنزین، نرخ‌ها را تحت تأثیر قرار ندهد. اما از همان روز اول همه نرخ‌ها در جامعه تحت تأثیر قرار گرفت.
از قیمت نرخ تاکسی تا قیمت یک کیلو میوه و اوضاع به قدری نگران‌کننده شد که باعث اعتراض‌ها و حاشیه‌هایی در سطح جامعه شد. اما جالب‌تر آن‌که برخلاف وعده‌های همتی رئیس‌کل بانک مرکزی حتی قیمت ارز که وی گفته بود گران‌تر نمی‌شود اما در عمل دلار که قیمت آن در روز قبل از اعمال افزایش قیمت دلار 11 هزار و 800 تومان بود در روز گذشته به 13 هزار و 380 رسید که نشان می‌دهد 1580 تومان نسبت به قبل از اجرای طرح، افزایش پیدا کرده است.
این رشد قیمت به‌خوبی نشان می‌دهد که نرخ کلی تورم در اصل بخاطر گران شدن بنزین در همه بخش‌های خدمات – کالا و بازارهای مالی افزایش پیدا کرده است و حرف‌ها و وعده‌ها نتوانسته است این رشد بی‌مهابا را کنترل و مهار کند.
نگاهی به آمارهای نوسان قیمت ارز نشان می‌دهد که قیمت دلار در روز 24 آبان ماه 11800 تومان بوده و در روزهای بعد با افزایش آرام اما پیوسته به نرخ‌های 12250، 12640 و 12760 تومان تا اوایل آذرماه افزایش پیدا کرده است و در کنار آن سبد خانوارها باز هم کوچک‌تر از قبل شد تا جایی که حتی این افزایش قیمت ارز باعث شد تا حتی قیمت کالاهای مصرفی هم با یک روند رو به رشد مواجه شود تا مردم با فشار بیشتری از قبل مواجه شوند.
از سویی دیگر با افزایش یک‌باره قیمت بنزین، شاهد افزایش برخی قیمت‌ها در بازار بودیم. به‌طور مثال افزایش قیمت بنزین بر شرکت‌های حمل‌ونقل یا اجناس و شرکت‌های شیمیایی که از بنزین به‌عنوان مواد مصرفی خود استفاده می‌کنند، تأثیر بسزایی دارد. اثر افزایش قیمت بنزین از مسیر افزایش تبعی تورم است.
به‌طور مثال شرکت‌هایی که موضوع حمل‌ونقل روی آن‌ها تأثیرگذار است، از این افزایش قیمت تأثیر می‌پذیرند و صنایعی از قبیل سیمان، فولاد و… به دلیل افزایش هزینه حمل‌ونقل، با افزایش نرخ مواجه می‌شوند. این موضوع به دلیل اینکه باعث تورم خواهد شد، تأثیرات گوناگونی را بر شرکت‌های خدماتی نیز خواهد داشت و آن‌ها می‌توانند افزایش نرخ داشته باشند.
اکنون بسیاری از مردم برای رویارویی با این وضعیت در حال بررسی گزینه‌های مختلف هستند که به‌طور طبیعی، دانستن وضعیت مصرف سوخت خودرو‌های داخلی و همچنین خودرو‌های خارجی (که البته به محصولات دست‌نیافتنی برای بسیاری از مردم کشورمان تبدیل شده است) در این زمینه می‌تواند مفید باشد. در این راستا باید در نظر داشت که مصرف سوخت خودرو‌های داخلی چیزی در حدود ۵/۱ برابر خودرو‌های خارجی است؛ البته نکته‌ای که به‌طور کلی دولت و مجلس به آن بی‌توجه بوده‌اند، موضوع مصرف سوخت بالای خودرو‌های داخلی و توجه نکردن به موضوع گازسوز کردن خودروهاست که در این صورت حتی شاید نیازی به گرانی بیش‌ازحد آن نباشد.
افزون بر این، متوسط مصرف بنزین در جهان چیزی حدود ۵/۵ لیتر است که در کشور ما این عدد به ۵/۷ لیتر رسیده است. به گزارش کارشناسان صنعت خودرو، مصرف بنزین خودرو‌های پراید و پژو ۴۰۵ به‌تنهایی از میزان قاچاق سوخت (قیمت پایین بنزین و قیمت بالای ارز نسبت به کشور‌های همسایه بازار قاچاق سوخت را در منطقه داغ کرده است و آمارهای متفاوتی در این‌باره به گوش می‌رسد؛ از ۵ تا ۲۰ میلیون لیتر در روز) بیشتر است؛ با این حال اراده‌ای برای کنترل این موضوع دیده نمی‌شود.
چیزی حدود ۲۰ میلیون لیتر مصرف بنزین این ۲ خودرو است که به فناوری قدیمی این خودرو‌ها بازمی‌گردد و سازمان‌های ذی‌ربط نیز اراده‌ای برای کنترل و کاهش این مصرف ندارند؛ البته سایر خودرو‌های داخلی هم از این امر مستثنا نیستند.
به هر حال آن چیزی که در این میان مشهود است که همه وعده‌ها در آرام ماندن بازارها و عدم افزایش قیمت‌ها به سراب برای مردم تبدیل شد و در این میان دولت توانست اهداف خودش را به بهای قربانی کردن معیشت و سلامت مردم با هدف جبران کسری بودجه پیاده سازی کند.
