«کنکورد» نخستین هواپیمای مسافربری مافوق صوت 50 ساله شد (+عکس)

موبنا – پنجاه سال قبل نخستین حمل و نقل هوایی جهان به کمک هواپیمای مافوق صورت «کنکورد» بر فراز شهر تولوز فرانسه انجام شد. زمانی که این هواپیما تولید شد بزرگترین تحول در عرصه هوانوردی محقق شد و پس از فرود انسان روی کره ماه، این بزرگترین دستیافته بشر در آسمان‌ها بود و نه تنها استاندارد هوانوردی را در سطح جدید تعریف کرد، بلکه اتفاقی را رقم زد که تا امروز دیگر مشابه آن ارایه نشد. هواپیمای مافوق صوت کنکورد یک نمونه وسیله نقلیه هوایی مهندسی شده و زیبا بود که می‌توانست لوکس‌ترین و متفاوت‌ترین سرویس هواپیمایی مسافربری را در بالاترین سرعت ممکن ارایه دهد.

امروز که 50 سال از زمان نخستین پرواز این هواپیمای مسافربری متفاوت می‌گذرد و 16 سال از زمان آخرین پرواز آن سپری شده است، «کنکورد» هنوز هم یک حقیقت دست نیافتی در عرصه هوانوردی است. این نام هنوز هم برای مردم جهان کاملا متفاوت است و به جز شکل ظاهری زیبا و متفاوت، برای نخستین بار در تاریخ امکان مسافرت مردم با سرعت مافوق صوت را فراهم کرده است.

به جز شکل ظاهری متفاوت، هواپیمای کنکورد امکانات متفاوتی را هم شامل می‌شود که فراتر از سطح نتظار بود و این مجموعه نتیجه معادلات بسیار پیچیده و کاربردی بود که در نتیجه امکان مسافرت هوایی عموم مردم با دو برابر سرعت صوت را فراهم می‌کند و آن زمان چنین قابلیت و سرعتی را در هواپیماهای نظامی هم نمی‌شد مشاهده کرد.

در تمام این سال‌ها تنها 20 دستگاه هواپیمای کنکورد ساخته شد که 14 دستگاه از آن به صورت منظم در خطوط هوایی «ایر فرانس» و «بریتیش اِیرویز» مورد استفاده قرار گرفت. کنکورد نخستین هواپیمای مسافربری جهان بود که سیستم کنترل پرواز پرواز-با-سیم را شامل می‌شود، نخستین هواپیمای تجاری مجهز به مدارهای هیبریدی بود، نخستین سیستم کامپیوتری کنترل موتور برای آن استفاده شد، و بالاترین میزان بهره‌مندی از سیستم‌های الکترونیکی در بین تمام هواپیماهای جهان را داشت. این هواپیما بیشترین کارایی را نسبت به تمام هواپیماهای مافوق صوت ارایه می‌کرد و سرانجام توانست رکورد بیشترین پرواز مافوق صوت در بین همه هواپیماهای نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص دهد.

پرواز با هواپیمای کنکورد ارزان نبود. در حقیقت بلیت‌های این هواپیما به قدری گران بود که ثروتمندان هم برای خرید آن دچار تردید می‌شدند و البته این هواپیمای مافوق صوت امکان سفر مستقیم از لندن به نیویورک با عبور از اقیانوس اطلس را در کمتر از سه ساعت و نیم فراهم می‌کرد. هر دو خطوط هوایی که این هواپیما را در اختیار داشتند بهترین و لوکس‌ترین خدمات را در کنکورد به مسافران ارایه می‌کردند و این مسئله هم روی قیمت بلیت هواپیما تاثیر گذاشته بود.

یکی از معروف‌ترین  تصاویر موجود که توسط یکی از مسافران کنکورد گرفته شده است به یکی از دولتمردان بریتانیایی مربوط می‌شود که در قسمت ویژه این هواپیما حضور داشت و پس از آنکه پیاد شد، توانست روی باند هواپیما با کنکورد عکس بگیرد. در لیست مسافران کنکورد معمولا نام مشهورترین، ثروتمندترین و مهم‌ترین افراد به چشم می‌خورد و در بین آنها ستارگان ورزشی، سینمایی، خوانندگان موسیقی و … هم حضور داشتند. «سِر دیوید فراست» روزنامه‌نگار و مجری سرشناس و کهنه‌کار بریتانیایی از کنکورد استفاده می‌کرد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن بین نیویورک و لندن سفر کند و اجرای پربیننده‌ترین برنامه‌های آن زمان را در اختیار داشته باشد. او به درستی نمی‌داند که چند بار با این هواپیما سفر کرد ولی پیش‌بینی می‌کند بین 300 تا 500 پرواز با کنکورد داشته است.

این طور که گفته می‌شود در هر پرواز حدود 10 درصد مسافران افرادی بودند که برای نخستین بار سوار کنکورد می‌شدند و 80 درصد بقیه به واسطه سفرهای کاری و … چندین بار سوار این هواپیما شده بودند و معمولا افراد معمولی چنین سفر گران قیمتی را برای مسافرت‌های خود انتخاب نمی‌کردند. کنکورد می‌تواند حداکثر 128 مسافرا با خود حمل کند، پروازهای آن در فاصله زمانی کوتاه انجام می‌شد و در طول پروازهای آن اختلال و مشکل جدی بروز نکرد. خدمه داخل کابین این هواپیما شش فرد آموزش دیده بودند که با سرعت بالا وظایف خود را انجام می‌دادند و مسافران هر نوع سرویسی که درخواست می‌کردند به وسیله این افراد برای آنها فراهم می‌شد.

جاذبه اصلی کنکورد این بود که سریع‌تر از تمام هواپیماهای مسافربری روی کره زمین پرواز می‌کرد و در بالاترین ارتفاع ممکن مسافران را به مقصد می‌رساند. به واسطه ارتفاع و سرعت بسیار زیاد، مسافران تصور می‌کردند که با یک سفینه فضایی در حال سفر هستند. در کابین داخلی هواپیما تنها 25 ردیف صندلی تعبیه شده بود و در هر طرف راهرو تنها دو صندلی در کنار یکدیگر قرار داشت. در قسمت بالای و جلوی کابین داخلی یک نمایشگر بزرگ نصب شده بود که به صورت لحظه به لحظه ارتفاع هواپیما و سرعت حرکت بر مبنای واحد اندازه‌گیری «ماخ» را نشان می‌داد.

کنکورد می‌‌تواست با حداکثر سرعت 2.04 ماخ معادل 2179 کیلومتر بر ساعت حرکت کند و البته تصمیم‌گیری‌ها بر آن بود که مدل بعدی هواپیما با بدنه‌ای از تیتانیوم ساخته شود تا سرعت هواپیما به 2.5 ماخ برسد. با این وجود مصرف سوخت در کنکورد نسبت به هواپیماهای امروزی چندان زیاد نبود و این هواپیما در طول یک ساعت 22 هزار لیتر سوخت مصرف می‌کرد.