ارتباط میکروب‌ها و طول عمر انسان

موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – بنابر نتایج کسب شده از یک مدل رایانه ای جدید، میکروب هایی که در و روی بدن انسان زندگی می کنند به گونه ای تکامل یافته اند که ترجیحا مرگ افراد مسن را موجب شوند. این مساله به کودکان اجازه می دهد سهم بیشتری از مواد غذایی و منابع داشته و در نتیجه دوران کودکی طولانی‌تری را تجربه کنند. همچنین، چنین شرایطی ممکن است جوامع انسانی اولیه را نسبت به تحولات با ثبات‌تر و انعطاف پذیرتر نگه داشته باشد. 

به گفته “گلن وب”، ریاضیدان از دانشگاه وندربیلت، اگر به ۳۰ هزار تا ۴۰ هزار سال پیش باز گردیم تنها ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر در جهان ساکن بوده و در آفریقا، اروپا و بخش هایی از آسیا پراکنده شده بودند. آیا ما خوش شانس بوده ایم؟ یا بقای ما به واسطه قدرت کافی اجدادمان برای مقابله با تمامی تغییرات زیست محیطی و بلایای طبیعی بوده است؟

یافته های جدید پژوهشگران نشان می دهد انسان به واسطه قدرت کافی جوامع انسانی اولیه برای بقا در طبیعت جان سالم به در برده است.

میکروبیوم

از برخی جهات، بدن انسان بیشتر باکتری است تا انسان باشد. تعداد سلول های باکتری در بدن انسان به نسبت ۱۰ به ۱ از سلول های انسان بیشتر است. طی سالیان اخیر، دانشمندان کشف کرده اند این میکروبیوم دارای آثار گسترده، تعدیل افزایش وزن، خلق و خو و عملکرد شناختی است.

اثر باکتری بر ساختار سنی مساله ای است که شگفتی دانشمندان مانند دکتر “مارتین بلاسر”، میکروبیولوژیست در مرکز پزشکی لانگان دانشگاه نیویورک را موجب شده است. وی دریافته است که باکتری های معده “هلیکوباکتر پیلوری” قادر هستند به صورت همزیگری در احشا مردم بدون آن که آسیبی به آنها وارد کنند برای دهه ها زندگی خود را ادامه دهند اما می توانند زخم معده و سرطان معده – خطری که با افزایش سن بیشتر می شود – را نیز موجب شوند.

به گفته مارتین بلاسر، بر همین اساس یک موجود همزی واقعی ارگانیسمی است که شما را در جوانی زنده نگه می دارد و هنگامی که پیر می شوید جان شما را می گیرد. این مساله به ویژه برای شما خوب نیست اما برای گونه ها خوب است. این باکتری ها ممکن است به کاهش تعداد افراد مسن در یک جامعه کمک کنند و در نتیجه به کودکان اجازه می دهند سهم بیشتری از مواد غذایی و منابع در اختیار داشته باشند. به بیان دیگر، باکتری ها دوران کودکی فوق العاده طولانی که انسان نسبت به حیوانات دیگر تجربه می کند را امکان پذیر می کنند.

مدل سازی باکتری

برای بررسی آثار میکروبیوم بر مردم همان گونه که افزایش سن را تجربه می کنند، مارتین بلاسر و گلن وب مدلی ریاضی را برای شبیه سازی یک جمعیت شکارچی-گردآورنده باستانی را ایجاد کرده اند. در این مدل، آنها فرض کرده اند مردم دارای بیشنه طول عمر مشابه با انسان های مدرن – حدود ۱۲۰ سال – بوده اند. (اگرچه انسان های شکارچی-گردآورنده به واسطه عواملی مانند بیماری های دوران کودکی، آسیب های جسمانی غیر قابل درمان و بیماری های میکروبی که امروز با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند دارای طول عمر کمتری بوده اند.)

بر اساس این مدل مردم در یکی از سه گروه جوانان، افرادی در سن باروری و افرادی که دوران تولید مثل خود را پشت سر گذاشته اند، طبقه بندی شدند. سپس پژوهشگران چگونگی تغییر جمعیت بر اساس نرخ های مختلف باروری و مرگ و میر را مورد بررسی قرار دادند. برای محاسبه آثار باکتری، آنها عوامل مرگ و میر مرتبط با انواع مختلف میکروب را مد نظر قرار دادند.

به عنوان مثال، در یک نسخه از مدل رایانه ای، پژوهشگران شیوع “شیگلا”، نوعی باکتری که مسمویت غذایی را موجب شده و می تواند به مرگ کودکان منجر شود را افزایش دادند. این مساله به کاهش چشمگیر جمعیت منجر شد. در مدلی دیگر، آنها آثار باکتری هلیکوباکتر پیلوری که اغلب در معده یافت می شود و با افزایش سن افزایش می یابد را اضافه کردند. با افزودن این باکتری دانشمندان به جمعیتی با ثبات دست یافتند که آمار مرگ و میر افراد مسن آن بیشتر بود. همان گونه که پیش‌تر اشاره شد این مساله مواد غذایی و منابع بیشتری را در اختیار جوانان قرار می دهد. در جوامعی که این باکتری وجود نداشت سهم افراد مسن بیشتر بوده و کاهش تدریجی جمعیت را نشان می داد.

بررسی های دانشمندان نشان می دهد باکتری ها ممکن است به گونه ای تکامل یافته باشند که افراد مسن در جامعه را هدف قرار دهند. این مساله نه تنها به سود جمعیت انسانی خواهد بود بلکه استعمارگران میکروبی نیز از آن سود می برند زیرا میکروب ها به یک منبع با ثبات از میزبانان برای شیوع عفونت نیاز دارند.