آزمونهای سادهای که میتواند مهارتهای سگها را در زمینه های مختلف مشخص کند
موبنا – تربیت کردن یک سگ با اهداف مختلف از جمله کمک به معلولان، نگهداری از کودکان یا نجات افراد در حوادث طبیعی فرآیند دشوار و زمانبری است و بنابراین اگر قصد انجام چنین کاری را دارید، این هدف را در سر خود میپرورانید که در نهایت از یک حیوان دستآموز و کاربردی در کنار خود نگهداری کنید. نتایج حاصل از یک مطالعه جدید روی قابلیتهای شناختی سگها نشان داد که افراد میتوانند با تستهای ساده روی گونههای مختلف این حیوان، از قبل متوجه شوند کدام یک از آنها استعداد یادگیری یک آموزش به خصوص را دارند تا زمان برای تربیت این حیوان هدر نرود.
این اتفاق نه تنها از هدر رفتن زمان جلوگیری میکند، بلکه باعث میشود تعداد اندک سگهای تربیت شده با اهداف خاص در کنار افرادی که به آنها نیاز دارند حضور داشته باشند و از توانایی سگها استفاده حداکثری شود. تاکنون روال بر این اساس بود که هر فرد برای در اختیار گرفتن یک سگ تربیت شده و دستآموز با هدف خاص میبایست به طور میانگین دو سال صبر میکرد تا بتواند این حیوان را کنار خود به کار بگیرد. ولی تستهایی که به تازگی ارایه شده است این زمان را به میزان قابل ملاحظه کاهش میدهد.
«ایوان مکلین» مدیر مرکز رفتارهای شناختی سگها وابسته به دانشگاه آریزونا برای نخستین بار مطالعاتی را پیش برد تا تواناییهای شناختی سگها را ارزیابی کند و از این طریق بتواند فاصله زمانی آموزش دادن سگها برای حرفهها و شرایط مختلف را به حداقل برساند. او برای پیشبرد مطالعه خود ۱۶۴ سگ را از «مرکز مستقل پرورش سگها» در آریزونا انتخاب کرد. این مرکز به صورت اختصاصی سگها را برای کمک به معلولان تربیت میکرد و سپس ۲۲۲ سگ دیگر که توسط نیروی دریایی آمریکا و برای بو کشیدن مواد منفجره آموزش دیده بودند، برگزیده شدند.
مکلین و همکارانش «آزمون توانایی شناختی سگ» را زمانی آغاز کردند که این حیوانات ۱۸ ماه داشتند و به تازگی وارد فرآیند آموزش شده بودند. در این آزمون انواع مختلف تجربیات مبتنی بر بازی برای سگها طراحی شد تا ۲۵ قابلیت شناختی مختلف در آنها سنجیده شود. زمانی که دوره آموزش به پایان رسید، دانشمندان بررسیهایی را انجام دادند تا دریابند کدام یک از مهارتها توسط سگهایی که با موفقیت از این دوره آموزشی فارغ التحصیل شدهاند تقویت شده است و در بخش دیگر تلاش شد تا مشخص شود کدام یک از آنها در طرح نیروی دریایی آمریکا بهتر میتوانند مواد منفجره را شناسایی کنند.
در بخش دوم این بررسی که ۱۸۰ سگ حضور داشتند، دانشمندان یک آزمون مختصر و کوتاه را ترتیب دادند. این آزمون برای ارزیابی مهارتهای شناختی اصلی و کلیدی به عنوان شاخصهایی طراحی شده بود که سگها بر اساس تواناییهای بالقوه خود بتوانند در بخش تشخیص مواد منفجره تعلیم داده شوند یا اینکه وارد گروه کمک به معلولان شوند. بر اساس این آزمون که نتایج حاصل از آن چندین بار مورد بررسی قرار گرفت، این گروه تحقیقاتی توانست به صورت کاملا دقیق پیشبینی کند کدام حیوان میتواند با موفقیت در این برنامههای اختصاصی فارغ التحصیل شود و کدام یک از آنها بهترین گزینه برای بو کشیدن مواد منفجره محسوب میشود.
دانشمندان بر اساس آزمونهای خود موفق شدند در ۸۶ درصد موارد به درستی تشخیص دهند کدام یک از سگها پس از به اتمام رساندن دوره آموزشی میتوانند با موفقیت کامل از این برنامهها فارغ التحصیل شوند. در این بررسی محققان از همان ابتدا اعلام کرده بودند که در نهایت ۲۵ درصد این سگها قادر خواهند بود آموزشهای پیشبینی شده را با موفقیت پشت سر بگذارند و در نهایت مشخص شد گمانهزنی آنها بر اساس آزمونهای علمی برگزار شده درست بوده است. البته این پیشبینیها در مورد سگهایی که به صورت تخصصی برای نیروی دریایی آمریکا تربیت شده بودند چندان دقیق نبود، ولی در نهایت مشخص شد در بخش شناسایی حیوانات و پیشبینیهای اولیه این آزمونها توانستند بهترین نتایج را ارایه دهند.
دکتر مکلین در این خصوص گفت: «ما در جریان بررسیهای خود این سوال را مطرح کردیم که چگونه حیوانات در مورد دنیای پیرامون خود فکر میکنند و آنها چگونه مشکلات پیش آمده را برطرف میکنند؟ با این وجود باید گفت همواره موقعیتهای مشابه فراوانی در زندگی عادی سگها وجود ندارد. ولی آنها چطور میتوانند هنگام مواجه با چنین اتفاقی آن را حل کنند؟ اینها نخستین شواهدی است که به ما نشان داد به کمک آزمونهای ساده میتوانیم تواناییهای بالقوه سگها را اندازهگیری کنیم و تفاوتهای فردی میان سگها را دریابیم. این اتفاق میتواند تاثیرات قابل ملاحظهای در جامعه برجا بگذارد».
نتایج حاصل از این بررسی جدید در قالب یک مقاله علمی در آخرین شماره از نشریه بینالمللی «پیشگامان علوم دامپزشکی» به چاپ رسیده است.