کشف آنزیم جدیدی که با آن واکسن سیگار تولید میکنند
موبنا – سازمان جهانی بهداشت سیگار کشیدن را به عنوان یک اپیدمی جهانی معرفی کرده است و آن را تنها عامل قابل پیشگیری مرگ و میر در جهان میداند. بر اساس آخرین بررسیهای این سازمان مشخص شده است حدود ۵ تا ۶ میلیون نفر در جهان سالانه جان خود را به واسطه سیگار کشیدن از دست میدهند. بسیاری از محققان به دنبال کشف روشهای جدید هستند تا به مردم کمک کنند از آسیبهای این اتفاق در امان بمانند و در این زمینه واکسنی ساخته شده است که جلوی ارسال تاثیرات خوشایند و لذتبخش نیکوتین به پالسهای مغناطیسی مغزی را میگیرد تا افراد وابستگی کمتری به سیگار پیدا کنند.
یک گروه از محققان «موسسه تحقیقاتی اسکریپس» برای سالهای طولانی روی تکنیک جدید کار میکنند و تلاش آنها بر این است تا آنزیم جدیدی را به دست آورند که باعث میشود نیکوتین پیش از رسیدن به مغز از بین برود. این دانشمندان نخستین بار در سال ۲۰۱۵ میلادی در خاک مربوط به زمین کشاورزی تنباکو یک آنزیم طبیعی به نام NicA2 کشف کردند که توسط یک باکتری با نام «پسئودوموناس پوتیدا» تولید میشد.
از آن زمان به بعد گروه تحقیقاتی تلاشهای فراوان انجام داد تا به صورت بهینه از این آنزیم استفاده کند و آن را برای از بین بردن اثرات نیکوتین در بدن تواناتر کند. در نتیجه این تلاشها هم اکنون آنزیم جدیدی به دست آمده است که از آن با نام NicA2-J1 یاد میکنند و آزمایشهای آن روی بدن حیوانات نشان داده است که آنزیم مذکور میتواند به میزان قابل ملاحظه نیکوتین را در سیستم گردش خونی موشها کاهش دهد.
مقاله علمی جدیدی که در آخرین شماره از نشریه «علوم پیشرفته» منتشر شده است تاثیرات پیچیدهتر این آنزینم روی بدن حیوانات را نشان میدهد. در مدلهای موشی این آنزیم موفق شد طی فرآیند مشابه اعتیاد به نیکوتین در بدن انسان را کاهش دهد و بررسیهای بیشتر نشان داد حیوانات پس از دریافت این آنزیم با سطوح بسیار کمتر نیکوتین در سیستم گردش خون خود مواجه شدهاند. مهمتر از همه اینکه، حیوانات پس از دریافت آنزیم جدید نشانههای قابل توجهی از عدم تمایل به استفاده مجدد از نیکوتین را نشان دادند.
«اولیویِر جرج» مدیر این پروژه تحقیقاتی گفت: «آنچه که در مورد این آنزیم منحصر به فرد است این است که به حد کفایت نیکوتین را از بدن دفع میکند تا سطح وابستگی به حداقل برسد، و البته به اندازه کافی در بدن باقی میماند تا حیوانات از مصرف مجدد نیکوتین خودداری کنند».
این مطالعه همچنین اثرات طولانی مدت آنزیم جدید را هم مورد بررسی قرار داد و به خصوص در مورد اعتیاد به سیگار هم بررسی خود را پیش برد. در این حیوانات که مورد بررسی قرار گرفتند نیکوتین به مدت ۱۰ روز از آنها دور شد، سپس با گذشت این زمان نیکوتین به بدن آنها تزریق شد تا مشخص شود آیا در آنها تمایلی به افزایش مصرف نیکوتین وجود دارد یا خیر. در این بررسی حیوانات در ابتدا با آنزیم NicA2-J1 درمان شدند و رفتارهای اعتیادآور نسبت به موشهایی که مورد درمان قرار نگرفته بودند به میزان قابل توجه در آنها کاهش یافت. این بررسی نشان داد آنزیم مذکور میتواند اثرات مفید دراز مدت برجا بگذارد.
یکی از نتایج جالبی که تحقیق جدید نشان داد این بود که دانشمندان موفق شدند نیکوتین را قبل از آنکه به مغز برسد، در سیستم گردش خون از بین ببرند. بنابراین بر خلاف دیگر تکنیکهای جدید که مکانیسمهای اعتیادآور مغز را مورد توجه قرار میدادند، این روش جدید باعث میشود تا ماده اعتیاد آور به مغز نرسد و فرآیند اعتیاد آغاز نشود.
دکتر جرج در این خصوص گفت: «این یکی از جالبترین یافتهها برای ما محسوب میشود، زیرا این روش قادر است وابستگی به نیکوتین را بدون ایجاد گرایش به سایر بخشها کاهش دهد و به جای آنکه روی عملکرد مغز کار کند، از رسیدن نیکوتین به مغز جلوگیری کند».