همراهان بيمار از نقش پرستار تا نيروي خدماتي
براي درك وضعيت نامناسبي كه همراهان بيمار در برخي از بيمارستان‌هاي پايتخت با آن مواجه هستند، تلاش زيادي لازم نيست. از همان قدم‌هاي اول ورود به بيمارستان، صحنه‌هايي كه چندان براي پرسنل بيمارستان و براي بيماران و همراهان آنها خوشايند نيست. به آنها كه نزديك مي‌شوي با اين سوال بايد صحبت را آغاز كني كه بيمار كيست؟ اينجا تشخيص همراه و بيمار از يكديگر كار آساني نيست.
رنگ و روي بيمارها از همراهان بهتر است و اگر لباس بيمار تن بيماران را ناديده بگيريم به‌راحتي مي‌توان بيمار و همراه را با يكديگر اشتباه گرفت. به سراغ يكي از اين همراهان كه روي مقوايي دراز كشيده است مي‌رويم، مصطفي 60 ساله از وضعيت اينجا ناراحت است مي‌گويد: «من از شهرستان ميانه آمده‌ام. همراه بيمار هستم. در بيمارستان جايي براي خواب نيست. سه شب است مجبورم بيرون روي اين مقوا كه روي زمين سنگي و ناهموار انداخته‌ام، بخوابم». همراهان ديگر هم وضعشان اصلا خوب نيست. آدم سالم هم اگر رعايت برخي مسائل بهداشتي را نكند، اينجا بيمار مي‌شود. اين در حالي است كه شهردار منطقه شش تهران 26 فرودين امسال گفته بود که تا ساخت همراه‌سراي بيماران، به‌صورت رايگان همراهان بيماران بيمارستان های امام‌خميني (ره)، شريعتي و مركز طبي كودكان اسكان داده مي‌شوند. همراهان بيماراني كه از شهرستان‌ها و مناطق محروم به بيمارستان‌هاي امام‌خميني (ره)، شريعتي و مركز طبي كودكان مراجعه مي‌كنند، با ارائه معرفي‌نامه از بيمارستان، به صورت رايگان اسكان داده مي‌شوند.
همراه، جزئي از درمان است
چند قدم آن طرف‌تر زير صندلي يكي از سايبان‌ها مرد ميانسالي نشسته است. از وسايلي كه دور و برش است و حصيري كه انداخته، مي‌توان حدس زد كه مدت طولاني‌تري را اينجا بوده است. محمد از قم مي‌آيد. اين مرد 47 ساله به «آرمان» مي‌گويد: مادرم سرطان كبد دارد. چون در شهر خودمان امكانات لازم نبود مجبور شديم به تهران بياييم. الان يك هفته است كه اينجاييم. روزهاي اول خيلي به ما سخت گذشت. نزديك 30 ساعت نتوانستم بخوابم. صندلي‌ها و سايبان‌هايي هم كه در محوطه تعبيه شده‌اند، ناكافي هستند زيرا بسياري از همراهان از شهرستان مي‌آيند و جايي براي ماندن ندارند و مجبور هستند شب را همين جا بمانند. او ادامه مي‌دهد: همراه، جزئي از درمان است و عمده اميد بيماران به همراهان است. اگر همراهان مريض شوند بر روحيه بيمار هم تاثير منفي مي‌گذارد.
گلايه كاركنان بيمارستان
وضعيت نامناسب همراهان بيمار اعتراض كاركنان بيمارستان را هم در پی داشته است. آنها هم از اين وضعيت ناراحت هستند. محمود 30 ساله يكي از كاركنان بيمارستان است. او مي‌گويد: با توجه به اينكه حجم كار زياد و كاركنان بيمارستان‌ها كم هستند بايد همراهي با بيمار در بيمارستان حضور داشته باشد كه كارهاي بيمار را انجام دهد. كارهاي بيرون بخش بيمار برعهده همراه است. وضعيت اسكان همراهان خوب نيست. بسياري از آنها در محوطه بيمارستان روي كارتن و پتو مي‌خوابند. وضعيت همراهان بيماري هم كه در اتاق هستند بهتر از همراهان بيرون نيست. فضاي اتاق‌ها كوچك است. بين دو تخت يك صندلي براي همراه گذاشته‌اند. آنها جاي تكان خوردن هم ندارند. بسياري از اين همراهان خودشان مريض هستند. چهار نفر از آنها واريس دارند كه نشستن روي صندلي براي آنها بسيار ضرر دارد. همراهاني كه بيرون در محوطه ساكن هستند، زباله‌هايي در محوطه مي‌ريزند و همين باعث شده كه ظاهر بيمارستان صورت نامناسبي پيدا كند. او مي‌افزايد: وضعيت رسيدگي به بيماران هم بسيار ضعيف است. حجم كار زياد، تنوع بيماري در يك بخش و ماندگاري طولاني بعضي بيماران سبب شده است كه كاركنان نتوانند توجه لازم را به بيماران داشته باشند.
اتاق‌هاي كوچك و شلوغ
وارد يكي از اتاق‌هاي بيمارستان مي‌شويم. اتاق خيلي شلوغ است؛ يك اتاق كوچك كه شش تخت دارد. بين فضاي خالي تخت‌ها يك صندلي براي همراهان بيمار درنظر گرفته شده است. زهرا 23 ساله از كرمانشاه همراه مادرش است. او به «آرمان» مي‌گويد: «شب‌ها جايي براي خواب و استراحت ندارم. روي اين صندلي هم نمي‌شود خوابيد. بعضي شب‌ها را روي تخت مادرم مي‌خوابم. روز اول هم به همراهان بيمار هشدار مي‌دهند كه نبايد پتو و مقوا كف اتاق‌ها پهن كنند. همراهان بيمار خيلي خسته مي‌شوند و هيچ امكاناتي در اختيار آنها نيست». در فضاي سبز بيرون بيمارستان خانواده‌اي چهار نفره نشسته‌اند. از شهرستان مريوان آمده‌اند. ابراهيم و مهدي مي‌گويند كه ما پنج روز است كه تهران هستيم، جايي براي ماندن نداريم. اوايل در محوطه بيمارستان مي‌نشستيم ولي ما را بيرون كردند. اين بيرون چادر زديم. مادرم همراه بيمارمان است. چند روز پيش كه در حال آمدن به اين طرف بود ماشين به او زد. دو تا از مهره‌هاي پشتش شكست. حالا خود او هم مريض شده است. شب تا صبح به سختي مي‌خوابيم. معتادان اين اطراف مزاحم‌مان مي‌شوند. باد هم كه چادر را تكان مي‌دهد. اين مدت خيلي به ما سخت گذشته است. وضعيت بقيه همراهان بيمار هم كه از شهرستان آمده‌اند و اينجا كسي را ندارند مانند ماست. بعضي از آنها اينجا چادر زده‌اند و بعضي ديگر هم در ماشين مي‌خوابند.
افزايش كاركنان بيمارستان‌ها
يك عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس درباره عدم رسيدگي به وضعيت اسكان در هتل همراهان بيمار مي‌گويد: اگر به وضعيت اين همراهان رسيدگي مي‌شد و امكانات لازم براي اسكان آنها در هتل فراهم مي‌شد شاهد اين وضعيت بد اسكان در محوطه بيمارستان‌ها نبوديم. هيچ كسي دوست ندارد شب را روي چمن بخوابد. متاسفانه فرهنگ غلطي هم که وجود دارد اين است كه تا يك نفر مريض مي‌شود كل اطرافيانش همراه او به بيمارستان مي‌آيند در حالي كه كارهاي بيمار را به راحتي يك يا دو نفر انجام مي‌دهند. عابد فتاحي در ادامه مي‌افزايد: مشكل اصلي كمبود پرسنل در بيمارستان‌هاست كه باعث احتياج به همراهان بيمار در بيمارستان مي‌شود. بيمارستان‌هاي ما در بخش كادر خدماتي مشكل دارند. اگر در بيمارستان‌ها به اندازه كافي پرستار و نيروي خدماتي داشته باشيم احتياجي به حضور همراه در بيمارستان و مشكلات بعدي آن نيست. همراهان بيمار در بيمارستان‌ها نقش مكمل پرستار و نيروي خدماتي را دارند. او ادامه مي‌دهد: راه‌حل اين مشكل افزايش كادر بيمارستان‌هاست كه احتياج به همراه را كم مي‌كند.