ترامپ، فرصت است یا تهدید؟

موبنا – اصغری ثانی در روزنامه «۱۹ دی» می‌نویسد: «تصور کنید در خانواده نظم نباشد. چه اتفاقی می‌افتد؟ یا در یک کشور؟ جهان انسان‌ها نیز بر پایه رژیم‌های بین‌المللی نظم یافته است؛ رژیم‌هایی که توسط قدرت‌های بزرگ ساخته شده است و توسط آنها پشتیبانی می‌شود.

مثلا محدودیت در گسترش انرژی هسته‌ای یک رژیم است که به شدت توسط قدرت‌های بزرگ حفاظت می‌شود. زمانی که یک کشور قصد تجدیدنظر در این رژیم‌های حقوقی را داشته باشد با واکنش هماهنگ همه قدرت‌های بزرگ روبه‌رو می‌شود؛ شبیه آن چیزی که درباره ما اتفاق افتاد. کشورهای کوچک و متوسط هرگز توانایی تغییر رژیم‌ها را ندارند. این به آن معنی نیست که رژیم‌ها هرگز تغییر نمی‌کنند یا اصلاح نمی‌شوند. آنها وقتی تغییر می‌کنند که قدرت‌های بزرگ یا قدرت هژمون بخواهد.

اکنون ترامپ در آمریکا به قدرت رسیده است. شعارهای انتخاباتی او آشکارا بر خلاف رژیم‌هایی است که خود آمریکایی‌ها پایه‌گذار آن بوده‌اند. ما امیدواریم آنچه او در سخنرانی‌های انتخاباتی گفت تنها جنبه تبلیغاتی داشته باشد و حداقل بخش‌هایی از آن هرگز عملی نشود. پیروزی او با واکنش‌های بین‌المللی زیادی روبه‌رو شده است. فقط ما نگران نیستیم. خاورمیانه، اروپا، آمریکای لاتین و جنوبی، جنوب شرق آسیا و اعراب همگی نگران سیاست خارجی ترامپ هستند. او واقعا ممکن است دنیا را به هم بریزد.

ما نمی‌توانیم ترامپ را نادیده بگیریم. او با تمام رؤسای جمهور آمریکا متفاوت است. او درکی از سیاست بین‌الملل ندارد. جمهوری‌خواهان تندرو اطراف او را گرفته‌اند. ایران محور مباحث سیاست خارجی ترامپ و هیلاری بود و او اعلام کرده که به توافق هسته‌ای ۱+۵ با ایران پایبند نیست. موگرینی، نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا به سخنان ترامپ واکنش نشان داده و گفته که توافق هسته‌ای یک توافق چندجانبه است که قطعنامه شورای امنیت آن را تضمین کرده است. آقای ظریف هم واکنش مشابهی داشته است اما هم موگرینی و هم ظریف می‌دانند که اگر ترامپ بخواهد می‌تواند توافق را نادیده بگیرد؛ هر چند که کشورهای دیگر به آن پایبند باشند.

با چنین آدمی که در رأس قدرت‌مند‌ترین کشور دنیا قرار گرفته باید چگونه برخورد کرد؟ من ترامپ را هم فرصت می‌دانم و هم تهدید. او یک جمهوری‌خواه تاجر است. ایران در دوره دموکرات‌ها که در سیاست‌های نرم‌افزاری تخصص عجیبی داشته‌اند بزرگ‌ترین ضربه‌ها را خورده است. تحریم‌های فلج‌کننده توسط بیل کلینتون تصویب شد و هیلاری رژیم تحریم‌ها را تثبیت کرد اما در دوره بوش جمهور‌ی‌خواه، به واسطه سیاست‌های او از شر صدام و طالبان راحت شدیم. اکنون ترامپی که قصد دارد به جای بازیگری در سیاست بین‌الملل به اقتصاد و سیاست داخلی آمریکا بپردازد می‌تواند برای ما یک فرصت خوب باشد. مدیریت برخورد با ترامپ، ما را به یک قدرت بزرگ منطقه‌ای و حتی جهانی تبدیل خواهد کرد. او اهل حساب و کتاب است، نه سیاست. بازار ایران، می‌تواند نقش مهمی در برنامه‌های اقتصادی ترامپ داشته باشد. با کمک او می‌شود از شر داعش و حامیانش خلاص شد.

اما ترامپ یک تهدید نیز هست. عدم آشنایی او با سیاست بین‌الملل ممکن است نتایج وخیمی داشته باشد. برای نمونه اگر ماجرای دستگیری سربازان آمریکایی در خلیج فارس در دوره ترامپ اتفاق افتاده بود، شروع یک جنگ حتمی بود. او مفهوم دریای سرزمینی و برنامه‌های روزانه نیروی دریایی را نمی‌فهمد. مانور یک قایق تندرو ممکن است ما را صد سال به عقب برگرداند. هیچ کس به اندازه صاحب‌خانه از موجودی یخچال خبر ندارد.

دوره ترامپ، دوره تدبیر و اتحاد ملی است، نه خطر کردن و تسویه‌حساب‌های سیاسی با دولت روحانی. یقینا هیچ‌کس به اندازه رهبری، ترامپ را نشاخت. کسی که بر خلاف پیش‌بینی‌ها ترامپ را پیروز انتخابات خواند، می‌تواند ما را از این پیچ خطرناک عبور دهد و ترامپ را به یک فرصت تبدیل کند. شاید بر خلاف انتظارها، دوره ترامپ آغازی بر روابط سیاسی دو کشور باشد.

 منبع: ایسنا