کتاب “رمزگشایی مثنوی مولوی” منتشر شد

موبنا – مهوش ­السادات علوی مثنوی ­شناس معاصر مقیم لندن در کتاب «رمزگشایی مثنوی مولوی؛ دفتر دوم» طی چهار فصل با روش ساختار شناسی به ارائه تفسیر نوین و ابتکاری از دفتر دوم مثنوی معنوی حضرت مولانا پرداخته است. دفتر دوم مثنوی­ معنوی دارای ۳۸۱۰ بیت، ۱۱۱ بخش و ۶۱ حکایت است که بر اساس «رویکرد کل نگر» و «روش ساختار شناسی» به دوازده گفتمان تقسیم شده است.

سیدحسین نصر استاد دانشگاه جورج واشنگتن در بیان اهمیت این تحقیق علمی جدید از آن به عنوان «یک کشف بزرگ از ابعاد پنهانی ساختارمثنوی یاد کرده که با ترکیب روش تأویل، سمبلیسم و ساختارشناسی، تحقیق شده است».

در فصل اول کتاب ضمن بررسی و نقد برخی تفاسیر مهم مثنوی از خوارزمی تا علامـه جعفری، ضمن تبیین اهمیت معرفی آنها آمده است: در تفاسیر مذکور هر بیت تفسیر شده، اما از ارائه تفسیر کلی و مفهوم جامع هر حکایت بازمانده­اند و بدین­سان «تفسیر کل­نگر» را مکمل «تفسیر جزءنگر» معرفی کرده است. سپس از آن رو که زبان مثتوی­معنوی، «سمبلیک عرفانی» است؛ به بررسی سمبلیسم در ادبیات ایران قبل و پس از اسلام تا دوره حضر ت مولانا پرداخته است.

در فصل دوم کتاب با «روش ساختارشناسی» و «هرمنیوتیک مقدس»، برای نخستین بار ساختار هر دیسکورس دفتر دوم مثنوی­معنوی کشف شده و از طریق دیاگرام؛ روابط بین بخش­های مختلف نشان داده شده و پس از آن حکایات دفتر دوم با توجه به ساختار، کشف وَ تفسیر و تاویل شده­اند.

در فصل سوم کتاب به «تجزیه و تحلیل ساختار» و «تبیین روابط کلی گفتمان های دوازده­گانه» می­پردازد و پس از بررسی چگونگی روابط منسجم و سازمان­یافته بین گفتمان­ها نشان می­دهد چگونه حضرت مولوی یک شبکه به هم پیوسته از موضوعات و مفاهیم عرفانی در ارتباط فعال و زنده در قالب حکایات به ظاهر پراکنده، اما در باطن منسجم، با زیبایی بی­بدیلی آفریده است.

فصل چهارم کتاب به جمع بندی این تحقیق علمی با «رویکرد کل­نگر» اختصاص دارد. در فصل نتیجه­گیری کتاب تبیین شده که حکایات کوتاه و بلند دفتر دوم مثنوی­معنوی در واقع بیانگر دو موضوع مهم­اند: نخست انواع مراتب یقین شامل علم­الیقین، عین­الیقین و حق الیقین وَ دوم: دوستی با شیطان و افراد ناباب، دوستی با اولیاءَالله و دوستی با حضرت حق. این حکایات پراکنده برای نخستین بار در طول هفتصد سال تحقیق و تفسیر مثنوی­معنوی در قالب دوازده گفتمان و سه بلوک تقسیم شده­اند. علاوه بر آن دیاگرام روابط گفتمان­ها و سه بلوک در بخش چهارم کتاب ترسیم و تبیین شده است.

منابع و نمایه کتاب نیز در پایان آمده است. نویسنده در مقدمه کتاب؛ از دپارتمان مطالعات ادیان دانشگاه سواس لندن، دکتر سیدسلمان صفوی، سایمون وِیتـمَن رئیس اسبق دپارتمان مطالعات ادیان دانشگاه سواس و پرفسور سیدحسین نصر برای همکاری و حمایت از این تحقیق تشکر کرده است.

مهوش­السادات علوی مؤلف کتاب­های «مولانا؛ خداوندگار طریقت عشق»، «سلطان­العارفین شیخ­صفی­الدین اردبیلی»، «اندیشه­های عرفانی و سیر احوالات شیخ­صفی­الدین­­اردبیلی» و «زاهــدنامه(سیر زندگی و احوالات شیخ زاهدگیلانی)»، مترجم کتاب «ساختارمعنایی مثنوی­معنوی» و عضو هیئت­علمی «آکادمی مطالعات ایرانی لندن» و «دانشنامه فرهنگ معاصر قرآن­کریم» است.

کتاب «رمزگشایی مثنوی­ مولوی»؛ تفسیر ساختاری دفتر دوم مثنوی­معنوی و مکمل کتاب «ساختارمعنایی مثتوی­ معنوی(دفتر اول مثنوی)» تالیف دکتر سیدسلمان صفوی است.

 منبع:مهر