“سه‌شنبه‌های بدون خودرو” چه شد؟
موبنا – آلودگی هوا برای بسیاری از ما شهروندان ایرانی دیگر مفهوم دور و غریبی نیست. همه ساکنین کلانشهرها حداقل برای یک بار هم که شده دگرگونی‌های جسمی ناشی از آلودگی هوا را تجربه‌کرده‌اند برای همین شاید به این فکر هم افتاده باشند که برای تغییر این وضعیت چه باید کرد؟ شاید برخی از ما مشکل آلودگی هوا را مثل بسیاری از مشکلات، تنها ناشی از کم‌توجهی برخی مسئولان دانسته، تسلیم شرایط شده و پذیرفته باشیم که باید وضعیت موجود هوا و حتی بدتر شدن هر روزه آن را تحمل کنیم.
اما از سوی دیگر برخی از ما سعی کرده‌ایم در کنار انتقاد از تصمیم‌گیران دولتی، پیکان انتقاد را به سمت خود و شیوه زندگیمان نیز نشانه برویم؛ در این شرایط است که بیشتر عمق فاجعه آلودگی هوا و عوارض ناشی از آن را درک می‌کنیم و درصدد آن برمی‌آییم تا گامی در جهت مقابله با این شرایط مخرب آلودگی برداریم و خودمان هم برای بهبود کیفیت زندگی تلاش کنیم و امید نداشته باشیم که دستی از غیب مشکلات ما را حل کند؛ مشکلاتی که خود ما نیز در ایجاد آن سهم بسزایی داشته‌ایم.
استفاده بی‌مهابا از خودوری شخصی آن هم تک‌سرنشین از آن دست کارهایی است که بسیاری از ما مرتکب آن می‌شویم که عواقب آن دامن سایر شهروندان را نیز می‌گیرد و از داشتن هوایی سالم محروم می‌شوند. در این میان برخی چون محمد بختیاری، ایده‌پرداز “کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو” از آن دست افردای است که برای تغییر شرایط موجود و ایجاد هوای پاک برای خود و دیگران کمر همت بسته است.
تردد بسیار خودروهای تک سرنشین و دو سرنشین در شهر اراک، محل سکونت این جوان ایرانی، کلید “پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو” را در ذهن او روشن کرد. این جوان اراکی احساس کرد که باید برای متوقف کردن روند آلودگی شهرش، باید به مسئولیت اجتماعی خود عمل کند.
وقتی از او می‌پرسم که خودش خودوری شخصی دارد یا نه؟ بعد از یک بله قاطع می‌گوید من یک دوچرخه دارم و اکثر کارهایم را با آن انجام می‌دهم پیاده‌روی می‌کنم و در برخی موارد از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کنم.
“سه‌شنبه‌های بدون خودرو” پویش نام‌آشنایی برای ایرانیان در اقصی نقاط کشور است که در کمتر از یک سال از زمان تولدش، به بستر مهمی برای حرکت اجتماعی بدل شده است. امروز بسیاری از شهروندان ایرانی خطر استفاده بی‌مهابا از خودروهای شخصی را برای سلامتی خود و اطرافیانشان درک کرده‌اند. در این میان دعوت شدن به چالش مهم گذراندن یک روز بدون خودرو حرکت مهمی است که این فعال محیط زیست آن را رقم زده است.
چندی پیش معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مراسم امضای تفاهم‌نامه این سازمان با ستاد امر به معروف و نهی از منکر با تاکید بر اینکه امر به معروف مقابله و برخورد نیست، تشکیل پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو را از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر دانست و گفت: تشکیل کمپین‌هایی مثل پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو در زمره روش‌های نو قرار دارد که کار امر به معروف و نهی از منکر را انجام می‌دهند.
محمد درویش، مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست نیز چندی پیش در مورد “کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو” به ایسنا گفت: از آنجا که آرمان‌های این ایده در راستای وظایف سازمان حفاظت محیط زیست بود مورد حمایت ما قرار گرفت، در همین راستا نیز سازمان تلاش می‌کند تا این ایده در اختیار مردم بیشتری در سراسر کشور قرار گیرد.
باید تغییرات را از خودمان شروع کنیم
وی تاکید کرد: پیام ساده ایده “سه‌شنبه‌های بدون خودرو” این است که برای اینکه سزاوار زندگی در سرزمینی برخوردار از مواهب متنوع گیاهی و جانوری باشیم، باید تغییرات را از خودمان شروع کنیم و نباید انتظار داشته باشیم که دیگران سرزمینی را تدارک ببینند که در شأن ما باشد. باید نشان دهیم که می‌توانیم دولت‌ساز و تغییردهنده در رفتار سایر شهروندان، حاکمان و مدیران باشیم برای این کار هم باید از خودمان شروع کنیم، بنابراین”پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو” یک پویش محیط زیستی صرف نیست بلکه یک پویش اجتماعی است که به بهبود شاخص‌های توسعه سرمایه‌های اجتماعی کمک می‌کند.
بختیاری ایده‌پرداز “کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو” نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه “پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو”، از آذرماه سال ۹۴ در فضای مجازی شروع شد، گفت: کار خود را از طریق طراحی یک پوستر در این رابطه کلید زدیم و چند گزینه از جمله خطوط ریلی، وسایل نقلیه عمومی، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری به عنوان جایگزین‌های خودرو شخصی مطرح کردیم. بعد از آن بود که کارمان را با جدیت در شبکه‌های مجازی شروع کردیم که در هفته دوم با استقبال خوبی هم روبه‌رو شد.
وی با بیان اینکه بعد از راه‌اندازی کمپین، به سرعت در چند شهر مثل رفسنجان، کردستان، سنندج و مریوان از این طرح حمایت کردند، اظهار کرد: بعد از آن بود که پوستر سه‌شنبه‌های بدون خودرو را به داخل خیابان‌ها بردیم و بین مردم توزیع کرده و از آنها درخواست می‌کردیم که از سه‌شنبه‌های بدون خودروی خود عکس گرفته و برای ما ارسال کنند. بتدریج این حرکت را گسترده‌تر کردیم و با سایر موسسه‌های زیست محیطی در سایر استان‌ها رایزنی کردیم که کمپین با استقبال این موسسه‌ها روبه‌رو رشد برای همین در مدت کمی این پویش در کل کشور رسوخ کرد.
سه‌شنبه‌های بدون خودرو مرزهای ایران را درنوردیده است
مدیرعامل موسسه زیست محیطی محافظان طبیعت مرکزی با تاکید بر اینکه علاوه بر موسسات زیست محیطی هیات‌های دوچرخه‌سوای، شهرداری شهرهای رفسنجان، یزد، شیراز، اصفهان و… از پویش حمایت کردند، افزود: این پویش مرزهای ایران را در نوردیده و میان به هموطنان ایرانی خارج از کشور نیز ورود کرده است. ایرانیان مقیم در کشورهای آلمان، اتریش و نروژ ما را حمایت کردند و پویش را در آنجا ادامه دادند تا قوت قلبی برای ایرانیان داخل کشور باشد. حتی ایرانیان حاضر در نروژ کاورهایی با محوریت سه‌شنبه‌های بدون خودرو طراحی کرده و برای ما ارسال کردند.
مسئولان اراک بعد از گذشت یک سال به قول‌های خود در مورد سه‌شنبه‌های بدون خودرو عمل نکردند
بختیاری با اشاره به اینکه اگرچه مسوولان استقبال چشمگیری از پویش نداشتند ولی این پویش بین مردم نفوذ بسیاری داشت، گفت: برای مثال مسئولان اراک قول و وعده بسیاری به ما دادند ولی عملیاتی نشد. قرار شد این مسئولان طرح “سه‌شنبه‌های بدون خودرو” را در قالب نقاشی دیواری در شهرها حمایت کنند و تصویر آن را روی ۱۰ اتوبوس هک کنند ولی این اتفاق نیفتاد و هم وعده‌ها در حد حرف باقی ماند، درحالیکه حدود یک سال از این وعده‌ها می‌گذرد و هنوز مسئولان اراک پای کار نیامده‌اند و همه حمایت مسوولان اراک به برگزاری یک همایش در این رابطه منحصر مانده است.
جلسات فانتزی شهرداری تهران برای سه‌شنبه‌های بدون خودرو
وی افزود: شهرداری تهران هم ستادی تشکیل داد و دو جلسه هم برگزار کرد ولی جلسات هیچ خروجی نداشت و تنها دو جلسه فانتزی با حضور نمایندگان ۱۲۰ ارگان برگزار شد. در این جلسات مقرر شد؛ نهادهای مختلف از کارمندانشان برای پیوستن به این پویش دعوت کنند. شهرداری قول داد که در میان تابلوهای تبلیغاتی مترو تابلویی‌ها را به سه‌شنبه‌های بدون خودرو اختصاص دهد ولی این کار را نکرد.
بختیاری اظهار کرد: دفتر محیط زیست شهرداری هم که بانی این جلسات بود به جز درج سه‌شنبه‌های بدون خودرو در سایت‌شان هیچ کاری نکرده است. این درحالیست که شهرداری‌ها باید در حمایت از این طرح پیشرو بوده و زیرساخت‌ها را فراهم کنند تا مردم بتوانند به جای خودرو شخصی از مسیر دوچرخه‌سواری ایمن استفاده کنند.
مسئولان یزد هر سه‌شنبه در میدان مرکزی قرار دارند
ایده‌پرداز “کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو” با بیان اینکه حمایت از این پویش در شهرهای شیراز و اصفهان خوب و مثال‌زدنی است، گفت: سه‌شنبه هر هفته خیابان چهار باغ عباسی اصفهان بسته می‌شود تا امکان دوچرخه‌سواری برای مردم در این روز فراهم شود. در یزد نیز این کمپین مورد استقبال قرار گرفت و هر سه‌شنبه، مسوولان به همراه کارمندان در میدان مرکزی شهر قرار می‌گذارند و از آنجا به محل کارشان حرکت می‌کنند و هر هفته یک ارگان موظف به برگزاری مراسم و اهدای هدایایی به شرکت‌کنندگان می‌شود.
بختیاری با تاکید بر اینکه سازمان حفاظت محیط زیست و دفتر مشارکت‌های مردمی یکی از حامیان اصلی این پویش بوده است، افزود: هر زمان که آقای درویش مدیر کل مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست، وارد هر شهری می‌شود از این طرح صحبت می‌کند. وزارت ورزش نیز در سال ۹۵ حمایت خوبی از کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو داشت. این وزارتخانه ستادی تشکیل داده و هیات‌های دوچرخه‌سواری هر هفته همایش‌هایی را برگزاری می‌کنند که ورزشکاران مطرح کشور را نیز به این پویش دعوت کرده‌اند، بنابراین عملکرد وزارت ورزش بهتر از سایر ارگان‌ها بوده است.
این فعال حوزه محیط زیست تاکید کرد: برای ترویج و دورنی شدن این حرکت و پیوستن بیشتر شهروندان ایرانی به پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو باید صداوسیما و رسانه‌ها بیشتر از آن حمایت کنند تا تأثیر خود را در شیوه زندگی مردم بگذارد.
منبع: ایسنا
