خراسان جنوبي نگيني در دل كوير
موبنا – در طبیعت بکر خراسان جنوبی مناطق زیستی چون منطقه شکار ممنوع درمیان، منطقه حفاظت شده آرک و گرنک، تالاب کجی نمکزار نهبندان و… با پستانداران و پرندگانی چون هوبره، قوچ و میش، عقاب طلایی و… وجود دارد که این امر بر زیباییهای طبیعت کویری خراسان جنوبی افزوده بهویژه آنکه غار بتون سرایان، نیزار خور خوسف، گلزارهای قاینات، لاله زارهای زیرکوه، آبگیر موشین و حیات وحش شاسکوه از دیگر زیباییهای طبیعی است. پای پوشهای سنتی، نمدمالی، حصیربافی، سفالگری، قالی و قالیچه بافی، گلیم بافی و… از جمله صنایع دستی ارزشمند این خطه است. علاوهبر زعفران، زرشک و عناب هم از محصولات کشاورزی و سوغات محلی خاص خراسان جنوبی است. موسیقی محلی این منطقه نیز در نوع خود منحصر بهفرد است و بسیاری از آداب گذشته از جمله طلب باران و کاشت محصول را در خود جا داده است. در این گزارش تنها به معرفي چند نمونه از صدها منطقه گردشگري بينظير خراسان جنوبي پرداختهایم؛ اگر در نوروز قصد سفر به سرزميني بكر با ويژگيهاي خاص داريد، خراسان جنوبي ميتواند مقصد مناسبي براي شما باشد.
عمارت و باغ اکبریه
این بنا در دوره قاجاریه و توسط شوکت الملک در دو طبقه احداث شده است. وجود درختان بلند قامت کاج در دو طرف خیابان اصلی عمارت مرکزی این مجموعه بر زیبایی و طراوت باغ و نمای آن افزوده؛ این باغ با گسترش شهری بیرجند اکنون در داخل شهر قرار گرفته و در نشست سی و پنجم یونسکو در سال ۲۰۱۱ میلادی بهعنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
دریاچه و سد بند دره
بند دره سدی تاریخی در نزدیکی بیرجند استکه مهم ترین سد تاریخی در ۵ کیلومتری انتهای خیابان مدرس بیرجند در میان رشته کوه جنوب این شهر به نام رشته کوه باقران واقع شده است. بند دره در سال ۱۳۸۱ از سوی سازمان میراث فرهنگی با شماره ۴۸۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. قدمت این سد به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه میرسد.
ارگ کلاه فرنگی
یکی از آثار تاریخی شهر بیرجند ارگ کلاه فرنگی است. این بنا در دوره قاجار و بین سال های ۱۲۶۴ تا ۱۳۱۳ هجری قمری ساخته شده و درحال حاضر استانداری خراسان جنوبی است.
بند عمر شاه
بند عمر شاه مربوط به دوره قاجار و در فاصله ۲ کیلومتری جنوب غرب بیرجند، با جهت شرقی ـ غربی در مسیر رودخانهای فصلی در داخل رشته کوه باقران واقع شده. این سازه با هدف ذخیره آب و مهار سیلابها با مصالح آجر، سنگ و ملاط ساروج ساخته شده است. این اثر در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۸۱۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آبشار چهارده
یکی از جاذبههای گردشی و تفریحی شهرستان بیرجند آبشارهای چهارده است.نخستین و مرتفعترین این آبشارها هفت متر ارتفاع دارد. روستای چهارده با خانههای سنگی و کوچههای باریک آماده میزبانی از شماست.تعداد خانهها بسیار کم هستند و فقط بخش کوچکی از طبیعت را در بر گرفته اند. تقریباً تمام افراد روستا کهنسال هستند و در حال بافت سبدهای حصیری.
باغ و عمارت امیر آباد
اين مجموعه كه چشم هر گردشگري را بهخود خيره ميكند، باغ و کوشک امیرآباد واقع در روستای امیرآباد، در غرب شهر بیرجند است در فاصله ۵ کیلومتری جاده خوسف-بیرجند واقع شده است.
ارگ تاریخی بهارستان (باغ زرشکی)
ارگ بهارستان که در بیرجند به باغ زرشکی هم شهرت دارد از آثار تاریخی دوره افشاریه به حساب می آید که در سالهای ۱۲۰۵ و ۱۲۰۶ هجری قمری ساخته شده استس.این ارگ تاریخی باشکوه از نمادهای تاریخ ماندگار و شکوهمند استان خراسان جنوبی است که با وجود پیشینه تاریخی اکنون حال و روز خوشی ندارد.
موزه مردم شناسی بیرجند (موزه باغ اکبریه)
این موزه، در طبقه همکف عمارت مرکزی اکبریه واقع شده که هدف اصلی از تشکیل آن علاوهبر پیوند نسل جوان با سنتها و آداب گذشته، شناساندن و معرفی سنتها و فرهنگهای بومی منطقهای و شناخت ارزشهای اقتصادی، اجتماعی، فنی و فرهنگی ابزار، اشیا و آداب و رسوم به مردمی است که آنها را به کار میگرفته و میگیرند.
مسجد جامع هندوالان
این مسجد با شکوه ترین بنای تاریخی و مذهبی شهرستان بیرجند در استان خراسان جنوبی است که در روستای هندوالان قرار داره . براساس کتیبههای کوفی کشف شده در آن ، مسجد جامع هندوالان متعلق به قرون هفتم و هشتم هجری قمری، مقارن با عصر شاهرخ تیموری است. در دورههای بعدی هم همچنان بازسازی و تزییناتی به آن اضافه شده است.
قاینات ؛سرزمین طلای سرخ
بر اساس یافتههای باستان شناسی نشانههایی از زندگی بشر در غار خونیک در 18 کیلومتری جنوب قاین مشاهده شده است. قاین در دوره اسلامی بزرگ ترین شهر قهستان بود و ناصرخسرو از آن به عنوان «شهری بزرگ و حصین» یاد کرده استو کاوشهای باستان شناسی انجام شده در آن به کشف آثار و بقایای مسجد جامع قاین منجر شده که حکایت از رونق آن در دوره سلجوقی دارد.
مقبره بوذرجمهر
مقبره بوذرجمهر یکی از عرفای نامدار و شاعران قرون چهارم و پنجم قمری در 5 کیلومتری جنوب قاین بر دامنه کوه ابوذر قرار دارد. تزیینات گچبری زیر گنبد آن از زیباترین بخش های این بناست و در کنار این بقعه درختی کهنسال با عمر 700 سال وجود دارد. به لحاظ ارزش این مکان در منطقه نمونه گردشگری مصوب قرار دارد.
منبع: روزنامه قانون| نویسنده: یاسمن مرادی
179/