هشت روند صنعت سفر در سال 2016
نشریه هافینگتون‌پست در گزارشی، به آینده صنعت گردشگری در سال پیش رو پرداخته و 8 روند احتمالی در سال 2016 در حوزه سفر و گردشگری را پیش‌بینی کرده است. نویسنده این گزارش با اشاره به اینکه روش‌های سنتی قرن 21 برای پیش‌بینی روندهای آینده سفر و گردشگری چندان موثر نبوده‌اند، یادآور شده که در پیش‌بینی خود از معیارهای نوینی بهره گرفته و به این ترتیب دو محور کلی را برای پیش‌بینی خود یافته است: نخست آنکه قرن بیست و یکم با ویژگی تخریبی‌اش هنوز راه خود را ادامه می‌دهد و بسیاری از روندهای مخرب در جریانند و نقش‌آفرینان جدیدی در تعیین روندهای پیش رو ظاهر شده‌اند. دوم اینکه موضوع قابل توجه و قابل مشاهده در جهان، وجود خشم در سراسر جهان بود که به بی‌ثباتی، خشونت، قطب‌بندی‌های سیاسی و کمپین‌های مختلف انجامید؛ اینکه مصرف‌کنندگان تا چه حد از این موضوع آسیب خواهند دید چیزی است که زمان نشان خواهد داد. اما براساس این گزارش، صنعت گردشگری طی سال 2016 در مجموع با 8 روند مواجه خواهد شد. در این بین به اعتقاد نویسنده 3روند مثبت و 5روند منفی وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
روندهای مثبت
1. شاخص بین‌المللی قیمت سفر به نفع مسافران خواهد بود. در همه جا می‌توان ظرفیت مازاد زیرساخت‌های گردشگری را مشاهده کرد؛ تعداد سفر‌ها با قایق‌های کروز روی رودخانه‌ها (مثل رودهای دانوب، مکونگ و یانگ‌تسه)، تورهای سفر دور اروپا با اتوبوس، قایق‌های کروز روی اقیانوس، اتاق‌های هتل‌ها و وسایط نقلیه کم‌هزینه منطقه‌ای، همه و همه در حال افزایشند و اقتصاد اشتراکی (استفاده از شبکه‌های اینترنتی) بر میزان این ظرفیت‌ها می‌افزاید. این موضوع به‌خصوص در دوره‌ای که قیمت سوخت رو به کاهش است و تنش‌های ژئوپلیتیک وضعیت تصمیمات مردم را برای مسافرت در ابهام فرو می‌برد، به آن معنا است که شاخص بین‌المللی قیمت سفر به نفع مسافران خواهد بود. با توجه به افزایش قیمت دلار در اغلب مقاصد گردشگری، شرایط برای گردشگران در همه جا تسهیل خواهد شد و به یک بازی برد-برد تبدیل می‌شود. قیمت‌ها در سال 2016 در این بازار دچار افت خواهد شد.
2. اختلال کمبود تعطیلات سرانجام حل خواهد شد. کارکنان سراسر جهان در حال فهمیدن این واقعیت هستند که ارتباطی قوی بین رفاه و استفاده از تعطیلات وجود دارد. کارمندانی که روشنفکرتر هستند، طلایه‌دار این تفکر شده‌اند. سفرهای رفاهی 50 درصد سریع‌تر از سفرهای معمولی در حال رشد هستند و مسافران به این نتیجه رسیده‌اند که ارتقای روحی، تجدید قوا و جوان‌سازی خود به‌طور منظم، بخشی از روند ایجاد تعادل بین کار و زندگی است. کارفرمایان باهوش و خوش‌فکر نیز با دانستن این نکته که یک کارمند شاد، خلاق و سرزنده می‌تواند باانگیزه‌تر و سودده‌تر از سایرین باشد، در حال سرمایه‌گذاری برای اوقات فراغت کارکنان خود هستند. شرکت‌هایی همچون اورنوت، گوگل، ویرجین گروپ و نتفلیکس با ارائه پیشنهادهایی به کارکنانشان در این راه پیشرو هستند. راهکارهای آنان به این شرح است؛ تعطیلات نامحدود با حقوق، پرداخت هزینه تعطیلات و حتی ممنوعیت اتصال به اینترنت در مدت تعطیلات. این شرکت‌ها دو مدل تعطیلات برای کارکنانشان در نظر گرفته‌اند: تعطیلات سخت و تعطیلات نرم. تعطیلات سخت به آن دسته از تعطیلاتی گفته می‌شود که در آن روزها کسی نباید مزاحم پرسنل به تعطیلات رفته شرکت شود. تعطیلات نرم هم آن روزهایی هستند که کارمندان ممکن است ارتباطاتی با دفتر کار خود داشته باشند؛ البته از روی یک نیمکت ساحلی در بالی.
3. هر چه زندگی روزمره ما پرمشغله‌تر می‌شود، اشتیاق ما برای اکتشاف مکان‌های جدید هم بیشتر می‌شود. آن نسلی از آمریکایی‌ها که رشد اقتصادی و پیشرفت‌های تکنولوژیک را برای کشورشان رقم زدند و به نسل «بیبی بومرها» معروف شدند، مسافرت‌هایی روی آب با کشتی‌های کروز را تجربه می‌کردند؛ با اجتناب از جاذبه‌های طبیعی که گردشگران به آنجاها هجوم می‌بردند. آنها همچنین سعی می‌کردند تجربیات فردی منحصربه‌فردی را در فرصت تفریح خود پشت سر بگذارند. آنها نقشه را جلوی خود می‌گذاشتند و به راه می‌افتادند. انتظار می‌رود در سال پیش رو هم چنین اتفاقی روی دهد و گردشگران روش‌های جدید سفر را تجربه کنند.
روندهای منفی
4- اما علاوه بر 3روند مثبت گرفته شده در صنعت سفر، چند روند منفی نیز در سال جاری میلادی به‌وقوع خواهد پیوست. اولینش این است که شاخص نارضایتی مسافران افزایش یافته است. خشم و نارضایتی مسافران در سال 2015 تا 20درصد افزایش یافت. این باعث می‌شود طی سال پیش رو تعداد سایت‌هایی که حقوق مسافران را پیگیری می‌کنند (همچون FlyersRights.org) افزایش یابد. به‌عنوان مثال مسافران آمریکایی از برخی اوضاع مایوس‌کننده سفر در آمریکا گله‌مندند. افزایش بار هواپیماها همچنان ادامه دارد و به 9/ 86 درصد ظرفیت رسیده است. تاخیر در پروازها رو به افزایش است و در عین حال سود شرکت‌های هواپیمایی رو به رشد. از سوی دیگر ادغام شرکت‌های بزرگ هواپیمایی نیز از تعداد انتخاب‌هایی که گردشگران در اختیار دارند می‌کاهد. باید دید آیا در سال 2016 سرانجام لایحه حقوق گردشگران در آمریکا به تصویب خواهد رسید یا نه؟ همچنین منتظر ماند که آیا در دیگر کشورها سازوکاری قانونی برای رعایت حقوق گردشگران تدوین و اجرایی خواهد شد یا خیر؟
5- برخی نقاط گردشگری به مرحله اشباع رسیده‌اند. صنعت گردشگری در شهرهایی همچون بارسلون، ونیز، برلین، لیسبون و هنگ‌کنگ سرانجام به حداکثر ظرفیت خود رسیده و این زنگ خطری را برای گردشگران به صدا در می‌آورد. تاثیرات سوء جمعیت انبوه توریست یک مساله مهم است. در چنین وضعیتی کافه‌ها مملو از جمعیتند، ترافیک روی پل‌ها قفل است، رستوران‌ها جا ندارند، بازارهای محلی مملو از توریست هستند و نمی‌توان وارد مغازه‌های سوغاتی‌فروشی شد. در چنین وضعیتی مقاصد گردشگری که زمانی به یک جواهر شبیه بودند، شباهت زیادی به پارک‌های موضوعی پیدا می‌کنند؛ تا جایی که گاهی نسبت تعداد بازدیدکنندگان به تعداد ساکنان هشت به یک می‌شود (مانند بارسلون و بالی). در چنین شرایطی زندگی برای ساکنان دشوار می‌شود چون سرو صدا و شلوغی از یک طرف و گران شدن هزینه‌ها از طرف دیگر به آنها فشار می‌آورد و البته یکپارچگی فرهنگی آنان نیز مورد تهدید قرار می‌گیرد. به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود راهپیمایی‌هایی تحت عنوان «اینجا مردم زندگی می‌کنند» یا محدودیت‌هایی تحت عنوان محدوده «منطقه آرام»، در سال 2016 به راه افتد.
6- در سال 2016 شاهد افزایش بیگانه‌ستیزی خواهیم بود. کشتار مردم بی‌گناه در پاریس یک نشانه روشن برای این پیش‌بینی است و تیراندازی‌های سن برناردینو سرنخی است که نشان می‌دهد افرادی همچون ترامپ بر شعارهای «غریبه‌ستیزی و نژادپرستی و ضد مذاهب» خود خواهند افزود و برخی از آنان ترس و انزجار خود را نسبت به کل 6/ 1 میلیارد نفر مسلمان جهان اعلام خواهند کرد! در چنین شرایطی گردشگران باید نسبت به برخوردهایی که علیه بیگانگان در یک کشور می‌شود، هوشیار باشند. در این سال به‌خاطر بیگانه‌ستیزی موانعی بر سر راه گردشگری و سفر ایجاد خواهد شد. صنعت گردشگری کشورهایی همچون ترکیه، دبی، اردن و مراکش و برخی کشورهای مسلمان میانه‌رو آسیب شدیدی خواهد دید. می‌توان انتظار داشت آمریکا نیز سیاست‌های مبتنی بر ترس خود را تشدید کند و در برابر کشورهای اسلامی تجسس‌های امنیتی و نظارت‌های خود را افزایش دهد و به آمریکایی‌ها اجازه نخواهند داد که به این کشورها سفر داشته باشند، سفر اتباع این کشورها به آمریکا نیز محدود خواهد شد. 7 – اقتصاد اشتراکی (استفاده از شبکه‌ها برای داد و ستد و اجاره و رزروها) که بیشتر توسط شرکت‌های اوبر، ایربی‌ان‌بی و هوم‌اوی مورد استفاده قرار خواهد گرفت، به زیست‌بوم‌ها آسیب خواهد زد و این خشم مردم را برانگیخته خواهد کرد. احتمال می‌رود شکافی در رعایت قوانین به‌وجود آید و این باعث شود تعیین محدوده مناطق محلی، صدور مجوز و افزایش مالیات در سال 2016 مورد مذاکره قرار گیرد.
8- و روند آخر، اینکه تعداد مسافرانی که به تنهایی سفر می‌کنند، (و عمدتا در نسلی با سنین 35 تا 40 سالگی هستند) افزایش خواهد یافت. در سالی که گذشت 24 درصد از گردشگرانی که سفرهای تفریحی دریایی را تجربه کردند، تنها سفر کرده بودند. دلیل این روند چیست؟ نخست آنکه این نسل به تنهایی عادت کرده‌اند. دوم اینکه آنها معمولا نمی‌توانند وقت خود را با دیگران تنظیم کنند. دیگر اینکه این نسل براساس آنچه آمار دوستان آنلاینشان نشان می‌دهد، دوستان چندان زیادی ندارند. و بالاخره اینکه اینها افرادی هستند که می‌خواهند در سفر آزاد باشند و انتخاب‌های خود را دنبال کنند. مجموع این دلایل ثابت می‌کند که چرا این روند را یک روند منفی می‌دانیم. جان نیسبیت، نویسنده آمریکایی و سخنران علوم آینده می‌گوید: «روندها مثل اسب‌ها هستند؛ سواری گرفتن از آنها در مسیری که خودشان می‌روند، آسان‌تر است.» براساس این تحلیل، آشنایی با روندهای پیش روی صنعت سفر می‌تواند به فعالان این صنعت در جای جای دنیا کمک کند تا تصمیمات منطقی‌تری برای فعالیت و کار خود بگیرند.
184/