آشنا: محاکمه ها محصول مناظره 88 بود

حسام‌الدین آشنا در اختتامیه چهارمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویی ایران افزود: «اگر مدیر برگزاری مناظره در سال ٨٨ آموخته بود که افرادی را که در مناظره از حد خود تجاوز می‌کنند و حق عمومی را به حق مناظره ترجیح می‌دهند ساکت کنند بسیاری از اتفاقات بین دو طرف نمی‌افتاد». استاد دانشگاه امام‌صادق (ع) افزود: «مناظره یعنی تبادل‌نظر، تبادل استدلال و واگذارکردن حق قضاوت به دیگران و این دیگران می‌تواند عموم مردم باشد یعنی آنچه در مناظرات سال ٨٨ و ٩٢ اتفاق افتاد.

مردم، هم در سال ٨٨ و هم در سال ٩٢ تصمیم گرفتند و انتخاب کردند». مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور ادامه داد: «اگر ما در میان مردم دانش نقد مناظره را بالا نبریم افرادی می‌توانند با قهرمان‌نمایی، خود را منجی جا بزنند و استدلال‌های عوام‌پسند و در یک کلام با استفاده از سفسطه خدمت‌گزاران واقعی را زیر سؤال برده و خود را که هیچ ریشه‌ای ندارند به‌مثابه ناجی و خادم واقعی جا بزنند». آشنا ادامه داد: «اگر مناظره نباشد، محاکمه جای آن را می‌گیرد.

وقتی به تاریخ مناظره در جهان نگاه می‌کنیم مشاهده می‌شود که دوران شکوفایی مناظرات و گفت‌وگوهای سقراطی و افلاطونی بود اما جامعه آتن آن روز قدرت گفت‌وگوی سقراط را برنتافت و او را محاکمه و اعدام کرد. بعدها که در تاریخ غرب به شب یلدای تفکر در باختر رسیدیم، دیگر مناظره وجود نداشت بلکه تفتیش عقاید و محاکمه جای آن را گرفته بود. یعنی همان چیزی که در مورد گالیله اتفاق افتاد».

مونولوگ به‌جای دیالوگ

حسام‌الدین آشنا به شش‌سال پیش اشاره می‌کند؛ به روزهای مناظرات انتخاباتی سال ٨٨. زمانی که محمود احمدی‌نژاد مقابل يكي از كانديداهاي آن انتخابات هرچه خواست گفت. دو دهه انقلاب پیش از خود را زیر سؤال برد و همچنین اتهاماتی را متوجه اکبر هاشمی‌رفسنجانی و علی‌اکبر ناطق‌نوری کرد. حتی برخی حامیان رئیس دولت نهم و دهم هرچند دیرهنگام اما بعدها اعتراف کردند محمود احمدی‌نژاد در آن مناظره حریم اخلاق را زیرپا گذاشت. اکبر هاشمی و ناطق‌نوری از صداوسیما درخواست کردند تا پاسخ اتهامات را بدهند اما به آنان فرصت داده نشد و در نهایت سه‌روز مانده به انتخابات به نامه معروف هاشمی منجر شد. آ

نچه رخ داد اما چیز دیگری بود. سازمان صداوسیما به‌جای آنان که مورد اتهام قرار گرفته بودند به محمود احمدی‌نژاد فرصت داد تا در وقت اضافی با مردم مونولوگ داشته باشد. مونولوگ به‌جای دیالوگ، طرح اتهامات گسترده علیه حاضران و غایبان به‌جای مناظره و… اتفاقی بود که در مناظرات ٨٨ رخ داد. بسیاری ریشه آغاز وقایع ٨٨ را آن مناظره معروف می‌دانستند و می‌دانند.

مناظره٨٨ از نگاه ديگران

سیدرضا اکرمی، عضو جامعه روحانیت مبارز، در این رابطه گفته بود: «من آغازگر فتنه ‌٨٨ را احمدی‌نژاد و کلید آن را نیز مناظره معروف بین ایشان و میرحسین موسوی می‌دانم. ایشان بدون هیچ دلیل و سندی، نام آیت‌الله هاشمی و خانواده ایشان را برد. نام آقای ناطق و پسرش را برد. صداوسیما نیز اجازه نداد تا این آقایان به این سخنان پاسخ دهند».

علی مطهری، نماینده اصولگرای مردم تهران، نیز گفته بود: «اگر در مناظره مشهور سال ٨٨ نیز همین‌طور با آقای احمدی‌نژاد برخورد می‌شد، امروز به اینجا نمی‌رسیدیم». همچنین محسن اسماعیلی، از اعضای شورای نگهبان، در این رابطه گفته بود: «رفتار آقای احمدی‌نژاد در مناظرات خلاف شرع و اخلاق بود که رهبر معظم انقلاب نیز این نوع رفتار را مورد نکوهش قرار دادند».

176/