واکنش به کاندیداتوری سید حسن

روزنامه وقایع اتفاقیه آورده است: حرف‌هایم را طوری منعکس کنید که منظورم درست منتقل شود؛ رسانه باید آینه باشد، فارغ از دیدگاه سیاسی‌تان! حجت‌الاسلام و‌المسلمین ذوالنور، مشاور عالی نماینده ولی‌فقیه در سپاه پاسداران این جمله را می‌گوید. انتخابات خبرگان که ثبت‌نام‌ آن شروع شده است، موضوع گفت‌وگوی ماست.

ذوالنور در پاسخ به پرسشی درباره دلیل حساسیت امسال خبرگان می‌گوید: ممکن است جریاناتی پشت سر یک کاندیدای خبرگان باشد و او را به طرف حضور هدایت کند. در اینجا ممکن است آنتن‌های سیاسیونی که دارای قدرت تحلیل هستند، حساس‌تر شوند و خود‌به‌خود حاشیه‌سازی‌های بیشتری را شاهد خواهیم بود.

مشروح گفت‌وگوی «وقایع اتفاقیه» با ذوالنور را بخوانید:

– چرا در اظهارنظر برخی فعالان سیاسی، امسال برخلاف دوره‌های گذشته بر این نکته تأکید می‌شود که انتخابات خبرگان امسال مهم است؟ دلیل این حساسیت چیست؟ مگر مجلس خبرگان چه می‌کند؟

واقعیت این است که خبرگان رهبری مانند ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی، گستره‌ کارهای اجرایی و عملی زیادی ندارد.

– این جمله که گفتید فعالیت‌های مجلس خبرگان گستره زیادی ندارد، به چه معناست؟

به‌دلیل اینکه خبرگان رهبری، همان‌طور که از نامش مشخص است، تجمع و تشکلی از خبرگان، فرهیختگان و کارشناسانی که به چند چیز علم، اشراف و اطلاعات دارند: 1- باید نظام اسلامی را بشناسند 2- اسلام‌شناس باشند 3- جایگاه رهبر، رهبری و زمامدار اسلامی را بشناسد 4- کسانی که دارای شرایط رهبری هستند و علما و شخصیت‌های حوزوی را بشناسند 5- معیار‌ها و ملاک‌ها را که قانون اساسی ما و دین ما راجع‌به انتخاب رهبری تعیین کرده است، بشناسند و تمام این موارد در نهایت موجب خواهد شد که نمایندگان مجلس خبرگان رهبری بتوانند در هنگام نیاز که لازم است، رهبری تعیین، کشف و شناخته شود، اقدام به انتخاب رهبر کنند. بی‌گمان کار مجلس خبرگان رهبری در زمانی بروز و ظهور پیدا می‌کند که کشور در موقعیت خطیری قرار می‌گیرد؛ پس کار خبرگان مانند مجلس شورای اسلامی نیست که هر روز جلسه برگزار کند و مانند دولت نیست که هر روز جلسه داشته باشد، بلکه در یک مقطع خاصی رسالت خودش را به انجام می‌رساند. چون رهبری بالاترین جایگاه را در نظام ما دارد و طبیعتا انتخابات خبرگان رهبری هم جایگاه ویژه‌ای دارد.

– سؤال من این است چرا انتخابات خبرگان امسال با حاشیه‌های رسانه‌ای همراه شده است؟

همراه‌شدن انتخابات خبرگان با انتخابات مجلس، موجب شده است تا حضور گروه‌های سیاسی در معرفی نامزدهای خبرگان پررنگ‌تر شود.

– مگر مجلس خبرگان جناحی است که گروه‌های سیاسی قرار است همراه با آن فعالیت کنند؟

جناح‌ها و گروه‌های سیاسی می‌توانند در اعمال‌نظر خودشان در انتخابات خبرگان رهبری تأثیر‌گذار باشند.

– یعنی چه؟

در دوران حضرت امام‌(ره)، مرحوم منتظری از جانشینی رهبر عزل شدند و تمام مسئولان نظام به تبعیت از حضرت امام‌(ره) در مقابل مرحوم منتظری قرار گرفتند، ولی به‌تدریج از ارتحال حضرت امام(ره) که دور شدیم، جریاناتی از میان اصلاح‌طلبان به طرف مرحوم منتظری گرایش پیدا کردند. اگر در سال‌های بعد کسانی که طرفدار آقای منتظری بودند، تعدادشان در مجلس خبرگان بیشتر می‌شد، طبیعتاً ممکن بود در تعیین رهبری یک خط جدیدی به وجود ‌آید؛ بنابراین مجلس خبرگان جایگاه بسیار مهمی است که تمام گروه‌های سیاسی به آن چشم دارند. امسال احساس شور و شعف بیشتری دیده می‌شود با توجه به اینکه دو انتخابات همزمان داریم. در هر محفلی که بحث انتخابات است، طبعاً درباره انتخابات مجلس خبرگان رهبری هم بحث می‌شود.

در این دوره از انتخابات، جناح‌های سیاسی تلاش می‌کنند فرد موردنظر خود را به عنوان گزینه مطلوب بر کرسی‌های مجلس خبرگان بنشانند؛ به‌معنای دیگر، می‌خواهند از فضا و هیجان ایجاد‌شده به‌واسطه انتخابات مجلس بهره گرفته و نان خود را در انتخابات خبرگان به تنور بزنند. بنابراین بستر شور و هیجان بیشتری با تجمیع دو انتخابات فراهم آمده است.

– فکر نمی‌کنید، حضور سید‌حسن خمینی به عنوان یک چهره جوان و منتسب به بیت حضرت امام‌(ره) و پرطرفدار، باعث شور و هیجان بیشتری در میان گروه‌های سیاسی شده است؟

به‌هرحال همه آنهایی که ادعا می‌کنند واجد شرایط هستند، می‌توانند در انتخابات شرکت کنند. طبیعی است که به‌واسطه شخصیت‌ها و حساسیت‌هایی که اطراف شخصیت‌هاست، سروصدای ورود یک نامزد، متفاوت می‌شود. حال ممکن است فردی که کاندیدای این انتخابات می‌شود دارای چند‌ ویژگی مثبت یا منفی باشد که باعث جلب توجه دیگران شود یا ممکن است یک جریاناتی پشت‌سر کاندیدای خبرگان باشد و او را به سمت حضور هدایت کند. در اینجا ممکن است آنتن‌های سیاسیونی که دارای قدرت تحلیل هستند، حساس‌تر شوند و خود‌به‌خود حاشیه‌سازی‌های بیشتری را شاهد خواهیم بود.

– چرا معتقدید حضور سید‌حسن خمینی موجب حساسیت فعالان سیاسی شده است؟

هر کسی می‌تواند اعلام نامزدی کند؛ کسی نمی‌تواند مانع حضور افراد در انتخابات شود. ما به‌هرحال در نظام جمهوری اسلامی ایران نهادهای حکومتی داریم که وظیفه نظارت بر انتخابات را برعهده دارند؛ بنابراین هیچ‌چیزی در نظام ما بن‌بست ایجاد نمی‌کند و هر مسیری طبیعتاً شفاف و روشن است و وظیفه قانونی دستگاه‌های مختلف هم مشخص است. حال ممکن است هرکسی در انتخابات حضور پیدا کند.

این شورای نگهبان است که باید احراز صلاحیت افراد را داشته باشد و باید دانست شورای نگهبان هم کسی را رد صلاحیت نمی‌کند؛ طبق قانون احراز صلاحیت کاندیدا‌ها جزو وظایف شورای نگهبان است؛ بنابراین ممکن است از نظر علمی و از نظر صلاحیت‌های دیگر صلاحیت‌های کسی تأیید شود یا خیر؛ بنابراین حرف آخر را شورای نگهبان می‌زند.

– آیت‌الله مؤمن چند روز پیش گفته بودند شورای نگهبان در این دوره محکم‌کاری می‌کند. می‌دانید این محکم‌کاری به چه معناست؟

توضیح دقیق این موضوع را باید از آیت‌الله مؤمن پرسید. ایشان از قدیمی‌ترین فقهای شورای نگهبان است و فردی هم است که مطلقاً گرایش‌های جناحی و سیاسی ندارد؛ بنابراین علمیت، سوابق انقلابی و صلاحیت ایشان کاملا اثبات شده است. شاید فرمایش ایشان ناظر بر دو جهت باشد؛ یکی احراز صلاحیت علمی کاندیداهاست که امسال بنای محکمی درباره این قضیه فراهم شده است و به‌صورت جدی از سوی شورای نگهبان پیگیری می‌شود. بعضی از شخصیت‌های علمی هستند که حضور و امتحان‌دادن برایشان سخت است و حتی بعضی گروه‌های سیاسی بسیج شدند تا شورای نگهبان را از گرفتن امتحان، از برخی افراد منصرف کنند، ولی شورای نگهبان یک قاعده کلی گذاشت و از همان ابتدا اعلام کرد همه باید امتحان بدهند و کسی معاف از امتحان نیست.

اگر نسبت به یک نفر اغماض شود، طبعاً بقیه هم حق دارند انتظار داشته باشند چنین رویکردی در موردشان اجرا شود. از سوی دیگر، با توجه به اخبار و اطلاعاتی که ما داریم، ظاهراً برخی گروه‌های سیاسی به‌دنبال افراد مسأله‌داری بودند که با فتنه در ارتباط بودند. شورای نگهبان خط قرمزهایی در این زمینه مشخص کرده است که محکم پای آن خواهد ایستاد.

– شورای نگهبان از کجا تشخیص می‌دهد که کسی همراه فتنه هست یا نیست؟

اگر افرادی با اصحاب و همراهان فتنه سال 88 در ارتباط بودند، نباید در جایگاه‌های حساس قرار بگیرند.

– مگر کسی قرار است از سَمت کسانی‌ که در حوادث 88 حضور داشتند، کاندیدای مجلس خبرگان شود؟ این نزدیک‌بودن افراد به جریانات سال 88 چطور می‌خواهد اثبات شود؟

شاید افرادی با آن برند در انتخابات خبرگان کاندیدا نشوند، ولی برخی جریانات سیاسی در این دو سال فعال بوده‌اند و آدم‌هایی را در فهرست دارند که در حوادث 88، افراد مارک‌دار محسوب می‌شدند و ظاهراً آنها می‌خواهند در انتخابات حضور پیدا کنند؛ تلقی من این است که شورای نگهبان خواسته به آنها هشدار بدهد. به‌هرحال افراد نزدیک به برخی جریانات سیاسی توقع و امیدی نداشته باشند که از سوی شورای نگهبان تأیید صلاحیت شوند.

– ممکن است این تلقی ایجاد شود که منظور در عدم احراز صلاحیت اصلاح‌طلبان هستند. منظور شما دقیقاً چیست؟

ما طیف‌های گوناگون سیاسی و حزبی با عناوین مختلف در کشور داریم و من فکر نمی‌کنم عنوان اصلاح‌طلب‌بودن در معیار‌های شورای نگهبان ملاک رد صلاحیت افراد باشد و همچنین این نکته را هم باید در نظر داشت که عنوان اصولگرا‌ بودن ملاک تأیید صلاحیت افراد نیست، بلکه اینجا ما خط قرمز فتنه را داریم و دیگر اصل مهم رفتار افراد است. عنوان اصلاح‌طلب ملاک رد صلاحیت افراد نیست. ممکن است عملکردی که منجربه رد صلاحیت افراد شود، در رفتار فرد وجود نداشته باشد؛ بنابراین من فکر نمی‌کنم شورای محترم نگهبان فعالان سیاسی را به خاطر اصولگرا یا اصلاح‌طلب‌ بودن رد صلاحیت یا تأیید کند. برخی اظهار نظرهای فعالان سیاسی دراین‌باره شخصی‌ است

176/